Tiroid Kanseri Nedir? Belirtileri ve Tedavisi
Tiroid kanseri, boynumuzda bulunan kelebek şeklinde bir bez olan tiroid bezinde başlayan kötü huylu bir büyümedir. Bu bez, vücudumuzdaki birçok önemli görevi düzenleyen hormonları üretir. Tiroid kanserinin en sık görülen belirtisi boyunda şişlik veya kitledir ancak erken evrelerde belirti vermeyebilir. Ses kısıklığı, yutma güçlüğü gibi belirtiler de görülebilir. Teşhis için fizik muayene, tiroid ultrasonu, ince iğne aspirasyon biyopsisi gibi yöntemler kullanılır.
Tiroid Kanseri Neden Olur?
Tiroid kanseri nedeni her zaman net olarak bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörleri bu hastalığın gelişme olasılığını artırabilir. Bu risk faktörleri arasında şunlar sayılabilir:
- Genetik Yatkınlık: Ailede tiroid kanseri öyküsü olan kişilerde bu hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Bazı genetik mutasyonlar, özellikle medüller tiroid kanserinde, hastalığın gelişiminde önemli bir rol oynar.
- Radyasyon Maruziyeti: Çocukluk döneminde boyun bölgesine radyasyon maruziyeti, tiroid kanserine yakalanma riskini önemli ölçüde artırır.
- İyot Eksikliği: Bazı bölgelerde iyot eksikliği, tiroid bezinde büyümelere ve dolayısıyla kanser riskine yol açabilir. Ancak bu ilişki tam olarak açıklığa kavuşturulmuş değildir.
- Yaş: Tiroid kanseri genellikle orta yaş ve üzerindeki kişilerde görülmekle birlikte, her yaşta ortaya çıkabilir.
- Cinsiyet: Kadınlarda erkeklerden daha sık görülür.
- Tiroid Nodülleri: Tiroid bezinde oluşan iyi huylu veya kötü huylu tümörler olan nodüller, kanser riskini artırabilir.
Tiroid Kanserinin Belirtileri Nelerdir?
Tiroid kanseri, çoğu zaman erken dönemde belirgin bir belirti göstermez. Ancak hastalık ilerledikçe veya tiroiddeki tümör büyüdükçe, bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Tiroid kanseri belirtileri genellikle diğer tiroid hastalıklarıyla benzerlik gösterebilir, bu nedenle belirtiler göründüğünde mutlaka bir doktora başvurulması önemlidir.
İşte tiroid kanserinin en yaygın belirtileri:
1. Boyunda Şişlik veya Yumru: Tiroid kanserinin en yaygın belirtisi boyunda şişlik veya yumru oluşmasıdır. Bu şişlik genellikle tiroid bezinin bulunduğu bölgedeki (boynun ön kısmı) bir nodülden kaynaklanır. Şişlik genellikle ağrısızdır, ancak büyüdükçe daha fazla rahatsızlık yaratabilir.
2. Ses Kısıklığı veya Boğazda Rahatsızlık: Kanserli hücreler boyundaki sinirlere veya gırtlak bölgesine baskı yapabilir, bu da ses kısıklığı veya boğazda rahatsızlık hissi yaratabilir. Sesin kısılması uzun süre devam ederse, tiroid kanseri olasılığı dikkate alınmalıdır.
3. Yutkunma Zorluğu: Tiroid kanseri ilerledikçe, büyüyen tümör yemek borusuna veya diğer boyun yapılarına baskı yapabilir. Bu baskı, yutkunma güçlüğü yaratabilir ve yemek yerken takılma hissi oluşabilir.
4. Nefes Alma Güçlüğü: Boyun bölgesindeki büyük şişlikler veya tümörler, nefes alma üzerinde baskı yapabilir. Nefes darlığı, özellikle kanserin ilerleyen evrelerinde görülür.
5. Boyunda Ağrı veya Hassasiyet: Tiroid kanseri genellikle ağrısız olsa da, bazı durumlarda boyunda veya tiroid bezinin bulunduğu bölgede ağrı hissedilebilir. Bu ağrı zamanla artabilir veya başa, omuza ve kulağa yayılabilir.
6. Zayıflık veya Halsizlik: Tiroid kanseri, bazı hastalarda vücut enerjisini düşürerek zayıflık, halsizlik veya genel bir yorgunluk hissine yol açabilir. Bununla birlikte, bu belirti tiroid bezinin fonksiyonel hastalıkları (hipotiroidizm veya hipertiroidizm) ile de ilişkili olabilir.
7. Ağız Kuruluğu ve İştahsızlık: Kanserli hücrelerin tiroid bezine yayılması, hormon dengesizliklerine neden olabilir ve bu da ağız kuruluğu ve iştahsızlık gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
8. Lenf Bezi Şişmesi: Tiroid kanseri ilerledikçe, boyundaki lenf bezlerine yayılabilir. Lenf bezlerinin şişmesi, özellikle boyun bölgesinde fark edilen şişliklerin artmasıyla belirginleşebilir.
9. Kilo Kaybı: Tiroid kanseri genellikle aşırı kilo kaybına neden olabilir, özellikle kanserin ilerlemiş evrelerinde. Ancak, bu durum her hastada görülmez ve genellikle başka sağlık sorunlarıyla karışabilir.
10. Hafif Baş Ağrıları veya Baş Dönmesi: Tiroid kanseri bazen baş ağrılarına veya baş dönmesi gibi daha genel belirtilere yol açabilir. Bu belirtiler tiroid fonksiyonlarının bozulmasıyla da ilişkilendirilebilir.
Tiroid Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Tiroid kanseri teşhisi, genellikle bir dizi test ve muayene ile konulur. İlk adım, doktorunuzun boyun bölgenizi fiziksel olarak muayene etmesi ve herhangi bir şişlik veya kitle olup olmadığını kontrol etmesidir. Ardından, tiroid bezinin daha detaylı incelenmesi için ultrasonografi yöntemi kullanılır. Eğer ultrasonografide şüpheli bir nodül tespit edilirse, kesin tanı için ince iğne aspirasyon biyopsisi yapılır. Bu işlemde, şüpheli bölgeden çok küçük bir doku örneği alınır ve mikroskop altında incelenerek kanser hücrelerinin varlığı araştırılır. Bazı durumlarda, tiroid sintigrafisi veya bilgisayarlı tomografi gibi ek görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir. Tüm bu testlerin sonuçları değerlendirilerek tiroid kanserinin türü, evresi ve yayılımı belirlenir. Erken teşhis, tiroid kanserinin başarılı tedavisi için büyük önem taşır.
Tiroid Kanseri Evreleri
Tiroid kanseri, tedavisi ve prognozu, kanserin evresine göre değişir. Evreleme, kanserin büyüklüğü, tiroid bezinin dışına yayılıp yayılmadığı ve vücudun diğer bölgelerine metastaz yapıp yapmadığı gibi faktörlere dayanır.
Tiroid Kanseri Evreleri
Tiroid kanseri evreleri, 0'dan IV'e kadar numaralandırılır. Ancak tüm tiroid kanserleri için aynı evreleme sistemi kullanılmaz. Her bir tiroid kanseri türünün (papiller, folliküler, medullar, anaplastik) kendine özgü evreleme sistemi vardır.
Genel olarak tiroid kanseri evreleri şu şekilde sıralanabilir:
- Evre 0: En erken evredir. Kanser hücreleri sadece tiroid bezinin içindedir ve genellikle çok küçüktür.
- Evre I: Kanser, tiroid bezinin dışına yayılmadan büyümüştür.
- Evre II: Kanser, tiroid bezinin dışına yayılmış ve yakın lenf bezlerine ulaşmıştır.
- Evre III: Kanser, tiroid bezinin dışına yayılmış ve boyundaki diğer dokulara veya daha uzak lenf bezlerine ulaşmıştır.
- Evre IV: Kanser, vücudun uzak organlarına (akciğerler, kemikler gibi) yayılmıştır.
Tiroid kanseri 3. evrede tiroid bezinin dışına yayılarak boyundaki lenf bezlerine ulaşır. Tiroid kanseri 3. evre belirtileri arasında boyunda belirgin şişlik, ses kısıklığı, yutma güçlüğü ve nefes darlığı sayılabilir. Tiroid kanseri 4. evre belirtileri ise hastalığın kanser vücudun uzak organlarına (akciğer, kemik gibi) sıçramasıyla birlikte kemik ağrıları, solunum güçlüğü, öksürük, kilo kaybı ve yorgunluk gibi daha ciddi belirtiler ortaya çıkar. Ancak her hasta aynı belirtileri göstermeyebilir ve bazı hastalarda hiç belirti olmayabilir.
Tiroid Kanseri Nasıl Tedavi Edilir?
Tiroid kanseri tedavisi, kanserin türüne, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir. Tedavi genellikle bir veya birden fazla yöntem kombinasyonuyla yapılır. İşte tiroid kanseri tedavisinde yaygın olarak kullanılan yöntemler:
1. Cerrahi Müdahale (Ameliyat)
Tiroid kanserinin tedavisinin temel taşı cerrahidir. Kanserli doku ve tiroid bezi genellikle ameliyatla çıkarılır.
2. Radyoaktif İyot Tedavisi
Radyoaktif iyot tedavisi (RAI), genellikle cerrahi müdahaleden sonra kullanılır. Bu tedavi, tiroid kanseri hücrelerinin geri kalmış olabileceği durumlarda, radyoaktif iyotun kanserli hücreleri hedef alıp yok etmesi sağlanır. İyot, tiroid hücreleri tarafından doğal olarak emildiği için, sadece tiroid dokusunda birikerek kanser hücrelerini öldürür.
3. Radyoterapi (Dışarıdan Işın Tedavisi)
Radyoterapi, tiroid kanserinin tedavisinde genellikle cerrahi müdahale ve radyoaktif iyot tedavisinin tamamlayıcısı olarak kullanılır. Radyoterapi, özellikle kanser hücrelerinin yayılma ihtimali olan, cerrahiyle çıkarılamayan tümörlerde uygulanabilir. Ayrıca, anaplastik tiroid kanseri gibi agresif kanser türlerinde de kullanılabilir.
4. Kemoterapi
Kemoterapi, tiroid kanseri tedavisinde genellikle nadiren kullanılır. Özellikle anaplastik tiroid kanseri gibi agresif türlerde, hastalık yayılmışsa ve diğer tedavi yöntemleri yeterli olmuyorsa, kemoterapi kullanılabilir. Ancak, tiroid kanseri genellikle kemoterapiye pek duyarlı değildir.
5. Hormon Tedavisi
Tiroid bezi alındıktan sonra vücutta tiroid hormonları üretilemez. Bu nedenle hastalara tiroid hormonu (levotiroksin) tedavisi uygulanır. Levotiroksin, hormon seviyelerini dengeleyerek metabolizmayı normal tutar. Ayrıca, tiroid kanseri tedavisinin bir parçası olarak, bazen iyot tedavisinin etkisini artırmak için levotiroksin dozu ayarlanabilir.
6. Targeted Therapy (Hedefe Yönelik Tedavi)
Medüller tiroid kanseri gibi bazı tiroid kanseri türlerinde, genetik mutasyonlar sonucu gelişen kanser hücrelerini hedef alan ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, kanser hücrelerinin büyümesini engellemek veya onları yok etmek için daha spesifik bir şekilde çalışır.
7. İzleme ve Takip
Tiroid kanseri tedavisinin ardından, hastaların düzenli takip edilmesi çok önemlidir. Kanserin nüks etmesini veya yayılmasını engellemek için doktorlar, hormon seviyelerini ve radyoaktif iyot tedavisinin etkinliğini izler. Ayrıca, kanserin nüksünü tespit etmek için ultrason ve kan testleri yapılabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Tiroid Kanseri Ölümcül mü?
Tiroid kanseri, genellikle yavaş büyüyen ve tedavi edilebilir bir kanser türüdür. Çoğu tiroid kanseri türü (özellikle papiller ve foliküler tiroid kanseri) erken teşhis edildiğinde yüksek bir iyileşme oranına sahiptir. Ancak, tüm kanser türlerinde olduğu gibi, tiroid kanserinin prognozu (gelecek tahmini), kanserin evresine, türüne, tedaviye yanıtına ve hastanın genel sağlık durumuna bağlıdır.
Tiroid Kanseri Tamamen İyileşir mi?
Tiroid kanseri tedavi edilebilir ve çoğu hastada tamamen iyileşme sağlanabilir, özellikle erken evrelerde teşhis edilenlerde. Ancak, iyileşme durumu hastanın kanser türüne, evresine ve tedaviye verdiği yanıta göre değişir.
Tiroid Kanseri Nüks Eder mi?
Evet, tiroid kanseri nüks edebilir, yani tedavi sonrasında kanser geri gelebilir. Ancak, nüks riski kanserin türüne, evresine ve tedaviye nasıl yanıt verdiğine bağlı olarak değişir.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
