Polistemi Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Polistemi, kanınızda aşırı miktarda kırmızı kan hücrelerinin bulunması durumudur. Bu fazlalık, kanın daha kalın ve yavaş akmasına neden olur, bu da kan pıhtıları ve diğer komplikasyonlara yol açabilir. Polistemi iki ana forma ayrılır:
- Polistemia Vera (PV): Bu, bir kan kanseri türü olan ve kemik iliği tarafından kontrolsüz bir şekilde çok fazla kırmızı kan hücresi üretilmesine neden olan bir durumdur. PV aynı zamanda beyaz kan hücreleri ve trombositlerin sayısını da artırabilir.
- Sekonder Polistemi: Bu, genellikle yüksek irtifa gibi oksijen seviyesinin düşük olduğu koşullarda veya belirli hastalıklar ve durumlar nedeniyle ortaya çıkar. Vücut, oksijen taşıma kapasitesini artırmak için daha fazla kırmızı kan hücresi üretir.
Her iki durumda da artmış kan hücresi sayısı çeşitli sağlık sorunlarına neden olabilir ve tedavi gerektirebilir.
Polisitemi Nedir?
Beden için ihtiyaç duyulan kırmızı kan üretimin miktarının normalden fazla olması, kısaca polisitemi nedir tıp literatüründeki karşılığıdır. Çeşitli risk unsurları ortaya çıkaran polisiteminin farklı rahatsızlıklara yol açmaması için uygun bir tedavi sürecinin gerçekleştirilmesi önem arz eder.
Sıklıkla adından söz edilen ve yaygın olarak görülen kansızlığın bir hastalık olarak tanımlanmasıyla birlikte kan fazlalığı da tıbbi açıdan bir hastalık tanısıdır. Vücuttaki kan yoğunluğunun fazla olması şeklinde de açıklanabilecek durum; kan hücrelerinin artması ile seyreder ve uygun bir tedavi süreci gerektirir.
Polisitemi Belirtileri Nelerdir?
Kan hastalıkları arasında gösterilen ve vücuttaki kan üretiminin artması neticesinde gelişen polisiteminin kan akışında yavaşlama ve kan kalınlaşmasına sebep olduğu bilinmektedir. Ortaya çıkan bu durumla beraber yaygın olarak görülen bazı polisitemi belirtileri şu şekildedir:
- Ayaklarda yanma hissi
- Tokluk hissi
- Yoğun terleme
- Baş dönmesi
- Bulanık görme şikâyeti
- Sık sık görülen diş eti ve burun kanamaları.
- Burun, kulak ve avuç içi gibi bölgelerde görülen morarmaya dönük kırmızı renk değişimi
- Yorgunluk ve halsizlik hissi
- Kulak çınlaması
- Ciltte kaşıntı şikâyeti
- Baş ağrısı
Yukarıdaki belirtiler rahatsızlığın sık görülen etkileri arasındadır. Bununla birlikte diğer belirtiler kadar yaygın olmayan ve bazı hastalarda görülebilen unsurlarda vardır. Örneğin; kan pıhtısı, peptik ülser, yüksek tansiyon, gut hastalığı, felç, dalak büyümesi ve göğüs ağrısı bunlar arasında sayılabilir.
Bu gibi belirgin ve daha ağır belirtiler genellikle hastalığın anlaşılmadığı ve uygun tedavi yöntemlerinin takip edilmediği süreçlerde gelişir. Dolayısıyla alanında uzman bir hekim gözetiminde hastalığın seyrini izlemekte fayda vardır.
Polisitemi Tedavisi
Pek çok rahatsızlık türünde olduğu gibi polisitemi tedavisi için de kişiye özel tedavi yöntemlerinin uygulanması gerekir. Hastalığa sebep olan ve altta yatan nedene bağlı olarak uygun tedavi seçeneklerinin değerlendirilmesi söz konusu olur. Temel nedenin anlaşılması, kırmızı kan hücrelerinde azalmaya sebep olan tedavilerin uygulanması açısından önemlidir.
Polisitemi vera olarak adlandırılan rahatsızlığın bilinen kesin bir tedavi yöntemi mevcut değildir. Bu hastalıkta en temel çözüm yöntemleri arasında alyuvar sayısını kontrol etme ve olası pıhtılaşma sorunlarının önüne geçme hedefi vardır. Hekim tarafından konulan polisitemi tanısı aşamasının ardından; kişiye göre değişen yaygın polisitemi tedavileri aşağıdaki şekildedir:
- Kan hücrelerini azaltma işlevine sahip ilaçlar: Manuel şekilde kan azaltma yöntemlerinin yetersiz kalması sonucu ilaçlarla hücrelerin baskılanması ve tehlikeli olabilecek kan miktarının düzene sokulması hedeflenir. Genellikle bu tarz ilaçların içinde bulunan hidroksi üre bileşeni kemik iliği içerisinde yer alan pek çok kan hücresinin üretimini dengeleyici işleve sahiptir.
- Flebotomi: Bizzat bu alanda hizmet veren uzman hekim tarafından fazla olan kan miktarının damardan alınmasını sağlayan yöntem genel olarak kan miktarının zaman içinde artmasından dolayı belirli aralıklarla uygulanır. Flebotomi yönteminin yeterli olmadığı durumlarda ilaç ve inhibitör desteğine başvurulabilir.
- JAK2 inhibitörleri: Bu tedavi yöntemi polisitemi ve risk faktörleri göz önüne alınarak gerek duyulan hastalara uygulanır. Bu tedavi yöntemi, JAK2 gen üretimini sağlayan aynı isimli enzimin durdurulması hedefiyle tercih edilir.
Polisitemi Vera ve Diğer Formları
Polisitemi vera nedir? Çoğu hastalıkta olduğu gibi polisitemi durumunda da farklı alt türler görülür. Bunlardan birisi olan polisitemi vera, kemik iliği tarafından olağan dışı düzeyde kan hücresi üretiminin yapılması durumunu tanımlar. Genellikle ileri yaşlarda daha fazla görülen ve kısmen nadir görülen bir rahatsızlık türü olan polisitemi vera tedavisi için hekim kontrolüne başvurmak gerekir.
Aynı rahatsızlığın bir başka türü olan sekonder polisitemi nedir? İkincil polisitemi adıyla da bilinen bu rahatsızlık, kan hücrelerindeki yoğun üretimin sadece kırmızı kan hücreleriyle sınırlı olduğu durumu tarif eder. Sekonder polisitemi gelişiminde bazı özgün risk faktörleri bulunur. Buradaki temel etkenler sekonder polisitemi zararları açısından risk unsuru taşır:
- Oksijen seviyesinde düşüşe sebep olan akciğer ve kalp rahatsızlıkları
- Daraltıcı ve tıkayıcı uyku apnesi
- Bazı tümörler
- Yüksek bir irtifada bulunmak
Polisitemi Neden Olur?
‘Polisitemi neden olur?’ sorusunu yanıtlarken farklı türlere göre değişik alt sebepler görmek olasıdır. Dolayısıyla rahatsızlığın türüne dair bilgi sahibi olmak önemli bir unsurdur. Genel olarak kan iliğinde üretilen kırmızı kan hücrelerinin fazlalığının mevcut hastalığa yol açtığı bilinmektedir.
Bununla beraber hastalığın ortaya çıkış nedeni hakkında farklı olası sebepler üzerinde durulur. Benzer şekilde kan yapısındaki plazmaların hacminin düşmesi de aynı rahatsızlığın ortaya çıkışına zemin hazırlayabilir. Polisitemi hastalığı konusunda önemli noktalardan birisi de etkin tanı yöntemleridir. Bu sayede hem hastalığın hem de değişik alt türlerinin anlaşılması söz konusu olur. Tedavi sürecinin başlaması için mutlaka doğru tanı aşamalarına ihtiyaç duyulur.
Aşağıda sıklıkla uygulanan tanı yöntemleri üzerinde durulmuştur:
- Tam kan sayımları: Vücuttaki kan değerlerinin ölçüldüğü bu sayım neticesinde. Kırmızı kan hücrelerindeki artışını incelenmesinin yanı sıra beyaz kan hücreleri ve anormal trombosit düzeyleri de takip edilir. Hala birçok rahatsızlığın anlaşılması ve ayırt edilmesi noktasında önemli ve yardımcı bir tekniktir.
- Genetik test çeşitleri: Bu aşamada genellikle polisitemi vera bağlantısı üzerinde durularak hekim tarafından kemik iliği analizi talep edilebilir.
- Kemik iliği biyopsisi: Hastalığın teşhisi için destek alınabilecek teşhis unsurlarından birisi de kemik iliği biyopsisidir. Kemik iliğinden küçük bir numune alınması yöntemiyle mikroskop incelemesi yapılabilir.
Polisitemi ve yaşam tarzı değişikliği arasında önemli bir bağlantı vardır. Tedavi yöntemlerine destek olarak sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek hastalığın belirtilerini ortadan kaldırılması açısından oldukça önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Yukarıdaki bilgilere ek olarak polisitemi iyileşme süreci ile ilgili pek çok soru mevcuttur. Aşağıda bu yönde merak edilen bazı soruları sizin için derledik.
Sekonder Polisitemi Kanser midir?
Sekonder polistemi kanser değildir. Bu durum, vücudun oksijen taşıma ihtiyacına tepki olarak kırmızı kan hücresi üretimini artırdığı bir yanıt mekanizmasıdır. Sekonder polistemi, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir.
Polisitemi Ölümcül müdür?
Polisitemi ölümcül müdür? sorusu kapsamında Ortalama yaşam süresinin genellikle uzun olduğu ve gerekli önlemlerin alınması neticesinde sağlıklı bir yaşam düzeninin kurulabileceği bilinmelidir. Polisitemi hastalığında en yaygın ölüm sebebi kan yoğunluğunun artmasına bağlı olarak damarların tıkanmasıdır. Dolayısıyla polisitemi tanısı alan kişilerin bu açıdan doktor kontrolündeki tedbirlere başvurması ve yaşam kalitesini arttırması önemlidir.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
