Fizik Tedavide Hedefe Yönelik Sonuç İçin 'Robotik Tedavi'
Nörolojik hastalıklardan inmeye, ortopedik sorunlardan ameliyat sonrası rehabilitasyona kadar hem çocuk hem de yetişkinlerde uygulanabilen robotik rehabilitasyon, hastaları günlük yaşantılarına döndürmeyi amaçlıyor. Liv Hospital Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniği’nde robotik rehabilitasyon süreçleri kişiye özel planlanarak hastanın hayat kalitesini yükseltmek hedefleniyor.
Tedavinin Etkinliği Artıyor
Tedavinin etkinliğini artıran robotik tedavilerin rehabilitasyonda kullanımı hassas sonuçların elde edilmesini sağlıyor. Robotik rehabilitasyon, hastanın yaptığı her hareketi ayrıntılı ve titiz bir şekilde izleyerek tedavi sürecini kişiselleştiriyor. Böylelikle hedefe yönelik yapılan egzersizlerle daha iyi sonuçlar alınıyor. Rehabilitasyon sürecini hızlandırmak, bireyselleştirmek ve izlemek için de kullanılan robotik tedavi hastanın motor fonksiyonlarını geri kazanmasına olanak sağlıyor.
Kimlere Uygulanır?
- Nörolojik hastalığı olan çocuk ve erişkin hastalarda
- Ortopedik ameliyatlar sonrası rehabilitasyonda
- Yaşlılığa bağlı denge ya da yürüme problemleri yaşayanlarda
- Ameliyat sonrası rehabilitasyonda
Nörolojik hastalıklardan, ortopedik sorunlara ve ameliyat sonrası rehabilitasyona kadar hem çocuk hem de yetişkinlerde uygulanabilen robotik rehabilitasyon, hastaların fonksiyonel günlük yaşantısına dönmesini amaçlıyor.
Hangi Hastalıklarda Kullanılıyor?
- İnme (Stroke)
- Spinal Kord yaralanması
- Serebral Palsi
- Multiple Skleroz
- Parkinson Hastalığı
- Travmatik ve İskemik Beyin Hastalıkları
- Ortopedik rehabilitasyon: Omuz, dirsek ve el cerrahisi sonrası
- Amputasyon sonrası rehabilitasyon: Protez kullanımı öncesi ve sonrası yürüme eğitimi ve denge geliştirme amacıyla.
- Vestibüler bozukluklar: Denge problemlerini yönetmek için.
- Dahili hastalıklardaki ortostatik sorunlar
Akıllı sistemler, hareketlerin doğru yapılıp yapılmadığını anında tespit eder. Geri bildirim vererek beynin öğrenme kapasitesini maksimize eder.
Avantajları Nelerdir?
- Robotik rehabilitasyon sürecinde, hastanın yaptığı her hareket hassas bir şekilde izlenir ve elde edilen veriler, hareket bozukluklarını tespit etmek ve tedavi süreçlerini kişiselleştirmek için kullanılır.
- Hastanın beyin fonksiyonlarını yeniden organize etmek amacıyla hedefe yönelik egzersizler sunar. Bu egzersizler, beynin sağlıklı kısımlarını devreye sokarak hasarlı bölgenin fonksiyonunun üstlenmesini teşvik eder.
- Fizyoterapist ve hasta arasında sürekli iletişim sağlar; bu sayede terapistler, hastalarının ilerlemesini anlık olarak takip eder ve gerekli gördüğünde müdahalede bulunabilir.
- Rehabilitasyon sırasında, hastanın hareketleri ve aldığı geri bildirim, beyin hücresini yenilemeyi artırmada kritik öneme sahiptir.
- Akıllı sistemler, hareketlerin doğru yapılıp yapılmadığını anında tespit eder. Geri bildirim vererek beynin öğrenme kapasitesini maksimize eder.
- Hastaların rehabilitasyon sürecini daha eğlenceli hale getirmek için oyunlaştırma teknikleri kullanılır. Böylelikle hastalar, egzersizlerini daha motive bir şekilde yaparak tedavi sürecine aktif katılım gösterir.
Düzenli Tedavinin Faydaları Nelerdir?
- Alt ve üst ekstremitede artan güç
- İyileştirilmiş duruş
- Kemik yoğunluğunda artış
- Bağırsak hareketlerinin iyileştirilmesi
- İyileştirilmiş uyku
- Azalmış ağrı
- Kolesterolün azalması
- Azalmış spastisite
- Kardiyovasküler hastalık oranında azalma
LIV HOSPITAL’DA ROBOTİK REHABİLİTASYON
Yürüme Robotu (Exoskeleton)
Robotik yürüme robotu normal yürümeye çok benzeyen şekilde hareketler yaptırarak beyindeki merkezleri sürekli uyarır. Yoğunlaştırılmış sık tekrarlı egzersizler ile beynin hasar sonrası yeniden organizasyonunu hızlandırır. Bu yöntemle hastaların iyileşme süreci hızlandığı gibi yürüme şekilleri de normale yakın biçimlerde gelişir.
Omuz-Kol Robotu
Omuz ve kol hareketliliğini geri kazanmak için kullanılan bu robot, üst ekstremite rehabilitasyonunda hedefe yönelik egzersizler sunar. Hastanın kas güçsüzlüğünü azaltır ve hareket aralığını artırarak günlük aktivitelerine daha hızlı dönmesini sağlar.
Denge Cihazları
Denge problemlerini yönetmek için tasarlanan bu cihazlar, hastanın vücut dengesini geliştirmeye yardımcı olur. Özellikle nörolojik ve ortopedik rahatsızlıklarda, hastanın düşme riskini azaltarak güvenli ve etkili bir rehabilitasyon süreci sunar.
Robotik Yatak
Yatağa bağımlı hastaların mobilizasyonunu sağlamak amacıyla kullanılan robotik yatak, hastanın pozisyonunu değiştirme ve kaslarını harekete geçirme yeteneğini artırır. Bu, bası yaralarını önlerken kas atrofisini azaltır ve hastanın genel konforunu yükseltir. Ayrıca ortostatik yakınmaların azaltılmasında etkilidir.
Robotik Rehabilitasyon Merkezi ile Multidisipliner Çalışan Klinikler
Geriatri
Geriatrik hastalarda sarkopeni ve malnutrisyon tedavisi denge, koordinasyon ve kas gelişiminin önemli bir konusudur. Kullanılan ilaçların ve eşlik eden kronik hastalıkların (Hipertansiyon, diyabet, osteoporoz gibi) kontrolü özellikle düşmeleri önlemede ve etkin bir rehabilitasyonda önemlidir. Bu nedenle sarkopeni, malnutrisyon, polifarmasi ve kronik hastalıkların yönetimi, geriatrik tedavilerde robotik rehabilitasyon merkezinin bir parçasıdır.
Psikiyatri
Robotik rehabilitasyon uygulanacak hastalar genelde kronik ve stres açısından yıpratıcı rahatsızlıklar yaşayabildiklerinden medikal ve psikoterapötik destek sağlanabilir. Baş etme ve uyum problemlerini çözmede yardımcı olunabilir. Bu yöntemlerle ruhsal iyilik hali ile beraber kişinin bilinçaltında yatan rahatsızlıkların düzelmesinde daha hızlı sonuç alınabilir.
Çocuk Nörolojisi
Çocukluk çağının nörolojik hastalıklarının robotik rehabilitasyonla desteklendiği durum en sık serebral palsi tanılı hastaların oturma, yürüme problemleridir. İlk 2 yılda beynin gelişmekte olması robotik rehabilitasyonla yapılan uyarı ile beyin fonksiyonlarının doğru düzenlenmesinde de faydalı olacaktır. Aynı zamanda hastaların hareketsizlik durumundan kaynaklanan bağırsak ve dolayısı ile beslenme problemlerine de çözüm olabilir.
Beyin ve Sinir Cerrahisi
Serebral palsi (CP) hastası olan çocuklara beyin cerrahisi olarak, selektif dorsal rizotomi (SDR) olarak bilinen bir girişim uygulanabilir. Bu girişimde spastik çocuklarda sürekli olarak kasılan ve başta yürüme olmak üzere normal hareketliliği bozan kas gurupları hedef alınır. Böylece bel bölgesinde yapılan SDR ameliyatıyla şiddetli kasılan kasların omuriliğe giren duysal uzantıları belirli oranlarda kesilir. Bu işlem sürekli kasılma döngüsünü önemli oranda azalttığı için o kas guruplarında önemli bir gevşeme elde edilir. Kas gevşemeleri eklemlerin önündeki yükü hafifletir, fizyoterapinin daha etkili yapılmasını sağlar. Ameliyattan yarar sağlayabilecek hastaların seçimi önemlidir. Kas gevşetme işlemi spastite tedavisinde son derece etkilidir.
Ortopedi ve Travmatoloji
Travma veya ortopedik cerrahiler sonrası fizik tedavi, hastaların sağlığı ve yaşam kalitesi için vazgeçilmez bir unsurdur. Ağrı yönetimi, eklem hareket açıklığının artırılması, kas kuvvetinin geri kazanılması ve proprioseptif yeteneklerin geliştirilmesi gibi alanlarda sağladığı yararlar, hastaların eski yaşamlarına dönebilmesi için kritik öneme sahiptir. Bu nedenle, fizik tedavi süreci, ortopedik tedavi planlarının ayrılmaz bir parçası olarak ele alınmalı ve her hasta için bireyselleştirilmiş bir yaklaşım benimsenmelidir.
Robot yardımlı fizik tedavi, ortopedik cerrahi sonrası robotik rehabilitasyon sürecinde hız ve başarı oranında ciddi bir artış sağlıyor. Eklem hareket açıklığının geri kazanılması, propriosepsiyonun geliştirilmesi ve kas kuvvetinin artırılması hedefleri doğrultusunda, bu teknolojilerin sunduğu avantajlar, hastaların daha hızlı ve etkili bir şekilde iyileşmelerine olanak tanıyor.
Özellikle el ve üst ekstremite cerrahisi sonrası gelişebilen eklem sertliği, ayak veya bacakta travma veya alçılama sonrasında ortaya çıkan ciddi bozuklukların tedavisinde faydalıdır. Tendon tamiri sonrasında adezyonların oluşması veya kontraktür gibi problemlerin giderilmesinde, donuk omuz hastalığında eklem hareket açıklığının tekrar elde edilmesi için faydalıdır.
Kulak Burun Boğaz Hastalıkları / Dil ve Konuşma Terapisi
Dil ve konuşma terapisi, konuşma ve dil becerilerinin geliştirilmesinde rehabilitasyonel bir yaklaşım olarak kabul edilir. Konuşma terapisi; hafif, orta ve şiddetli öğrenme güçlüğü, konuşma gecikmesi, konuşma bozukluğu, ses üretememe, işitme bozukluğu, yarık dudak ve damak, kekemelik, ses bozuklukları gibi hastalıkların tedavisinde etkili. Yetişkin gruplarda özellikle nörolojik sorunlar, felç, parkinson, alzheimer, kafa travması gibi durumları takiben yaşanan iletişim sorunlarının en aza indirilmesini amaçlar. Nörolojik hastalıklar sonucu meydana gelen kas zayıflığının ve fonksiyon bozukluğunun iyileştirilmesinde robotik rehabilitasyon etkinliğine bağlı olarak konuşma ve yutma fonksiyonlarının gelişimi uzman dil ve konuşma terapistleri ile değerlendirilir.
Beyin ve Sinir Cerrahisi
Omurilik yaralanmaları sonucunda, nöropatik ağrı, mesane disfonksiyonu ve spastisite gibi sorunlar eş zamanlı olarak gelişebilir. Bu durum çoklu bir tedavi yaklaşımının gerekliliğini ortaya koyar. Hastaların hem fiziksel hem de nörolojik fonksiyonlarını geri kazanabilmeleri için beyin cerrahisi ve robotik rehabilitasyonun entegre edilmesi, çoklu tedavi yöntemlerinin bir arada uygulanmasını sağlar. Bu sayede, hastaların genel iyilik hallerinin iyileştirilmesi ve yaşam kalitelerinin artırılması hedeflenir.
Transkraniyal Manyetik Stimülasyon (TMS): Omurilik yaralanması sonrası gelişen nöropatik ağrıların yönetiminde önemli bir tedavi seçeneğidir. Beyin ve omurilikteki sinir yollarını yeniden yapılandırıp ağrı sinyallerinin baskılanmasını sağlar. Robotik rehabilitasyonla birlikte kullanıldığında, TMS tedavisinin etkinliği artar; hastalar hem ağrılarını kontrol altına alabilir hem de motor fonksiyonlarını geri kazanabilir. Bu, hastaların günlük yaşam aktivitelerine daha rahat adapte olmalarını sağlar ve rehabilitasyon sürecine katılımlarını arttırır.
Omurilik Pili (Stimülatörleri): Omurilik yaralanmalarına bağlı olarak gelişen kronik nöropatik ağrıların tedavisinde kullanılır. Bu stimülatörler, omurilikten beyne iletilen ağrı sinyallerini bloke ederek ağrı yönetiminde etkili bir çözüm sunar. Omurilik stimülatörlerinin robotik rehabilitasyonla entegre edilmesi, hastaların hareket kabiliyetlerini artırır ve rehabilitasyon sürecinde daha aktif rol almalarına olanak tanır. Ağrı kontrolünün sağlanması, hastaların rehabilitasyon sürecindeki performansını doğrudan olumlu etkiler.
Mesane Pilleri: Omurilik yaralanmaları sonrası gelişen mesane disfonksiyonlarının yönetiminde kritik bir rol oynar. Bu piller, mesane kaslarının normal fonksiyonlarını geri kazanmasını sağlayarak, hastaların idrar tutma ve boşaltma süreçlerini düzenler. Robotik rehabilitasyon sırasında mesane pillerinin kullanılması, hastaların mesane kontrolünü yeniden kazanmasına yardımcı olur ve genel yaşam kalitesini artırır. Mesane fonksiyonlarının iyileştirilmesi, hastaların günlük yaşamlarında daha bağımsız olmalarını ve rehabilitasyon süreçlerine daha etkin katılmalarını sağlar.
Baklofen Pompaları: Omurilik yaralanmaları sonrası sıkça görülen spastisiteyi kontrol altına almak için kullanılır. Spastisite, kasların sürekli kasılı kalmasına neden olan bir durumdur ve bu da hareket kabiliyetini ciddi şekilde kısıtlar. Baklofen pompaları, kas gevşetici ilaçları doğrudan omurilik sıvısına vererek spastisitenin azaltılmasını sağlar. Bu, robotik rehabilitasyon sırasında hastaların daha etkili egzersizler yapabilmelerine olanak tanır ve motor fonksiyonların gelişimini destekler. Spastisitenin kontrol altına alınması, hastaların rehabilitasyon sürecinden daha fazla fayda görmelerini sağlar.
Dil ve Konuşma Terapisi / Yutma Rehabilitasyonu
Dil ve konuşma terapisi, bireylerin konuşma, dil ve iletişim becerilerinin geliştirilmesi ve güçlendirilmesi amacıyla uygulanan kapsamlı bir rehabilitasyon yaklaşımıdır. Hafif, orta ve şiddetli öğrenme güçlüğü olan bireylerde, konuşma gecikmesi, dil bozuklukları, ses üretimindeki sorunlar ve işitme bozuklukları gibi çok çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılır. Ayrıca doğuştan gelen yarık dudak ve damak, kekemelik ve ses bozuklukları gibi durumlardan kaynaklanan sorunların iyileştirilmesinde de önemli rol oynar.
Dil ve konuşma terapisi, nörolojik hastalıklar geçiren yetişkinlerde ise daha farklı bir boyut kazanır. Felç, parkinson hastalığı, alzheimer ve kafa travması gibi nörolojik sorunlar sonrasında dil ve konuşma becerilerindeki kayıpları en aza indirgemek amacıyla uygulanır. Hastaların kaybettikleri iletişim becerilerini geri kazanmasını ve yaşam kalitesini artırmayı amaçlar.
Nörolojik hastalıklar sonucunda ortaya çıkan kas zayıflıkları ve fonksiyon bozuklukları, yalnızca hareket sistemini değil, yutma fonksiyonlarını da olumsuz etkileyebilir. Bu bağlamda, yutma terapisi, kapsamlı bir değerlendirme süreci ile başlar. Her bir hasta için özel olarak tasarlanmış tedavi yöntemleri sayesinde, yutma fonksiyonlarının iyileştirilmesi hedeflenir. Tedavi süreci, hem hastanın beslenme ve yutma güvenliğini artırır hem de daha bağımsız bir yaşam sürmesini sağlar.