Mesane Kanseri Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Tedavi Yöntemleri

Son Güncelleme Tarihi 11.03.2025 11:14:04

Mesane, idrar kesesi olarak da bilinir. İdrar kesesinin iç yüzeyinde kontrolsüz bir şekilde meydana gelen hücre büyümesi, mesane tümörü oluşumuna neden olur. Özellikle ilerleyen yaşlarda bu kanser türünün ortaya çıkma ihtimali daha yüksektir. Mesane kanseri, prostat kanserinden sonra en yaygın olan ikinci kanser türü olarak kabul edilir. Dünya genelinde de en yaygın görülen kanser türlerinden biridir.

Mesane Kanseri Nedir?

Mesane kanseri, mesanedeki hücrelerin kontrolsüz büyümesi sonucu ortaya çıkar. Genellikle mesane duvarının iç kısmında başlar ve ilerleyen süreçlerde ise mesanenin diğer bölümlerine doğru yayılır. Mesane kanserinin %90'ı, mesanenin iç yüzeyinde yer alan transizyonel hücreli karsinomlara bağlı olarak meydana gelir. Mesanede meydana gelen tümörlerin iyi huylu ya da kötü huylu olma ihtimali söz konusudur. Fakat bu bölgede meydana gelen tümörlerin yaklaşık olarak %95'lik bir kısmı kötü huylu tümörlerdir.

Mesane Kanseri Ne Sıklıkla Görülür?

Mesane kanseri, dünya genelinde en sık karşılaşılan kanser türleri arsına yer alır. İlk sırada prostat kanseri yer alır. İkinci sırada ise mesane kanserinin olduğuna dair bazı bilgiler vardır. Her yaştan kişide görülebilme ihtimali olan mesane kanseri, genellikle yaşlı bireylerde daha sık görülür. 

Mesane Kanseri Kimlerde Daha Sık Görülür?

Mesane kanseri özellikle 50 yaş ve üzeri kişilerde daha sık görülür. Yaş faktörü, hastalık riskini artırır. Cinsiyete göre de hastalığa yakalanma riski değişkenlik gösterir. Erkeklerin mesane kanserine yakalanma ihtimali, kadınlara kıyasla 3 ila 4 kat daha yüksektir. Sigara ve tütün kullanan kişilerde de mesane kanserinin görülme riskinin daha yüksek olduğu bilinir.

Kimyasal maddelere maruz kalan kişilerin de kansere yakalanma riski oldukça yüksektir. Kimyasal maddelere maruz kalan kişiler arasında genellikle; boya ustaları, matbaa çalışanları, metal sanayisi çalışanları, kauçuk ve deri sektöründe çalışan kişilerdir. Aynı zamanda kimyasal madde kullanan kişilerde ve uyuşturucu bağımlısı kişilerde, mesane kanseri daha sık görülür. 

Mesane Kanseri Türleri Nelerdir?

Mesane kanserinin farklı türleri bulunur. Bu türler, kanserin evresine göre değişiklik gösterebileceği gibi mesane duvarının yapısına ve kanserli hücrelerin gelişim şekline göre de değişiklik gösterir. Tümörün oluştuğu hücrelere göre mesane kanseri çeşitleri üçe ayrılır.

Üroteryal Karsinom

Mesane kanseri türleri arasında en yaygın görüleni, ürotelyal karsinomdur. Üroteryal karsinom, üroteryal hücrelerde görülen bir mesane kanseri türüdür. Mesanenin iç kısmında oluşur. Bu hücreler aynı zamanda idrar yollarında da bulunur. Bu nedenle de mesanenin iç yüzeyinde oluşan kanser, mesanenin tamamına yayılım gösterebilir.

Adenokarsinom

Adenokarsinom ise en nadir görülen mesane kanseri türüdür. Mesane kanseri vakalarının ortalama olarak %1'lik bir kısmında bu mesane kanseri türü görülür. Skuamöz hücre karsinom, nadir görülen diğer bir türdür. Kronikleşen mesane problemlerine bağlı olarak ortaya çıkar. Genellikle mesanede meydana gelen tahrişlerden kaynaklıdır.

İnvaziv ve İnvaziv Olmayan Kanser

Mesane duvarının kalınlığına göre görülen kanser türleri ise iki farklı kategoride incelenir. Bu kategoriler invaziv kanser ve invaziv olmayan kanser olarak bilinir. İnvaziv kanserde metastaz riski çok yüksektir. Tümör, mesane dışına yayılım gösterir. İnvaziv olmayan kanser ise mesanenin iç kısmında görülür. Yayılma riski düşüktür. Erken evre kanser türü olarak da kabul edilir.

Düşük Dereceli ve Yüksek Dereceli

Tümörün derecesine göre mesane kanseri türleri, düşük dereceli ve yüksek dereceli olarak ikiye ayrılır. Düşük dereceli tümör türlerinde, kanserli hücreler yavaş ilerler ve mesane dışına yayılma riskleri düşüktür. Yüksek dereceli tümörlerde ise durum tam tersidir. Standart hücrelere göre farklı yapıda görülürler. Hızlı bir şekilde yayılım gerçekleştirirler. Mesanenin farklı noktalarına yayılma riski vardır.

Düz Karsinom

Mesane kanseri türleri aynı zamanda, tümörlerin gelişim şekline göre de farklı türlere ayrılır. Düz karsinom, karsinoma ın situ olarak da bilinir. Mesane duvarına yayılım gösterir. Mesanenin iç bölümlerine yayılım yapmadığı için düz karsinom olarak adlandırılır. Papiller üroteryal kasrsinomda da yine mesanenin iç kısmında yayılım görülür. Nadiren de olsa metastaz riski vardır.

Mesane Kanseri İçin Başlıca Risk Faktörleri

Mesane kanserini tetikleyen bazı risk faktörleri vardır. Bu risk faktörlerinin başında ise sigara tüketimi yer alır. Sigara ve diğer tütün ürünleri, mesane kanseri risk faktörleri olarak kabul edilir. Fakat hastalığa neden olan faktörler bu kadar ile sınırlı değildir.

• Tütün tüketiminin yanı sıra uyuşturucu bağımlılığı da kanser oluşumu için büyük risk taşır.
• DNA hasarına bağlı olarak da mesane kanseri oluşma ihtimali bulunur. Bazı genetik değişiklikler de yine kanser riskini artırır. Kişinin aile geçmişinde mesane kanseri varsa bu durum, kişide de mesane kanseri oluşma riskini barındırır. Mesane kanseri nedenleri arasında kimyasallara maruz kalma da yer alır.
• Bazı kimyasal maddeler, kanserojen içeriğe sahiptir. Bu maddelerin solunması halinde, mesane kanseri başta olmak üzere farklı kanser çeşitlerinin ortaya çıkma riski söz konusudur. Kimyasal maddelere maruz kalınan birçok ortam vardır. Özellikle matbaalar ve bazı iş kollarında bu tarz kimyasal maddeler sıklıkla kullanılır. 
• Yaş ve cinsiyet de mesane kanserinin risk faktörleri arasında yer alır. Mesane kanseri, genetik yatkınlığa bağlı olarak erken yaşlarda görülebilir. Fakat bu kanser türü, özellikle 50 yaş ve üzeri kişilerde meydana gelir. Bu nedenle de yaş önemli bir faktör olarak kabul edilir. Aynı zamanda erkeklerin, kadınlara kıyasla bu kanser türüne yakalanma riskinin daha yüksek olduğu da bilinir. 
• Mesanede taş oluşumu, kanser riskini artırır. Bazı ilaçların düzenli olarak kullanılması ve kemoterapi ilaçları da mesane kanserinin risk faktörleridir. Kemoterapi gören kişilerde mesane kanserinin görülme riski, diğer kişilere kıyasla daha yüksektir. Gün içerisinde yetersiz sıvı tüketimi, kanserin tetikleyicisi olarak bilinir. 
• Bunların haricinde ise mesane kanseri oluşumuna neden olan farklı durumlar söz konusudur. İşlenmiş ve hazır gıdaların tüketimi de bu nedenlerden biridir. Mesanede taş oluşumunun yanı sıra mesanede enfeksiyon oluşması ya da mesanede tahriş olması, kansere neden olur. Aşırı yağlı besinler tüketmek, katkı maddesi içeren yiyecekler tüketmek ve obezite problemleri de yine mesane kanserinin risk faktörleri olarak kabul edilir.

Mesane Kanserinin Belirtileri Nelerdir?

Mesane kanseri bazı belirtiler ile birlikte kendisini göstermeye başlar. Fakat bazı mesane kanseri türlerinde, belirtilerin çok geç görülme riski vardır. Bu nedenle mesane kanseri belirtileri görülmeye başladığında, sağlık kuruluşlarını ziyaret ederek muayene olunması gerekir. Mesane kanseri belirtileri arasında şu maddelere yer verilir;

• İdrarda kan görülmesi
• İdrar kaçırma
• İdrar yaparken ağrı hissi
• Sık idrara çıkma
• Mesanenin tam boşaltılamadığı hissi
• İdrar yaparken istemsiz ıkınma
• İdrarın zayıf ve kesik gelmesi
• İdrar yapma ihtiyacı duyulması ama idrar yapamama
• Alt karın bölgesinde ağrı
• Sırt ve bel ağrıları
• Ani kilo kaybı
• İdrar yolu enfeksiyonu
• Aniden idrar gelmesi
• İdrar yaparken yanma hissi
• Kronik yorgunluk ve halsizlik

Nadir görülen belirtiler arasında ise ayaklarda şişme, iştah kaybı, kemiklerde hassasiyet ve kemik ağrısı yer alır. Mesane kanseri belirtileri, genellikle idrar problemlerine neden olur.

Mesane Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Mesane kanseri teşhisi için kişilerin, ürologlar tarafından muayene edilmesi gerekir. Fiziksel muayene gerçekleştikten sonrasında hastanın aile geçmişi dinlenir. Bu süreçte bazı genetik testler de talep edilir. Mesane kanserinin kesin tanısının konulabilmesi için ise ilk olarak idrar tahlili talep edilir. İdrardan kan olup olmadığı ya da idrarda kanserli hücre oluşumu var mı idrar tahlili ile öğrenilir.

Mesanenin iç bölgesinin incelenmesi için ise sistoskopi uygulanır. İnce bir tüp ve ışık yardımı ile mesanenin iç yüzeyi görüntülenir. Bölgede anormal bir yapı olup olmadığı incelenir. Gerekli olması halinde ise biyopsi yapılabilmesi için parça alınır. 

Mesane kanseri tanısı için bazı görüntüleme tekniklerine de başvurulur. Ultrason, BT taraması ve MR çekilerek, bölgede kanserli hücre olup olmadığı gözlemlenir. Tümörlü hücrelerin yeri de bu görüntüleme teknikleri sayesinde tespit edilir.

Gerekli durumlarda hastalardan; intravenöz pyelogram (IVP), retrograd pyelogram ve PET CT taraması da talep edilir. Mesane kanserinin tespit edilmesinin zor olduğu noktalarda ise göğüs röntgeni de talep edilir. 

Biyopsi ve Patolojik İnceleme Nasıl Yapılır?

Biyopsi işlemi, sistoskopi işlemi sırasında gerçekleştirilir. Kişinin mesane bölgesini sistoskopi cihazı yerleştirilir. Küçük bir tüp ile bölgeye girilir ve bölge ışık ile kontrol edilir. Mesane içerisinde anormal bir yapının gözlemlenmesi halinde, tüp yardımı ile mesaneden parça alınır. Alınan parça, biyopsi işleminin gerçekleşebilmesi adına laboratuvara gönderilir. Laboratuvar ortamında bu parça incelenir ve mesanede kanser olup olmadığı ortaya çıkar. Oluşan tümörün iyi huylu ya da kötü huylu olduğu da biyopsi sonuçlarında belli olur.

Mesane Kanserinin Evreleri Nasıl Belirlenir?

Mesane kanseri evreleri, hastada görülen belirtilere göre belirlenebilir. Belirtilerin yanı sıra tümörün türü de evrelerin belirlenmesinde etkin rol oynar. Hastalara mesane kanseri tanısı konulurken uygulanan işlemler sonucunda da kanserin hangi evrede olduğu tespit edilir. Mesane kanseri genel olarak 5 farklı evreden oluşur.

İlk Evre (Sıfır Evresi)

İlk evre, 0 evresi olarak bilinir. 0. evrede, yüzeysel mesane kanseri ortaya çıkar. Hücreler, mesane içerisinde oluşum göstermeye başlar. 0. evre, ili alt grupta incelenir. Bunlardan ilki 0a evresidir. 0a evresinde, idrar torbasında bir veya birden fazla papiller kanser hücresi görülebilir. İkinci alt grup ise 0is evresi olarak adlandırılır. 0is evresinde, idrar torbası içerisinde yatay olarak büyüme gösteren papiller vardır. Saldırgan ilerleyen kanser hücreleri bulunur.

İkinci Evre (Evre 1)

İkinci evre ise evre 1'dir. 1. evrede kanserli hücreler, mesanenin iç yüzeyinde yer alan mukozanın alt tabakasına doğru yayılım gösterir. Kanserli hücreler, mesanenin kas dokusuna henüz ulaşmamıştır. 

Üçüncü Evre (Evre 2)

Üçüncü evre, evre 2 olarak adlandırılır. Kanserli hücreler, mesanenin kas dokusuna doğru ilerlemiştir. Mesanenin duvarlarına yayılım başlar. Bu aşamada metastaza rastlanmaz.

Dördüncü Evre (Evre 3)

Dördüncü evre, evre 3'tür. Kanser, mesane duvarını geçer. Yayılım hızlanmaya başlar. Fakat kanser henüz farklı organlara sıçrama yapmaz. Kanserli hücreler, lenf düğümlerine yayılır. Dördüncü evre de iki farklı alt grupta incelenir. İlk grup, 3A evresi olarak tanımlanır. 3A evresinde kanserli hücreler, kaslardaki yağlı tabakaya yayılır. Prostat ve vajina duvarına doğru ilerleme başlar. Lenf nodlarında bir kere metastaz gerçekleşir. Diğer bir evre ise 3B evresi olarak bilinir. 3B evresinde kanser, pelvik ya da üst pelvik bölgedeki lenf nodlarına birkaç kez metastaz yapar. 

Son Evre (Evre 4)

Son evre ise 4. evre olarak bilinir. Mesane kanserinin son evresidir. Kanser, mesanenin farklı bölgelerine yayılır. Aynı zamanda farklı organlara da metastaz yapılır ve kanser, vücudun farklı organlarına yayılım gösterir. Son evre de iki farklı gruba ayrılır. İlk kısım 4A evresidir. Bu evrede kanserli hücreler, uzaktaki lenf bezlerine metastaz yapar. Organlara yayılım görülmez. 4B aşamasında ise kanser, organlara yayılmaya başlar.

Mesane Kanserinin Tedavisi

Mesane kanseri tedavisi, kanserin hangi aşamada olduğuna göre değişkenlik gösterir. Tedavi için birden fazla seçenek söz konusudur. Bu nedenle ilk olarak hastaların muayene edilmesi gerekir. Yapılan muayeneler sonucunda ise hastanın kaçıncı evre mesane kanseri olduğu tespit edilir. 

Bu noktada kişinin; genel sağlık durumu, yaşı ve kullandığı ilaçlar dikkate alınır. Mesane kanserinin neye bağlı olarak ortaya çıktığı da tespit edilir. Bu işlemler sonrasında ise hastaya hangi tedavi yönteminin uygulanması gerektiğine karar verilir. Bu karar, alanında uzman hekimler tarafından alınır. Verilen karar doğrultusunda, hastanın tedavi sürecine başlanır.

Mesane Kanseri Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Mesane kanseri tedavisi için farklı seçenekler vardır. Bu seçeneklerden hangisinin uygulanacağına doktorlar, hastanın kaçıncı evre mesane kanseri olduğuna göre karar verir. Mesane kanseri tedavi seçeneklerinden biri TUR ameliyatıdır. TUR, transüretral rezeksiyon olarak bilinir. İdrar kanalından mesaneye, sistoskop yardımı ile girilir. Hastalığın hem teşhisi için hem de tedavisi kullanılan bir yöntemdir. 

Mesane kanserinin erken evrelerinde, TUR ameliyatı gerçekleştirilebilir. Mesane içerisinde oluşan kanserli hücrelere, elektrik akımı verilir. Bu elektrik akımı, zararlı hücrelerin ortadan kalkmasını sağlar. Bu işlem sonrasında genellikle mesane içerisinde kanserli hücre kalmaz. 

Sistektomi Yöntemi

Mesane kanseri tedavisi için tercih edilen diğer bir yöntem ise sistektomidir. Bilinen iki farklı sistektomi yöntemi vardır. Kısmi yani segmental sistektomi, tümörün mesanenin belirli bir kısmına tutunması halinde uygulanır. Mesanenin sadece kanserli olan kısmı, cerrahi müdahale yardımı ile alınır.

Diğer bir sistektomi yöntemi ise radikal sistektomidir. Radikal sistektomi işleminde, mesanedeki tümör alınır. Aynı zamanda mesanenin tamamı da alınır. Gerekli durumlarda mesanenin yakınındaki zarar görmüş dokular da çıkarılır. Erkek hastalara uygulanan radikal sistektomi işleminde; prostat, meni keseleri ve gerekli olması halinde idrar yolu çıkarılır. Radikal sistektomi işlemi, mesane kanserinin tüm mesaneye ve çevredeki hücrelere yayılması halinde uygulanır.

Mesane kanseri ameliyatı ile de kanserli hücrelerin alınması mümkündür. Bu ameliyat, kanser hücrelerinin fazla yayılmadığı durumlarda tercih edilir. Yapay mesane uygulaması ile de tedavi mümkündür. Kişinin mesanesi alınarak, yerine yapay mesane yerleştirirlir.

Kemoterapi ve Radyoterapi

Mesane kanseri kemoterapisi ya da radyoterapi uygulaması da tercih edilebilecek diğer tedavi yöntemleri arasında yer alır. Kemoterapi, TUR ameliyatı sonrasında tercih edilebilir. Kanserli hücrelerin küçültülebilmesi için uygulanır.

Mesane kanseri, uzak organlara metastaz yapmamış ise ve mesanenin alınması istenmiyorsa hastalar için radyoterapi önerilir. Radyoterapi, içten ya da dıştan olmak üzere iki farklı şekilde uygulanır. Dış radyoterapi uygulamasında, hastalar ayakta ışın tedavisi görür. İç radyoterapi tedavisi için ise yatış gerekir. Gerekli durumlarda ise hastaya kesi açılarak, implant yardımı ile radyoterapi uygulaması gerçekleşir.

Mesane kanseri tedavisinde uygulanan diğer tedavi yöntemleri arasında, immünoterapi yer alır. Katater yardımı ile direkt olarak mesane içerisine müdahale edilir. Bölgeye ilaç verilir ve verilen ilaç, kanserli hücreler ile savaşır. İmmünoterapinin yeterli olmadığı durumlarda ise diğer tedavi yöntemlerine başvurulur ya da cerrahi müdahale gerçekleşir.

Erken Evre ve İleri Evre Mesane Kanserinde Tedavi Yaklaşımları Nasıl Farklılık Gösterir?

Erken evre mesane kanserinde, hastalar ilaç tedavisi ile süreci atlatabilir. İmmünoterapi, erken evre hastaların tedavisinde tercih edilebilen bir yöntem olarak bilinir. Fakat ileri evre mesane kanseri tedavisinde, kanserli hücreler uzak organlara metastaz yapmış olduğu için ilaç tedavisi yeterli değildir. Bu nedenle ileri evre mesane kanseri hastlarına, sistektomi uygulaması yapılır. İleri evre mesane kanserinde uygulanan tedavi yöntemleri de kendi içinde farklılık gösterir.

Sistektomi uygulanacak olan ileri evre mesane kanseri hastalarında; kanserli hücrelerin, mesanenin ne kadarlık kısmına yayıldığına dikkat edilir. Aynı zamanda kanserin hangi organlara sıçradığı da göz önüne alınarak işlem yapılır.

Transüretral Rezeksiyon (TUR) Nedir ve Hangi Durumlarda Uygulanır?

TUR hem tedavi yöntemi olarak bilinir hem de mesane kanserinin teşhisi için uygulanır. Transüretral rezeksiyon uygulamasında, hastanın mesanesin küçük bir tüp yerleştirilir. Işık yardımı ile bölge incelenir. Teşhis için bu işlem uygulanacak ise bölgeden parça alınır ve biyopsi işlemi yapılır. Tedavi için kullanılacak ise genellikle mesane kanserinin erken evrelerinde yapılır. Mesaneye elektrik akımı verilir ve kanserli hücreler bu elektrik akımı yardımı ile ortadan kalkar. İlerleyen evrelerde ise TUR işlemine başvurulmaz.

Mesane Kanserinde İmmünoterapi ve Hedefe Yönelik Tedaviler Nasıl Etki Gösterir?

Mesane kanseri immünoterapisi sayesinde hastanın mesane bölgesine katater yerleştirilir. Bu katater yardımı ile de hastaya ilaç verilir. Bu işlem immünoterapi olarak adlandırılır. Hastaya verilen ilaçlar, kanserli hücreler ile savaşır. Erken evre kanser hastaları için bu yöntem tercih edilebilir. Hedefe yönelik tedaviler, direkt olarak kanserli hücreler ile savaşılmasını sağlar. Bu yöntemlerin yeterli olmadığı noktalarda ise farklı tedavi yöntemlerine başvurulur. Gerekli durumlarda ise hastalara cerrahi müdahalede bulunarak, kanserli hücreler temizlenir. Böylelikle mesane kanseri tedavisi gerçekleşir.

Sıkça Sorulan Sorular

Mesane Kanseri Riskini Azaltmak için Neler Yapılabilir?

Mesane kanseri riskinin azaltılabilmesi için uygulanabilecek olan ilk adım, tütün ve tütün ürünlerinin kullanımından kaçınmaktır. Sağlıklı beslenmeye ve gün içerisinde en az 2 litre su tüketmeye dikkat edilmesi gerekir. Gün içerisinde yürüyüş yapmak ya da farklı egzersizler yapmak, vücudun dinç kalmasını sağlar. Kimyasal maddelerin kullanımından ve mümkün olduğu kadar bu kimyasal maddeleri solumaktan da kaçınılmalıdır. Bunların haricinde ise mesanede taş oluşumu gibi problemler varsa tedavi olunması gerekir. 

Mesane Kanserinde İyileşme Oranları Nedir?

Mesane kanserinde erken tanı oldukça önemlidir. Hastalığın ilk evresinde, iyileşme oranı yüksektir. Hastalığın ilk iki evresindeki iyileşme oranı ortalama olarak %90'ın üzerindedir. Hastalığın üçüncü evresine geçilmesi halinde ise iyileşme oranı %60 - %70 olarak bilinir. Mesane kanserinin ilerleyen evrelerinde ise iyileşme oranı düşmeye devam eder. Bu nedenle mesane kanserine dair herhangi bir belirti görüldüğünde, sağlık kuruluşlarına giderek muayene olunması gerekir. Erken tanı sayesinde hastaların iyileşme oranı daha yüksektir.

Tedavi Sonrası Takip Süreci Nasıl Olmalıdır?

Mesane kanseri tedavisi gören kişilerin, tedavi sonrasında doktor kontrollerini aksatmaması gerekir. Tedavi sonrasında hastalarda; idrar yolu enfeksiyonu, cinsel isteksizlik, mesane kapasitesinde azalma, idrar kaçırma ve kronik ağrı gibi problemler görülebilir. Kişide kanama meydana gelebilir ya da enfeksiyon oluşumu gözlemlenebilir. Bu gibi durumların doktora bildirilmesi gerekir. Ameliyattan sonra en az 2 sene boyunca doktor kontrolüne gidilir. Kontroller genellikle 3 ayda bir olacak şekilde gerçekleştirilir. İkinci seneden sonra ise 6 ayda bir kontrole gidilir. 

Mesane Kanserinin Nüksetme Riski Var mıdır? Nasıl Önlenebilir?

Mesane kanserinin nüksetme riski vardır. Bu durumun önüne geçilebilmesi için doktor kontrolleri aksatılmamalıdır. Kontrollerde hastalardan düzenli olarak kan ve idrar tahlili talep edilebilir. Bu nedenle tedavi sonrasındaki ilk iki sene çok önemlidir. Doktor kontrolleri sayesinde hastalığın nüksedip etmediği kontrol edilir. Hastalık nüksetmiş ise erken tanı konulabilir ve böylelikle hastalar tekrar mesane kanseri tedavisine başlar. Mesane kanserinin nüksetmesini önlemek için sağlıklı bir yaşam tarzı benimsenmelidir.