Kök Hücre

REJENERATİF TIP VE KÖK HÜCRE DEVRİ BAŞLADI

Son yıllarda, sağlık bilimleri alanında en büyük gelişmeler hücre biyolojisi, moleküler biyoloji ve genetik alanında gerçekleşmektedir. Özellikle, kök hücre çalışmalarının bilimsel sonuçlarına koşut olarak hücre ve kök hücreler hakkında bilgilerimizde inanılmaz gelişmeler gerçekleşti.

Normalde saçlarımızın uzamasını, bir kesik sonrası derimizin yenilenmesini, travmaya bağlı yaralanmalarda dokularımızın yenilenmesini, bağışıklık sistemimizi düzenleyerek savunma hücrelerimizin kendi doku ve hücrelerimize saldırmasını engellemesini, sinir sistemimizde oluşan hasarların tamir edilmesini dakikalar içinde kemik iliğimizden milyonlarca kök hücrenin hasarlı alanları göç etmesi ve bu doku ve organlarımızda yerleşik kök hücrelerce gerçekleştirildiğini öğrendik.

Sonrasında bu hücrelerin sadece bulundukları doku ya da organların hücrelerini yapabilme gücüne sahip olmadıklarını, laboratuvar ortamlarına alındıklarında başka doku ve organların hücrelerine dönüşebildiklerini saptadık.

Son yıllarda ise, kök hücrelerin sadece farklı doku ya da organların hücrelerine dönüşebilme yeteneğinin değil; alarm durumuna geçmiş bağışık yanıtların baskılanması, yüksek oranda anti-inflamatuar (iltihap giderici) etki gösterdikleri, yeni damar oluşturma potansiyelleri, fibrozis gibi istenmeyen patolojik süreçleri durdurduğu ya da yavaşlattığı, anti-bakteriyel özellikleriyle sepsis dâhil birçok patolojik sürece olumlu yönde katkılar sunduğunu öğrendik.

İşte bu aşamadan sonra bilim insanları günümüzde tam olarak tedavi edilemeyen bazı hastalıkların tedavisi amacıyla kök hücreleri kullanmayı düşünmüşlerdir. İşte son 15-20 yıldır bu nedenle dünyada gerçekleştirilen araştırmaların büyük kısmı “Rejeneratif Tıp” (Yenileyici Tıp) alanında gerçekleştirilmektedir.

TIBBİ UYGULAMALARDA KÖK HÜCRE VE REJENERATİF TIP DÖNEMİ

Günümüzde hastalıkların teşhis ve tedavisindeki gelişmeler baş döndürücü bir hızla devam etmektedir. Modern tıptaki bu gelişmelere rağmen bu son yöntemlerin kesin tedavisinde etkin olamadığı bazı hastalıklar söz konusudur. Günümüzde tıp alanında insan sağlığı açısından daha iyi olmak ve oluşan hastalıkların daha iyi ve orijinaline en yakın şekilde iyileşmesini sağlama düşüncesi kabul görmektedir.

Yıllar önce “bu kadar tedavi edilir,” “bundan iyisi olmaz” denilen birçok tedavi yöntemi son 20 sene içinde çok hızlı olarak akıl almaz bir şekilde değişti. Dolayısıyla, günümüzde hücre/kök hücre esaslı hücresel tedaviler gün geçtikçe büyük önem kazanmaktadır.

TIBBİ VE ESTETİK SORUNLARA KÖKTEN ÇÖZÜM

Liv Hospital Rejeneratif Tıp Kök Hücre Üretim Merkezi, hastanın kendi dokuları ve/veya yeni doğmuş bebeğin göbek kordonundan elde edilen yenileyici hücreleri kullanılarak, tıbbi ve estetik sorunlara çözüm getiriyor.

Liv Hospital Rejeneratif Tıp Kök Hücre Merkezi bütün klinik branşlarla birlikte çalışarak, sağlıksız, fonksiyonunu yitirmiş hücre ve dokuların, yasal ve bilimsel prosedürlerle tanımlanmış ve onaylanmış hücresel tedavi yaklaşımları kullanarak sağaltımını sağlamaktadır.

KÖK HÜCRE TEDAVİSİ NE KADAR YAYGIN?

Hücre tedavileri dünyada yaklaşık 20 yıldır denenmekte, özellikle son yıllarda yaygınlık kazanmaya başlamıştır. Ancak, bu tip tedaviler ruhsatlı ve sertifikalandırılmış merkezlerde üretilen hücresel ürünlerle uygulanabilir.

KÖK HÜCRE TEDAVISININ YAŞ SINIRLARI NEDİR?

Hücre tedavileri hastanın genel olarak yaş, hastalık ve klinik durumlarına göre değerlendirilir. Tüm faktörleri bir arada değerlendirmek gerekmektedir.

KÖK HÜCRE NE KADAR ZAMANDA ÜRETİLİYOR?

Kök hücrelerin elde edildiği dokuya ve işlenme yöntemine göre üretilme zamanları değişkenlik gösterir. Kök hücrelerin, bir dokudan alınan biyopsi örneğinden ayrıştırılıp kültüre edilerek gerekli sayıda çoğaltılması ve nakil için hazır hale gelmesi işlemi 4-6 hafta kadar sürebilir.

KÖK HÜCRE NEDİR?

Farklı hücre tiplerine dönüşebilme potansiyeline ve kendisini yenileyebilme gücüne sahip olan hücrelere “kök hücre” denir. Kök hücreler iki önemli özelliğe sahiptir: Birincisi, bu hücreler uzun dönemler boyunca kendilerini yenilemek amacıyla bölünebilmektedirler, bir tek kök hücreden milyonlarca hücre ortaya çıkabilir. İkinci olarak, bir kök hücre, kalp kasında olduğu gibi kanı vücuda pompalamak için komşularıyla beraber çalışamaz, kırmızı kan hücreleri gibi oksijeni dokulara taşıyamaz veya sinir hücreleri gibi doku ve organlara gerekli olan elektro- kimyasal sinyalleri iletemez. Fakat özelleşmemiş kök hücreleri kalp kası hücreleri, kan hücreleri veya sinir hücreleri gibi özelleşmiş hücrelere kaynaklık edebilirler.

Kök hücrelerin dört temel özelliği bu hücrelerin tedavi amaçlı kullanılmasında çok önemlidir.

• Doku yaralanmasının ardından damar içine enjekte edildiklerinde inflamasyon bölgesine yerleşebilmeleri,

• Hasar gören hücrelerin iyileşmesini sağlayan ve inflamasyonu baskılayan çok sayıda biyoaktif molekülü salgılayabilmeleri,

• Vücutta alerjik reaksiyon oluşturmamaları ve bağışıklık sistemini düzenleyici fonksiyonlara sahip olmaları

• Farklı hücre tiplerine farklılaşabilmeleri

KÖK HÜCRELER NEREDEN ELDE EDİLİR?

Kök hücreler teorik olarak birçok doku ve organlardan elde edilmekle birlikte günümüzde tedavi amaçlı kök hücre uygulamalarında en yaygın kullanılan kaynaklar kemik iliği, göbek bağı, eklem sıvısı veya membranı ve göbek yağ dokusudur.

KÖK HÜCRELER LABORATUAR ORTAMINDA NASIL ÜRETİLİYOR?

Kök hücreler laboratuvar ortamında, hastanın rahatsızlığı ile ilgili kendi dokusundan alınan (otolog) biyopsi örneği kullanılarak üretilir. Bu biyopsi örneğinden öncelikle ilgili hücreler izole edilir ve uygun koşullarda sürekli olarak beslenerek ve detaylı kontrollerden geçirilerek çoğaltılır. Bir diğer yöntem ise, başka bir vericiden (allojenik) örneğin yeni doğan bir bebeğin göbek kordonundan alınan hücrelerin kültüre edilerek GMP koşullarında çoğaltılması yoluyla üretilmesidir.

Mezankimal Kök Hücreler: Vücudun Tamircileri

Mezankimal kök hücreler, vücudumuzdaki birçok farklı dokuya dönüşebilme potansiyeli olan özel hücrelerdir. Bu nedenle, rejeneratif tıp alanında büyük ilgi görmektedirler.

Mezankimal Kök Hücreler Nedir?

• Kök Hücreler: Vücudumuzdaki tüm dokuların temel yapı taşları olan hücrelerdir. Bu hücreler, kendilerini yenileyebilme ve farklılaşarak başka hücre türlerine dönüşebilme özelliğine sahiptirler.
• Mezankimal: Bağ dokusu anlamına gelir. Mezankimal kök hücreler, bağ dokusundan köken alan ve kemik, kıkırdak, yağ, kas gibi farklı dokulara dönüşebilen kök hücrelerdir.

Mezenkimal Kök Hücre Kaynaklı Eksozomların Kullanım Alanları

1. Cilt Hasarlarında Eksozom Tedavisi: Eksozomlar, yara izlerinin onarılmasını, cildin kaybetmiş olduğu elastikiyetini ve gücünün korumasını sağlar. Yaşlanma sebebi ile hücrelerin kaybettiği özelliklerini rejeneratif yetenekleri sayesinde geri kazanımına yardımcı olur.
2. Saç Dökülmesinde Eksozom Tedavisi: Alopesi veya kellik olarak da bilinen saç dökülmesi yaşlanma, hastalıklar ve ilaçlar gibi çeşitli nedenlerden dolayı görülebilir. Eksozomlar saçın sürekli olarak uzadığı ilk aşama sürecini hızlandırır. Eksozomların canlılığı desteklenerek büyüme faktörü sağlanır ve saç foliküllerinde saç gövdesinin uzamasını kolaylaştırır
3. İmmünsistem Hastalıklarında Eksozom Tedavisi: Bağışıklık yanıtında önemli bir yeri olan düzenleyici T hücrelerinin aktivasyonunu artırarak bağışıklık sistemini destekler.
4. Graft vs Host Hastalığı (GvHD) Eksozom Tedavisi: GvHD, başka bir kişiden alınan kök hücre veya kemik iliği naklinin olası bir komplikasyonudur. Mezenkimal Kök Hücre Kaynaklı Eksozomlar, profilaktik (önleyici) olarak GvHD tedavisinde kullanılmaktadır.
5. Yumurtalık Gençleştirmede Eksozom Tedavisi: Yumurtalık yaşlanmasının işaretlerinden biri folikül sayısındaki azalmadır. Yumurtalık rezervi temel olarak primordiyal foliküllerin miktarı ve kalitesi ile tanımlanır. Mezenkimal kök hücre kaynaklı eksozom, polikistik over, yumurtalık gelişimi, rahim hastalıkları, endometriyal reseptivite gibi hastalık tedavilerinde kullanılmaktadır. Eksozom müdahalesinden sonra primordiyal foliküllerin miktarının önemli ölçüde arttığı ve başladığı bilinmektedir.
6. Omurilik Yaralanmalarında Eksozom Tedavisi: Mezenkimal kök hücre kaynaklı eksozomlar, omurilik yaralanması (SCI) üzerinde etkili onarım etkilerine sahip olduğu gösterilmiştir.

• Motor fonksiyonu hızlandırır ve nöronal yenilenmeyi destekleyerek mikroskop altında görülebilen histopatolojik hasarı hafifletir.
• Nöron hücrelerinin programlı hücre ölümünü baskılar ve fonksiyonel iyileşmeyi destekler.
• Yürüme, koşma gibi yer değiştirme hareketlerini sağlayan loko-motor fonksiyonel iyileşmeyi teşvik eder ve iltihabı azaltır.
• Fonksiyonel iyileşmeyi arttırır ve omurilik hasarı kaynaklı kompleman aktivasyonunu azaltır.
• Fonksiyonel iyileşme ve aksonal yenilenmeyi iyileştirir.
• Omurilik hasarında meydana gelen deformasyonları onarır.

7. Ortopedi Hastalıklarında Eksozom Tedavisi Kıkırdak Hasarları ve Eklem Kireçlenmesi: Eksozomlar, kıkırdak dokusunun yenilenmesini sağlar. Enflamasyonu azaltır ve kıkırdak hücrelerinin çoğalmasını destekler. Osteoartrit, talus gibi eklem hastalıklarının tedavisinde kullanılır.