Pişik Neden Olur?
Pişik, özellikle bebeklik, bazen de yetişkinlik döneminde ortaya çıkabilen ve rahatsızlık veren bir durumdur. Özellikle 4-15 ay arasındaki bebeklerde görülür. Ancak bebeğin bez taktığı her yaşta olabilecek bir durum olarak da karşınıza çıkar. Kalçada, uylukta ve genital bölge gibi yerlerde ortaya çıkabilir ve bir dermatit çeşididir. Pişik olan bölgede kızarmış ve tahriş olmuş cilt, kaşıntı ve yara, kanama, kabarcık gibi belirtiler görülebilir.
Pişik Çeşitleri Nelerdir?
Pişiğin pek çok çeşidi vardır. Bunlar maya mantarı pişiği, dermatit, bakteriyel pişik ve alerjik pişik olarak sıralanabilir.
Maya Mantarı Pişiği
Maya mantarı vücutta aşırı artarsa, pişiğe sebep olabilir. Bu pişik türü, kenarlı kırmızı veya pembe lekeler oluşturabilir. Aynı zamanda kasık, cinsel organ ve bacak çevresindeki kıvrımlarda leke ve şişlikler olarak görülebilir. Eğer mantar pişiği ilerlerse ciltte çatlama ve kanama olabilir.
Dermatit Pişiği
Bir diğer çeşit olan dermatit pişiği ise en yaygın görülen türdür. Bez bağlanan bölgede sıklıkla idrar ve dışkıya maruz kalma sonucunda tahriş olmasıyla meydana gelir. Mantar pişiğine bakıldığında, dermatit çeşidi genellikle cilt kıvrımlarında görülmez.
Bakteriyel Pişik
Staph ve strep gibi bakteriler de pişiğe neden olabilir. Bu pişik anüs çevresinde oluşan kırmızı lekeler ve sızıntılı sivilceler şeklinde kendini gösterebilir. Bazı kişilerde ise sabun, deterjan, mendil veya beze alerji gelişebilir. Böyle bir alerji durumunda pişik görülebilir.
Bebeklerde Pişik Neden Olur?
Bebeklerde pişiğin pek çok sebebi olabilir. Bu nedenler şu şekilde sıralanabilir:
- Bez çok fazla ıslak bırakılırsa,
- Bez vücuda çok fazla sürtünür ve tahrişe neden olursa,
- İdrar veya dışkı bebeğin cildine uzun süre temas ederse,
- Maya mantarı enfeksiyonu olursa,
- Bakteriyel enfeksiyon olursa,
- Antibiyotik alıyor ve bebeğinizi emziriyorsanız,
- Bezin içeriğinden kaynaklı alerjik bir durum olursa,
- Besinden kaynaklı alerjik bir durum olursa pişik görülebilir.
Yetişkinlerde Pişik Neden Olur?
Yetişkinlerde pişiğin nedenleri bebeklerdeki sebeplerle benzerlik gösterebilir. Cildin uzun süreli ıslak kalması ve sürtünme olması sonucunda veya kimyasallara temas ile pişik gelişebilir. Duş alırken genital bölgenin dikkatli bir şekilde yıkanmaması da pişik oluşumuna neden olabilir. Maya mantarı enfeksiyonu, yetişkinlerde de görülebilir ve pişiğe sebep olabilir. Eğer mantar vücutta varsa ve bölge çok sıcak, nemli olursa pişik oluşabilir.
Pişiğin Yan Etkileri Nelerdir?
Pişik bebeklerde cilt renginde değişikliklere ve enfeksiyona yol açabilir. Eğer bebeklerin teni koyu renkli ise, pişiğin olduğu bölgedeki ciltte açık renklilik görülebilir. Ancak bu durum birkaç hafta içerisinde düzelir. Ciddi bir pişik durumunda renk değişikliğinin iyileşmesi aylar veya yıllar alabilir. Pişik tedaviye yanıt vermezse bazı zamanlar enfeksiyona yol açabilir.
Yetişkinlerde ise pişiğin uzun vadeli bir yan etkisi yoktur. Çoğu zaman doğru tedaviyle iyileşir. Bazı yetişkinlerde egzama, sedef gibi cilt hastalıklarıyla ortaya çıkabilir.
Pişik Nasıl Önlenir?
Pişiği önlemek için temel adımlar vardır. Bu adımlar şu şekildedir sıralanabilir:
- Bebek bezini değiştirmeden önce ve sonra elleri yıkamak bakterilerin yayılmasını önleyebilir,
- Bebeğin bezini sık sık kontrol ederek kirlendiğinde değiştirmek,
- Bebeğin poposunu temizlemek için sade su kullanabilir veya ciltteki dışkıyı temizlemek için yumuşak bir temizleyici kullanabilirsiniz. Bebeğe yeni bir bez takmadan önce bölgenin tamamen kuru ve temiz olduğundan emin olmanız bebeğin sağlığı için önemlidir. Bölgeyi ovalamak yerine nazik bir şekilde kurulayabilirsiniz.
- Eğer temizlik için mendil kullanıyorsanız parfüm veya alkol içeren ürünlerden kaçınabilir, temiz yumuşak bir bez kullanabilirsiniz.
- Bebeğinizde sürekli olarak pişik oluşuyorsa her bez değişiminde doktorunuzun önerdiği pişik kremini uygulayabilirsiniz.
- Bebek bezinin çok sıkı bağlanması hava akışını engelleyebilir. Bu yüzden hava akışına izin verecek gevşeklikte bağladığınızdan emin olun.
- Müsait olunan durumlarda bebeğinizin bez olmadan dolaşmasına izin verebilirsiniz. Pişik bölgesinin havalandırılması cildin daha hızlı iyileşmesine katkı sağlar veya pişiği önlemenize yardımcı olabilir. Olumsuz durumları önlemek için bebeğin bezini dışkı veya idrar yaptıktan hemen sonra çıkartabilirsiniz.
- Eğer bezin pişiğe sebep olduğunu düşünüyorsanız bezin marka veya türünü değiştirmeyi deneyebilirsiniz. Bebek bezini yıkanabilir olarak kullanıyorsanız ve pişik geliştiyse deterjanı değiştirmeyi deneyebilirsiniz. Hipoalerjenik bir deterjan seçebilirsiniz. Ayrıca durulama için de yarım bardak sirke kullanabilirsiniz.
Pişik Tedavisi Nasıl Yapılır?
Pişik tedavisinde ilk olarak, pişik olan bölge mümkün olduğunca temiz ve kuru tutulması tavsiye edilir. Islak veya kirli olan bezin hemen değiştirilmesi gerekir. Bu değişim ciltteki nemi azaltır. Bölgeyi su veya yumuşak bir bezle temizleyebilirsiniz. Ancak burada önemli olan nokta ovalamadan kaçınmanızdır. Ovalamak cildi daha çok tahriş edebilir. Pişik şiddetliyse bol miktarda su kullanarak ovalamadan kaçınabilirsiniz.
Pişik Tedavisinde Krem
Doktorunuzun önerdiği pişik kremi veya merhemi kalın bir tabaka halinde sürebilirsiniz. En etkili pişik kremleri içerisinde çinko oksit veya vazelin bulunur. Bu kremler genel olarak kalın bir yapıya sahiptir. Bu yüzden her bezlemede merhemin çıkarılması gerekmez. Onu çıkarmaya çalışmak cilde zarar verebilir. Geceleri pişik olan bölgeyi kıyafet veya bezlerle çok sıkmamak gerekir. Eğer pişik olan bölge sıkı bir şekilde kapatılır ve sürtünme olursa, şiddeti artabilir.
Doktora başvurmadan önce evde yapılabilecek pişik önerileri de bulunur. Ancak bu çözümlerin kanıtlanabilirliği yoktur. Tedavi için evde anne sütü, mısır nişastası, hindistan cevizi yağı kullanılabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Pişik, genellikle bebeklerde veya yetişkinlerde cildin tahriş olması sonucu ortaya çıkan kızarıklık, şişlik ve ağrıya neden olan bir deri rahatsızlığıdır.
Bebek Pişik Kremi Yerse Ne Olur?
Normalde az miktarda çinko oksitli kremlerin yalanması veya yutulması çocuk için tehlikeli değildir, ancak fazla miktarlarda kremi yutma durumu olursa bulantı, kusma ve ishal olabilir. Bu yüzden böyle bir durumla karşı karşıya kalırsanız uzman doktorunuza başvurmanız tavsiye edilir.
Göğüs Altı Pişik Neden Olur?
Göğüs altı genellikle sürtünme, nem ve ter, yetersiz hijyen ve kumaşlardan dolayı pişik olabilir. Bu tür sebepler ortadan kaldırıldığında pişiğin şiddeti azalabilir.
Kasıkta Pişik Neden Olur?
Kasıkta oluşan pişiğin pek çok nedeni olabilir ve kişinin kendisi net olarak nedeni tespit edemeyebilir. Bu yüzden uzman doktora başvurmanız tavsiye edilir.
Erkekler Neden Pişik Olur?
Erkeklerde pişiğin oluşması farklı sebeplerden olabilir. Diğer pişik sebeplerine ek olarak erkekler tıraş olurken cildini tahriş edebilir ve bu durum da pişiğe sebep olabilir. Cinsel organda oluşan pişiklerin sebeplerinde ise terlem, hijyen eksikliği, mantar enfeksiyonları, cinsel yolla bulaşan hastalıklar olabilir. Kesin sebep için uzman bir doktora başvurmanız tavsiye edilir.
Pişik İçin Ne Zaman Doktora Gidilir?
Eğer yeni doğmuş bebeğinizde pişik varsa, kızarıklıklar tedaviden sonra daha da kötüleşmeye başladıysa, pişik bölgesinde kanama ve irin dolu kabarcıklar oluştuysa döküntü kol, yüz veya kafaya yayıldıysa antibiyotik kullanımında kenarları kırmızı lekeli parlak döküntüler varsa pişiğin yanı sıra ateş geliştiyse pişik döküntüsü ağrı ve acı hissettiriyorsa maya mantarı enfeksiyonundan şüpheleniliyorsa doktora başvurulabilir.
Pişik Ne Kadar Sürer?
Hafif pişik vakaları genellikle evde tedaviyle 3-4 gün içerisinde kaybolabilir. Ancak daha ciddi durumlarda antibiyotik ve antifungal tedavisi gerekebilir. Bu ilaçlar ve kremlerle pişiğin geçme süresi bir hafta veya daha uzun sürebilir.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
