Kansızlık (Anemi) Nedir, Tedavisi Nasıl Yapılır?

Son Güncelleme Tarihi 25.03.2025 12:51:04

Kansızlık ya da anemi; kana rengini veren, aynı zamanda hücrelere oksijen taşınmasını sağlayan protein olan hemoglobinin normal seviyenin altına düşmesi ya da alyuvarların miktarında azalma meydana gelmesi durumuna denir. Kansızlık nedir sorusu kapsamında kansızlığın doğumsal olabilmesi ya da sonradan gelişebilmesi mümkündür. Ayrıca kan hücreleri ve anemi arasında son derece sıkı bir bağ vardır.

Kansızlık (Anemi) Türleri Nelerdir?

Aneminin farklı türleri mevcuttur. Anemi tedavisi dahilinde önemli olan aneminin çeşitleri şu şekilde sıralanabilir:

Orak Hücreli Anemi

Anne ve babadan geçen bir tür kan bozukluğu olan Orak Hücreli Anemi, kırmızı kan hücrelerinin şekillerinde farklılık oluşmasına neden olur. Orak şeklini alan kırmızı kan hücreleri, aynı zamanda esnekliğini kaybeder.

Pernisiyöz Anemi

B12 vitamini ile ilgisi bulunan Pernisiyöz Anemi’de kişi, midede üretilen intrinsik faktör olarak adlandırılan proteine sahip değildir. Bu durum, B12 vitamini eksikliğine neden olur.

Hemolitik Anemi

Kırmızı kan hücrelerinin yaşam sürelerinin kısalması, Hemolitik Anemi’yi düşündürür.

Aplastik Anemi

Kemik iliği yetmezliğine bağlı olarak gelişen Aplastik Anemi, beyaz ve kırmızı kan hücrelerinin azalması ile ortaya çıkan bir tür kansızlıktır.

Megaloblastik Anemi

Kansızlığa neden olur, kansızlık türleri nelerdir soruları kapsamında değerlendirilebilen kansızlığın türlerinden bir diğeri Megaloblastik Anemi’dir. Folik asit ve B12 vitaminin olması gerektiğinden daha az bulunması durumunda ortaya çıkar.

Bu tür durumlarda kansızlığın tespit edilmesini sağlayan çeşitli semptomlar ortaya çıkar. Özellikle halsizlik ve yorgunluk gibi semptomlar oksijenin vücut dokularına yeterli ölçüde taşınmadı durumlarda kendisini belli eder.

Anemi Belirtileri Nelerdir?

Kansızlık belirtileri, genel hatlarıyla aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Nefes darlığı
• Göğüs ağrısı
• Kolay yorulma ve enerji kaybı
• Uykusuzluk
• Bacaklarda kramplar
• Ciltte solukluk
• Baş dönmesi
• Baş ağrısı
• Daha çok egzersizle oluşan alışılmadık derecede hızlı veya düzensiz kalp atışı

Bunların yanı sıra aşırı kansızlık belirtileri şu şekildedir:

• Diş eti kanaması
• Vücutta yer yer morarma görülmesi

Kansızlık uyku yapar mı sorusu dahilinde aneminin yoğun yaşanması halinde uyku hali oluşabilir. Bunun yanı sıra bebeklerde kansızlık belirtileri yetişkinlerinkine son derece benzer. Solgun cilt, asabiyet, güçsüzlük ve sarı cilt ya da gözler; kansızlığın semptomları arasında yer alır. Kansızlık belirtileri nelerdir sorusunun cevabına dahil edilebilecek semptomların görülmesi durumunda uzman doktor kontrolüne gidilmelidir.

Kansızlık (Anemi) Neden Olur?

Kansızlık nedenleri son derece fazladır. Bazı hastalıklar ve durumlar kansızlığa sebebiyet verebilir. Temel olarak kansızlığın nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Vücutta bulunan kırmızı kan hücrelerinin normalden çok daha hızlı bir şekilde yok edilmesi
• Kanama sebebiyle kırmızı kan hücrelerinin kaybında artış görülmesi
• Vücutta yeterli ölçüde kırmızı kan hücresinin üretilememesi
• Anemi türüne göre kansızlığın nedenleri farklılık gösterebilir. Anemi türlerine göre kansızlığın nedenleri şu şekildedir:
• Vitamin eksikliğine bağlı anemi, B12 vitamini eksikliğinde meydana gelir. B12 ve folik asit eksikliği kırmızı kan hücrelerinin üretimini engelleyebilir.
• Demir eksikliği anemisi, vücuttaki demir eksikliği nedeniyle ortaya çıkar. Kemik iliğinin kırmızı kan hücrelerinin gereksinim duyduğu hemoglobini üretebilmesi için demire ihtiyaç duyması, demir eksikliğinin yeterli oranda hemoglobin üretilememesine neden olur.
• Kronik hastalık anemisi; kanser, böbrek hastalığı, crohn başta olmak üzere çeşitli iltihabi hastalıklar nedeniyle ortaya çıkar.
• Kemik iliğine bağlı anemiler, lösemi ve miyelofibroz gibi çeşitli hastalıklar sonucunda oluşur. Bu tür hastalıklar kemik iliğinde kan hücresi oluşumunu olumsuz bir şekilde etkiler.
• Orak hücre anemisi, kalıtsal bir tür anemi olduğundan doğuştan gelir. Kırmızı kan hücreleri orak şeklinde oluşur.
• Belirtilen durumlar, anemi türüne göre kansızlığın nedenlerinin çok daha iyi anlaşılmasını sağlar.

Kansızlık (Anemi) Tedavisi Nasıl Olur?

Kansızlık tedavisi, hastalığın teşhis edilmesi sonrasında gerçekleştirilen uygulamaların tamamıdır. Erkeklerde, kadınlarda kansızlık belirtileri değerlendirildikten sonra belirtilerden herhangi birinin görülmesi durumunda doktor kontrolüne gidilir. Uzman doktor, kansızlığı belirleyebilmek için çeşitli teşhis uygulamalarından yararlanır.

Doktor ilk olarak hastanın tıbbi öyküsünü dinler. Hangi semptomların ortaya çıktığını, bu semptomların kansızlığı düşündürüp düşündüremeyeceğini tespit eder. Ardından fizik muayene ile hastanın kalp atışı dinlenir. Ayrıca hastanın dalak ve karaciğerinde şişme olup olmadığına bakılır.

Aneminin türü ve seviyesinin tespit edilebilmesi için kan testleri de uygulanabilir. Kansızlık şüphesinin bulunması durumunda tam kan sayımı talep edilebilir. Tam kan sayımı ile kansızlığın teşhis edilememesi halinde retikülosit sayımı, elektroforezi, serum demiri ve serum ferritin gibi testler de istenebilir. Bağırsaklardan kaynaklı bir kanamadan şüphelenilmesi halinde ise kolonoskopi ve dışkıda gizli kan testleri yapılabilir.

Kansızlığın tespit edilmesi durumunda tedavi aşamasına geçilir. Tedavi, kansızlığın türüne göre değişiklik gösterebilir. Kansızlık çeşidine göre tedavi uygulamaları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Demir eksikliği anemisi durumunda demir takviyeleri ya da diyet değişiklikleri önerilir.
• Hemolitik anemilerde ise kırmızı kan hücresinin yıkımını çok daha kötüleştirecek ilaçlardan uzak durulması son derece önemlidir. Bunun yanı sıra kırmızı kan hücrelerine saldıran ve bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar verilir.
• Aplastik anemide hastaya kan nakli ya da kemik iliği naklinin yapılması gerekir.
• B12 eksikliğine bağlı anemide B12 enjeksiyonları ve tedavi diyet takviyeleri gerçekleştirilir.
• Kronik hastalık anemisinde spesifik bir tedavi bulunmamakla birlikte kansızlığa neden olan hastalığa göre tedavi uygulanır.
• Orak Hücreli Anemi durumunda oksijen desteği, damar içi sıvı takviyesi ve ağrı kesici ilaçlar uygulanır.
• Belirtilen tedavi yöntemlerinin her biri, kansızlık nasıl geçer sorusunun cevapları arasında yer alır.

Kansızlığa Ne İyi Gelir?

Kansızlık pek çok kişide görülen yaygın bir hastalıktır. Bu bölümden bu konuya dair sorulardan bazılarını ele alacağız.

Gebelerde Kansızlığa Ne İyi Gelir?

Hamilelik sırasında kansızlık riski artabilir, çünkü anne adayının ve bebek için artan demir ihtiyacı vardır. Kansızlıkla başa çıkmak için bazı önlemler alabilirsiniz:

• Demir Takviyeleri: Doktorunuzun önerdiği demir takviyelerini düzenli olarak almak, kan seviyelerini yükseltebilir.
• Demir Zengini Yiyecekler: Kırmızı et, ıspanak, kuru meyveler gibi demir açısından zengin yiyecekleri sıkça tüketmek önemlidir.
• C Vitamini: C vitamini, demirin emilimini artırır. Portakal, limon, domates gibi C vitamini içeren gıdaları yemek, demirin daha iyi emilmesine yardımcı olabilir.
• Dengeli Beslenme: Hamilelik sırasında dengeli bir diyet benimsemek, hem annenin hem de bebeğin sağlığını korur.
• Düzenli Doktor Kontrolleri: Gebelik sırasında doktorunuzun önerilerine uymak, kansızlık riskini azaltır ve sağlıklı bir gebelik dönemi geçirmenize yardımcı olur.

Hamilelikte kansızlık, ciddi komplikasyonlara yol açabilir, bu nedenle doktorunuzun gebelikte besin ve tetkik önerilerini takip etmek önemlidir.

Çocuklarda Kansızlığa Ne İyi Gelir?

Çocuklarda kansızlık, büyüme ve gelişme üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir, ancak bu sorunla başa çıkmak için bazı etkili yöntemler vardır: Kırmızı et, tavuk, ıspanak, mercimek gibi demir açısından zengin yiyecekleri çocuğunuzun diyetine ekleyebilirsiniz. Doktor tavsiyesi ile demir takviyesi kullanabilirsiniz. Düzenli kontrol ve kan testlerini yaptırarak erken müdahalede bulunabilirsiniz.

Bebeklerde Kansızlığa Ne İyi Gelir?

Bebeklerde büyüme ve gelişme ile kandaki oksijen ihtiyacı artar. Bu nedenle kansızlık bebeklerin büyüme ve gelişmesini etkileyebilir. Bebeklerde kansızlık için şunları yapabilirsiniz:

• 1 yaşına kadar bebeklere inek sütü verilmemelidir.
• Doktor tavsiyesi ile verilen demir takviyeleri kullanılmalıdır.
• 6 aydan sonra ek gıdaya başlandıktan sonra demir açısından zengin yiyecekler bebeğin beslenmesine uygun şekilde diyete eklenmelidir.
• Demir açısından zengin yiyecekler C vitamini içeren yiyecekler ile verilebilir. C vitamini, demir emilimini arttırır.

Şeker Hastalarında Kansızlığa Ne İyi Gelir?

Şeker hastalığı böbrek rahatsızlıklarına neden olabilir, bu da bazı durumlarda kansızlık ile ilişkilendirilebilir. Şeker hastalarında kansızlık tedavisi, kandaki hemoglobin düzeyine göre karar verilir, bu nedenle kişiye özel olmalıdır. Bu konuda doktorunuzdan destek almanız önemlidir.

Yaşlılarda Kansızlığa Ne İyi Gelir?

Kansızlığın vücutta bir organda kanamaya bağlı olup olmadığı tespit edildikten sonra kan testi sonuçlarına göre doktor kontrolünde demir takviyesi başlanabilir. Ayrıca demir ve B12 vitamini bakımından zengin yiyecekler önerilmektedir.

Erkeklerde Kansızlığa Ne İyi Gelir?

Kansızlık kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Erkeklerde gelişme çağında demir ihtiyacı artabilir. Erkeklerde görülen kansızlıkta yapılabilecekler şunlardır:

• Tetkikler yapılarak kansızlığın nedeni araştırılır.
• Doktor kontrolünde demir takviyesi alınabilir.
• Demir emilimini azaltan özellikle süt ve çay gibi içecekler demir yemeklerden en az iki saat sonra alınmalıdır.
• Demir takviyeleri C vitamini ile alınarak emilimi arttırılabilir.

Kansızlık, ihmal edilmemesi gereken bir sağlık sorunudur. Kansızlık tedavi edildiğinde, yaşam kalitesi artar ve ciddi komplikasyonlar önlenebilir. Kansızlık ile ilgili sorularınızı yanıtlamak ve tetkiklerinizi yaptırmak için bir sağlık profesyonelinden destek alabilirsiniz.

Sıkça Sorulan Sorular

Kansızlık mide bulantısı yapar mı ve ne zaman tehlikelidir başta olmak üzere birçok soru; kansızlığın çok daha iyi anlaşılmasını sağlar. Örneğin kansızlığın mide bulantısı yapıp yapmadığı, belirtilerin kansızlığı düşündürmesi yönünde çok daha net bilgilere ulaşılmasına destek olur. Megaloblastik anemide mide bulantısı oluşabilir. Bunun yanı sıra kansızlıkta farklı belirtilerin görülmesi de mümkündür.

Kansızlık ne zaman tehlikelidir?

Kansızlık ne zaman tehlikelidir sorusu kapsamında şiddetli demir eksikliği, kalbin vücuda doğru basınçta yeterli ölçüde kan pompalayamadığı kalp yetmezliği gibi durumlarda kansızlığın son derece tehlikeli olduğunu belirtmek mümkündür. Kansızlık nelere yol açar sorusunun da cevapları arasında yer alan bu tür durumların görülmesi halinde uzman doktora başvurulması oldukça önemlidir.

Kansızlık nelere yol açar?

Kansızlık tedavi edilmediğinde vücudun oksijen yetersizliği durumu ile karşı karşıya kalması mümkündür. Bunun yanı sıra dokulara yeterli oksijen gitmediği için dokuların tamamı zorlanmaya başlar. Ayrıca demir eksikliği nedeniyle oluşan aneminin uzun sürmesi halinde kalp büyüyerek kalp yetmezliği sorunu ortaya çıkar.

Kansızlık ve demir eksikliğine ne iyi gelir?

Kansızlık veya anemi, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir durumdur, ancak önlenebilir. İşte kansızlığı önlemek için alabileceğiniz adımlar:

• Dengeli Beslenme: Yeterli miktarda demir, B12 vitamini ve folik asit içeren yiyecekleri tüketin. Koyu yeşil yapraklı sebzeler, kırmızı et, yumurta ve baklagiller bu besinleri içerir.
• C Vitamini Alımı: C vitamini, demirin emilimini artırır. Portakal, mandalina gibi C vitamini içeren yiyecekleri tüketebilirsiniz.
• Sağlık Kontrolleri: Düzenli sağlık kontrolleri yaptırın ve kan testleri yaptırarak kansızlık riskini takip edebilirsiniz.
• Adet Dönemi Yönetimi: Aşırı adet kanamaları yaşıyorsanız, bir sağlık profesyoneli ile görüşerek tedavi seçeneklerini değerlendirebilirsiniz.
• Sağlıklı Yaşam Tarzı: Sağlıklı bir yaşam tarzı,  düzenli egzersiz belirtilerinizi hafifletebilir.

Kansızlık, önlenmesi ve yönetilmesi mümkün bir sağlık sorunudur. Sağlıklı bir yaşam tarzı ve dengeli beslenme ile kansızlık riskini azaltabilir ve yaşam kalitenizi artırabilirsiniz.