Ter Testi Nedir ve Kimlere Yapılmalıdır?
Ter testi, vücutta birçok sistemi etkileyebilen Kistik Fibrozis hastalığının tanısının konması için yapılan bir testtir. Kistik fibroziste başta solunum sistemi olmak üzere, gastrointestinal sistem, karaciğer, pankreas, ter bezleri ve üreme sistemi etkilenir.
Ter Testi Nedir?
Ter testi, genellikle çocuklarda ve bazen erişkinlerde CF tanısını koymak veya hastalığın taşıyıcılığını belirlemek için kullanılır. Test sırasında, genellikle önkol (ön kol) bölgesindeki bir alana uyarıcı madde (pilokarpin veya asetilkolin gibi) uygulanır ve bu bölgeden üretilen ter örneklenir. Daha sonra terdeki klor (tuz) miktarı ölçülür. Normalde, CF olmayan bireylerin terindeki klor miktarı belirli bir düzeyin altında olurken, CF hastalarında bu düzey yüksektir.
Ter testi, CF tanısında önemli bir role sahip olmasının yanı sıra, CF taşıyıcılığının belirlenmesi veya erken teşhis için önemli bir test yöntemidir. Ancak, tanı koymak için tek başına yeterli değildir ve genetik testler ve diğer klinik bulgularla birlikte değerlendirilmesi gereklidir.
Ter Testi Nasıl Yapılır?
Ter testi, kistik fibrozis (KF) hastalığını teşhis etmek için kullanılan bir tarama yöntemidir. Kistik fibrozis, akciğerleri, sindirim sistemini ve diğer organları etkileyen kalıtsal bir hastalıktır. Hastalık, mukusun anormal şekilde kalın ve yapışkan olmasına neden olur ve bu da solunum problemlerine, sindirim sorunlarına ve diğer sağlık problemlerine yol açabilir.
Ter testi, terdeki klor ve sodyum seviyelerini ölçerek yapılır. Kistik fibrozisli kişilerde, terdeki klor seviyesi genellikle normalden yüksektir.
Ter testi iki aşamada yapılır:
1. Ter Toplama:
- Çocuklarda:
- Kolun iç kısmına özel bir ter bandı veya elektrot yerleştirilir.
- Bandın veya elektrotun altına pilokarpin adı verilen bir ilaç enjekte edilir. Bu ilaç, terlemenizi sağlar.
- Ter, 30 dakika boyunca toplanır.
- Yetişkinlerde:
- Sırt veya göğse özel bir ter bandı veya elektrot yerleştirilir.
- Pilokarpin yerine, terlemeyi teşvik etmek için sıcak bir odada 30 dakika oturmanız veya hafif egzersiz yapmanız istenebilir.
- Ter, 45 dakika boyunca toplanır.
2. Ter Analizi:
- Toplanan ter, klor ve sodyum seviyelerini ölçmek için bir laboratuvara gönderilir.
Ter Testi Sonuçları Nasıl Değerlendirilir?
Ter testi, terdeki klor ve sodyum seviyelerini ölçerek yapılır. Kistik fibrozisli kişilerde, terdeki klor seviyesi genellikle normalden yüksektir.
Ter testi sonuçlarının değerlendirilmesi:
- Terdeki klor seviyesi:
- 0-40 mmol/L: Normal
- 40-60 mmol/L: Şüpheli
- 60 mmol/L ve üzeri: Yüksek
- Terdeki sodyum seviyesi:
- 40-80 mmol/L: Normal
- 80 mmol/L ve üzeri: Yüksek
Yüksek bir ter testi sonucu:
- Kesin tanı anlamına gelmez.
- Diğer testlerle birlikte değerlendirilmelidir.
- Genetik test: Kistik fibrozis gen mutasyonları için test
- Diğer testler: Akciğer fonksiyon testleri, pankreas fonksiyon testleri, görüntüleme testleri.
Kimlere Ter Testi Yapılmalıdır?
Ter testi genellikle kistik fibrozis (CF) tanısı için düşünülür. Özellikle, tekrarlayan akciğer enfeksiyonları, sindirim problemleri veya CF belirtileri gösteren bireylerde ter testi yapılması önerilir.- Kardeşinde kistik fibrozis hastalığı olanlar
- Kistik fibrozis tarama testi pozitif bulunanlar
- Yeni doğan döneminde ilk 2 günde gaita (kaka) çıkartamayan bebekler
- Uzamış sarılık
- Tedaviye dirençli ya da tekrarlayan öksürük, hırıltı/hışıltı, akciğer enfeksiyonları
- Tekrarlayan bronşit
- Tedaviye dirençli ağır ve zor astım
- Kronik balgam çıkartma ve kanlı balgam
- Solunum yetmezliği
- Kronik ya da tekrarlayan sinüzit
- Akciğer grafisi ya da tomografisinde bronşlarda kalınlaşma, bronşiektazi (Bronş genişliği) ya da atelektazi (Akciğer sönmesi) olanlar
- Aşırı terleme ve terin tuzlu olması, öpüldüğünde tuzlu tat alınması
- Terleme ile sıvı kaybı yaşayanlar
- Büyüme geriliği, yeterli kilo alamama, kilo alımında azlık ya da duraklama
- Vitamin eksiklikleri
- Yağlı, kokulu tekrarlayan ishaller
- Kronik kabızlık ve barsak tıkanmaları
- Sebebi açıklanamayan karaciğer enzim yükseklikleri, karaciğerde yağlanma ve büyüme, karaciğer yetmezliği ve safra stazı bulguları
- Diyabet ve kronik pankreatit
- Sebebi açıklanamayan ergenlik gecikmesi ve infertilite (kısırlık)
Ter Testi Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Ter testi, kistik fibrozis (KF) hastalığını teşhis etmek için kullanılan bir tarama yöntemi olduğu için hastalar, genellikle KF hakkında araştırmalar yapmaktadır.
Kistik Fibrozis Nedir?
Kistik fibrozis (KF), kalıtsal bir hastalıktır. Vücudun mukus üreten bezlerini etkiler ve bu bezlerin anormal şekilde kalın ve yapışkan mukus üretmesine neden olur. Bu durum, birçok organda problemlere yol açabilir.
Kistik fibrozisin en çok etkilediği organlar şunlardır:
- Akciğerler: Mukus birikmesi, solunum yollarında enfeksiyonlara ve iltihaplanmalara yol açarak nefes darlığı, öksürük, balgam ve hırıltı gibi semptomlara neden olur.
- Sindirim sistemi: Mukus, pankreasın sindirim enzimlerini salgılamasını zorlaştırarak besinlerin sindirimini ve emilimini etkileyebilir. Bu durum, yağlı ve kötü kokulu dışkı, kilo alamama ve büyüme geriliği gibi problemlere yol açabilir.
- Üreme sistemi: Erkeklerde kısırlığa, kadınlarda ise mukus tıkanıklığı ve tekrarlayan enfeksiyonlara neden olabilir.
Kistik Fibrozis Belirtileri Nedir?
Kistik fibrozis belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve hastalığın şiddetine bağlı olarak değişebilir.
Kistik fibrozisin en yaygın belirtileri şunlardır:
- Sık solunum yolu enfeksiyonları: Zatürre, bronşit ve sinüzit gibi solunum yolu enfeksiyonlarına daha sık yakalanır ve bu enfeksiyonlar daha uzun sürebilir.
- Kronik öksürük: Kistik fibrozisli kişilerde genellikle mukus içeren inatçı bir öksürük görülür.
- Hırıltı: Mukus, hava yollarını tıkayarak hırıltıya neden olabilir.
- Nefes darlığı: Kistik fibrozis ilerledikçe, nefes almak zorlaşabilir.
- Tuzlu ter: Kistik fibrozisli kişilerin teri, normal terten daha fazla tuz içerir. Bu durum, ciltte tuzlu bir tat ve ciltte tahrişe neden olabilir.
- Sindirim problemleri: Mukus, pankreasın sindirim enzimlerini salgılamasını zorlaştırarak besinlerin sindirimini ve emilimini etkileyebilir. Bu durum, yağlı ve kötü kokulu dışkı, kilo alamama ve büyüme geriliği gibi problemlere yol açabilir.
- Gelişim gecikmesi: Kistik fibrozisli çocuklar, akranlarından daha yavaş büyüyebilir ve gelişebilir.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
