Yanığa Ne İyi Gelir?
Isı, ışık, kimyasal ve elektrik akımı gibi herhangi bir etkene yoğun maruziyet sonucu derinin üst ve alt tabakalarının tahrip olmasına yanık adı verilir. Bazı yanıklar çok yoğun derecede hasar oluştururken bazıları çok hafif şekilde atlatılabilir. Yanığın şiddetine göre dereceleri vardır ve en hafif olanı birinci derece yanıktır. Birinci derece yanıklara veya iyileşmekte olan yüksek dereceli yanıklara, güneş yanıklarına ne iyi gelir evde neler uygulanabilir sorularının cevaplarını içeriğin devamından öğrenebilirsiniz.
Yanıklara Nasıl Müdahale Edilir?
Derinin sadece en üst katmanını etkileyen ve en hafif yanık derecesi olan birinci derece yanık evde uygulanabilecek yöntemlerle hafifleyebilir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta yanığın kaynağıdır. Örneğin kimyasala maruziyet kaynaklı yanıklar ne kadar hafif de olsa bir sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Yine yanan bölgenin hassasiyet derecesi önemlidir. Bebek ve çocuklar mümkün olduğunca hızlı bir şekilde sağlık kuruluşunda muayene edilmeli yüz ve göz çevresi gibi hassas bölgelere bilinçsiz müdahalede bulunulmamalıdır. Bunun dışında küçük ve hafif çaplı yanıklara, sıcak su yanığına ne iyi gelir, yanık türlerinde neler yapılabilir, aşağıda şu şekilde sıralanmıştır:
- İlk olarak yanık bölge serin tutulmalıdır. Nemli bezle bastırmadan hafif bir şekilde silinebilir.
- Ilık veya soğuğa yakın suyla duş alınabilir.
- Alkol içermeyen nemlendirici ve yatıştırıcı bir krem bölgeye uygulanabilir. Evde varsa direkt olarak yanık kremi tercih edilmelidir.
- Yanık su toplamış ise kesinlikle kabarcık patlatılmamalıdır. Böylece enfeksiyon riski azaltılmış olur.
- Ağrı varsa yine hekim tarafından verilmiş ağrı kesiciler kullanılabilir.
- Bol su tüketilmeli ve elektrolit dengesini sağlamak için maden suyu gibi içecekler de tercih edilmelidir.
- Aloe vera jeli varsa bölgeye yatıştırmak için sürülebilir.
- Yoğurt yatıştırıcı etkisiyle tercih edilse de bakteri enfeksiyonuna neden olabilir bu yüzden kullanımı uygun değildir.
- Halk arasında yaygın inançlardan biri de yanığa yumurta akı sürmek konusundadır. Yumurtalar salmonella gibi sağlığınızı ciddi anlamda tehdit edebilecek bakteriler içerebileceğinden pişmemiş yumurtayı yücudunuzdaki yaraya uygulamak sağlığınızı ciddi anlamda tehdit edebilir.
- Yanığa neden olan kaza esnasında panik yapılıp doğruluğu bilinmeyen uygulamalara başvurulmamalıdır.
Yanık Dereceleri Nelerdir?
Derinin üst ve alt katmanlarının etkilenme oranına göre yanığın farklı dereceleri mevcuttur. Bu sebeple her birine iyi gelen tedavi yöntemi farklıdır. Yanık dereceleri kısaca aşağıda şu şekilde açıklanmıştır:
- Birinci derece yanık: Cildin en üst tabakasının (epidermis) etkilendiği yanık türüdür. Deride ağrıya ve kızarmaya yol açabilir.
- İkinci derece yanık: Epidermisle beraber bir alt katman olan dermisin de etkilendiği yanık derecesidir. Derinin su toplamasına, şişip kızarmasına bazı vakalarda da lekelenmesine yol açabilir.
- Üçüncü derece yanık: Ağır yanık derecelerinden olan bu yanıkta deri tabakalarının altındaki yağ dokuya kadar yanma meydana gelir. Sinirlerin de zarar görebileceği bu yanık türünde bölgede uyuşma ve hissizlik oluşabilir. Acil müdahale gerektiren bir yanık türüdür.
- Dördüncü derece yanık: Yağ tabakasının altında deri ve ekleme kadar ilerlemiş olan yanıklardır. Tıbbi müdahale gerektiren ciddi dereceli bir yanık türüdür. Her yanık türünün tedavi yöntemi ve vücutta bıraktığı hasar farklıdır. Bu sebeple özellikle yoğun ve şiddetli yanık türleri kesinlikle doktora danışılarak tedavi edilmelidir. Kaynağına göre hafif dereceli yanıkların ise evde pratik uygulamalarla iyileşme sürecine destek olunabilir.
Yanık Çeşitleri ve İyi Gelen Yöntemler
Yanık deyince akla ilk gelen yüksek sıcaklık olsa da ışık, kimyasal ve elektrik akımı gibi farklı maruziyetlere dayalı yanık türleri vardır. Bu yanık türleri ve önerilebilecek bazı yöntemler aşağıda şu şekilde sıralanmıştır:
- Güneş Yanığı: Güneşin dik geldiği saatlerde veya uzun süreli dışarıda vakit geçirme gibi durumlarda farkında olmadan güneş yanığı ortaya çıkabilir. Güneş yanıklarına ne iyi gelir sorusunu cevaplarken öncelikle kişinin cildinin hassasiyet derecesi üzerinde durulmalıdır. Örneğin; hassas ciltte oluşan bir sırt yanığı için aloe vera jeli kullanılabilirken hassasiyeti yüksek olmayan bir bireyde göğüs bölgesi için nemlendirici kremler çözüm olabilir. Bol sıvı alımı güneş yanığında oldukça önemlidir bunun yanı sıra güneşten belli bir süre uzak durmak gerekir.
- Kaynar Su Yanığı: Bazen kısa bir dalgınlıkla duşta maruz kalınan veya bir çaydanlıktan dökülen sıcak su yoğun şekilde vücutta yanık oluşturabilir. Sıcak su yanığı özellikle ilk anda fazlasıyla acı hissedilen bir yanık türüdür. Kaynar su yanığında bölge temiz tutulmalı ve en kısa zamanda doktor muayenesine başvurulmalıdır. Genellikle su yanığının ardından kabarcık oluşur. Ancak bu su toplaması patlatılmamalıdır. Uygun ağrı kesici kremlerle düzenli aralıklarla uygulama yapılmalıdır.
- Buhar Yanığı: Buhar yanığına ne iyi gelir sorusu da çok karşılaşılan sorunlardan biridir. Kimi zaman iş ortamında kimi zamanda evde yaşanan buhar yanıklarında evde uygulanabilecek yöntemlerden biri patates kompresidir. Evde buhar yanığına ne iyi gelir sorusuna patates iki farklı şekilde cevap olabilir. İlk olarak dilimlenmiş soğuk patates ile yanık üzerine kompres yapılabilir. Bunun yanı sıra bir diğer yöntem ise patatesin suyunu sıkıp yine aynı şekilde bölgeye temiz pamuklu bir bez yardımıyla sürmek olabilir.
- Damak ve El Yanığı: Damak yanığı genellikle sıcak ve sert besinleri tüketirken meydana gelir. Damak derisi oldukça hassastır ve yüksek sıcaklıktaki besinler yanıp yara olmasına sebep olabilir bu da hem yemek yerken hem konuşurken kişinin acı çekmesine yol açabilir. Çok hassas ve acıya karşı dayanıksız olan damak derisinin en büyük avantajı ise metabolizma hızının yüksek ve yenilenme yeteneğinin fazla olmasıdır. Bu sayede kendini hızlı bir şekilde yenilerken dikkat edilmesi gereken nokta birkaç gün soğuk ve sıvı beslenmek ve bol su tüketimi olarak özetlenebilir. El yanığında ise yanık türüne bağlı olarak yumuşak ve tahriş etmeyecek nemlendirici, aloe vera ve sargı gibi uygulamalar yapılabilir.
Yanık İzine Ne İyi Gelir?
Yanık bölgede zamanla yanık izi oluşabilir. Ateş yanığına ne iyi gelir yanıklar ne kadar sürede iyileşir sorusuyla beraber iz konusu da merak edilenler arasındadır. Özellikle birinci ve ikinci derecedeki derinin üst katmanlarını etkileyen yanıklarda çoğunlukla iz kalma riski azdır. Ancak bebeklik ve çocukluk çağında kol-bacak gibi geniş alanlarda oluşan büyük çaplı yanıklar iz bırakabilir. Yara izinin oluşmasını ve kalıcılık ihtimalini azaltmak için ilk yapılacak şey erken tıbbi müdahale ve kontroldür. Aynı zamanda yanık bölgeye yapılacak soğutma uygulamaları da yaranın hem kabarmasını hem de yanık izinin kalıcılık oranını azaltır. Yanık için hekim gözetiminde yatıştırıcı ve dermatolojik kremler uygulanabilir. Yine losyon ve jeller de bölgedeki ağrı ve acının hafiflemesinin yanında cilt yenilenme sürecine destek olabilir.
İleri Düzeydeki Yanık İzlerine Ne İyi Gelir?
Öte yandan ileri seviyedeki yanık izleri için daha hassas uygulamalar ve bakım süreci gerekebilir. Üçüncü dereceden itibaren yanıklarda derindeki dokular da etkilendiği için yara izi konusunda dermatolojik tedavilerden lazer gibi uygulamalar kalıcı yara izlerinde tercih edilebilir. Bunun yanı sıra hem yanıklar hem de yanık izinin daha hızlı iyileşebilmesi için proteince zengin ve sağlıklı beslenilmelidir. Böylece vücudun yapım-onarım süreçlerine destek olunmuş olur. Bunun yanı sıra yanık iyileşirken kaşıntı isteği oluşsa bile bölgeyi tahriş etmekten kaçınılmalıdır. Yara ve yanık izleri kontrolleri ihmal edilmemesi gereken önemli konulardandır. Hem sağlık açısından enfeksiyon oluşturmamak hem de estetik kaygıları en aza indirmek için erken müdahale ve uzman kontrolü gerekir. Siz de yanık ve diğer cilt rahatsızlıkları hakkında bilgi ve muayene için doktorunuza başvurmayı ve tedavinize başlamayı ertelemeyin.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
