Kantaron Nedir?
Kantaron, bilimsel adı ile Centaurium erythraea, genellikle Avrupa’da görülen küçük yıllık bir bitkidir. Bataklık ve çayırlarda yetişen bu bitki, içerisinde bulunan bileşenler sayesinde birçok faydaya sahiptir. Kantaron köklü, lifli ve odunsu bir yapıdadır. Bitkinin soluk yeşil oval yaprakları, kapsül meyvesi, kırmızı veya sarı çiçekleri vardır.
Kantaron Yağı Ne İşe Yarar?
Kantaron yağı, alternatif tıpta sıkça kullanılan, sağladığı faydalar üzerine çeşitli bilimsel araştırmalar yapılmış, etkinliği kabul edilen bitkisel bir üründür. Hastalıklardan korunma, vücut fonksiyonlarının desteklenmesi, yaşlanma belirtilerinin geciktirilmesi gibi çeşitli başlıklar dahilinde kantaron yağı kullanılabilir. Ancak kantaron yağı kullanırken dikkatli olunması gereken noktalar vardır. Kronik hastalığı bulunan kişiler, yoğun ilaç alan kişiler veya besin alerjisi olan kişiler kantaron yağı kullanmadan önce bir sağlık uzmanına danışmalıdır.
Kantaron Yağı Faydaları Nelerdir?
Kantaron yağı faydaları incelenirken hangi kantaron çeşidinin kullanıldığına dikkat edilmelidir. En sık kullanılan kantaron türü sarı kantarondur. Sarı kantaron Latince adıyla Hypericum perforatum, halk arasında binbirdelik otu olarak adlandırılır. Sarı kantaron yağı faydaları oldukça fazladır. En çok bilinen özelliği ise yaraların iyileşmesini desteklemesidir. Kesik gibi yara izleri, yanıklar veya güneş yanıkları gibi yaralanmalar sonucunda kantaron yağı kullanımı iyileşme sürecini hızlandırabilir. Kantaron yağının anti inflamatuar ve anti bakteriyel özellikler bulundurması yara iyileşme sürecini destekleyebilir.
Sarı Kantaron Faydaları
Sarı kantaron faydaları arasında kanıtlanmış etkilerinden biri depresyon sürecini olumlu bir şekilde desteklemesidir. Özellikle menopoz gibi ruhani açıdan zorlu dönemlerde kantaron yağından destek alınması önerilebilir. Oral yolla alınan kantaron yağı takviyeleri hafif veya orta dereceli depresyon için etkili olabilir. Menopoz döneminde gelişen sıcak basması gibi menopoz semptomlarının azalmasını destekleyebilir.
Kırmızı Kantaron Faydaları
Kırmızı çiçekli kantaron otu kullanıldığı durumlarda da sarı kantaron yağı ile benzer faydalar elde edilebilir. İki tür arasındaki farklılık kantaron yağının üretim şeklidir. Sarı kantaron yağı yapılırken kantaron kurutulur kırmızıda ise taze tatlı toplanmış kantaron bitkisi kullanılır.
Kantaron Yağı Yaralara Faydaları
Kantaron içerisinde hiperforinden bileşenleri bulunur ve bu durum kantaron yağına antibakteriyel özellik kazandırır. Özellikle yaralanmalarda antiseptik gibi etki gösteren kantaron mikropların üremesini engelleyerek iyileşme sürecini destekleyebilir. Hemoroid, sedef hastalığı gibi hastalıklar nedeniyle gelişen cilt yaralanmaları veya tahrişleri kantaron yağı ile daha kolay bir şekilde atlatılabilir. Yağın antibakteriyel özellikleri yara bölgesinde bulunan patojenik bakterileri yok ederek hastalığın iyileşme sürecinin uzamasının önüne geçebilir.
Kantaron Yağı Sindirime Faydaları
Kantaron yağı sindirim problemlerinde de çeşitli faydalar sağlayabilir. Mide ülseri veya şişkinlik problemlerinde sarı kantaron yağı gelişen semptomların hafiflemesini sağlayabilir. Akut konstipasyon ve gaz krampları için kullanılabilir. Yağın bir diğer özelliği ise mide içerisinde bariyer oluşturmasıdır. Oluşturduğu bariyer ile mide asidinin etkilerini hafifletebilir ve hazım sürecini hızlandırılabilir.
Kantaron Yağı Cilde Faydaları
Kantaron yağı cilde de çeşitli faydalar sağlar. Özellikle yaz aylarında güneşe maruziyet nedeniyle cildin nem dengesi bozulabilir ve ciltte kuruluklar gelişebilir. Bu tür dönemlerin haricinde de cilt yapısı bazı kişilerde kurumaya elverişlidir. Bu tür durumlarda sarı kantaron yağından destek alınarak cildin kuruluk problemi geride bırakılabilir. Bunun haricinde nasır ve topuk çatlakları için de sarı kantaron yağı uygulanabilir.
Cilt sağlığı kadar saç sağlığında da kantaron faydalarından bahsedilebilir. Kantaron saçın kepeklenmesini önleyebilir, saç dökülmesini yavaşlatabilir ve saçtaki egzamanın giderilmesini sağlayabilir. Ancak sarı kantaronun saç ve cilt sağlığı arasındaki ilişkiyi kanıtlayan bilimsel bir çalışma olmadığı bilinmelidir.
Kantaron yağının Hepatit C, diyabetik sinir ağrısı, sosyal kaygı bozukluğu, ağız yanması, irritabl bağırsak bozukluğu ve sinir hasarına yönelik de etkileri olabileceği öne sürülür. HIV/AIDS tedavisine destek amacı ile de kantaron yağı kullanılabileceği söylenir. Ancak bahsedilen bu etkileri kanıtlayabilecek güvenilir bir bilimsel veri bulunmamaktadır.
Kantaron Yağı Nasıl Yapılır?
Kantaron yağı maserasyon yöntemi ile üretilir. Maserasyon yöntemi bir bitkinin çözücü içinde bekletilmesi ile özüt elde edilmesidir.
- Kantaron yağı üretilirken genellikle sızma zeytinyağı kullanılır. Bitkinin doğru zamanda toplanması oldukça önemlidir.
- Hasat ardından bitkinin toprak üstü kısımları taze veya kurutulmuş bir şekilde parçalanır ve zeytinyağı içeren kavanozlara yerleştirilir. 1/5 oranı ile kavanoz içeriği hazırlanabilir.
- Elde edilen karışım 4 ile 6 hafta arasında belirli periyotlarla çalkalanarak güneş ışığında bekletilir. Bu süre içerisinde kantaron çiçeklerinin zeytinyağı ile özdeşleşmesi sağlanır.
- 6 haftalık sürenin tamamlanması ardından elde edilen karışım tülbentten geçirilerek kantaron yapraklarından arındırılır. Böylece kantaron yağı hazırlanmış olur ve özüt kahverengi bir şişeye konularak saklanabilir.
- Kantaron yağı elde edildikten sonra şişe serin ve kuru bir ortamda saklanmalıdır.
Elde edilen kantaron yağı direkt olarak veya merhem, krem veya jellere karıştırılarak kullanabilir.
Kantaron Yağı Yan Etkileri Nelerdir?
- Kantaron yağı ağız yolu ile alındığında ve kullanım süresi ihmal edilmediğinde genellikle güvenilir kabul edilen bir besindir. Ancak kantaron yağı bazı bünyelerde çeşitli yan etkilere neden olabilir. Ağız yoluyla alınan sarı kantaron yağı 12 haftaya kadar günde 900 mg dozlarında kullanılması halinde genellikle güvenilir kabul edilir. Ancak bazı kişilerde ishal, baş dönmesi, huzursuzluk, uyku sorunları ve ciltte karıncalanma gibi yan etkiler yaratabilir. Bu nedenle sarı kantaron kullanılmadan önce mutlaka bir sağlık uzmanına danışılmalıdır.
- Kantaron yağı, antidepresan gibi psikiyatrik ilaç kullanan kişilere önerilmemektedir. Kantaron ilaç etkisini artırarak bazı tıbbi problemler gelişmesine neden olabilir. Bunun haricinde kalp ilaçları ve serotonin seviyesini etkileyen diğer ilaçlarla da kantaron yağı kullanımı önerilmemektedir. İlaç alımına rağmen kullanılması halinde kan basıncında ve vücut ısısında artış gibi belirtiler açığa çıkabilir.
- Kantaron yağı büyük dozlarda alındığında güvensiz olabilir. Kantaron yağı güneş ile etkileşime girebilir. Özellikle açık tenli bireylerin ciltlerine kantaron yağı uyguladıktan sonra güneşe çıkmamaları büyük bir öneme sahiptir. Aksi takdirde ciltte iz kalabilir veya çeşitli cilt reaksiyonları gelişebilir.
- Kantaron yağı hamile ve emziren kadınlar için önerilmemektedir. Hamilelerde kantaron yağı kullanımı rahmin kas tonusu arttırabilir. Bu durum kaslarda kasılma yaratarak düşük yapma riskini arttırabilir. Bu nedenle hamile kişilerin kantaron yağı kullanması sakıncalı olabilir. Emziren anneler için ise kantaron içerisinde bulunan bileşenler süt yolu ile bebeğe aktarılabilir. Kantaron bebeklerde huysuzluk ve uyuşukluğa neden olabilir.
- Sarı kantaron otu farklı ilaçlarla etkileşime girebilir. Bu nedenle düzenli ilaç kullanan kişilerin kantaron yağı kullanmadan öncesinde bir hekime danışmaları önerilir. Ameliyat olacak kişiler ise yine ilaçlarla etkileşim açığa çıkabileceğinden kantaron yağı kullandığını mutlaka hekimiyle paylaşmalıdır.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
