Mastektomi Nedir? Mastektomi Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Mastektomi, meme dokusunun bir kısmının veya tamamının cerrahi olarak çıkarıldığı bir operasyondur. Genellikle meme kanseri tedavisinde veya riskini azaltmak amacıyla uygulanır. Bu ameliyat, kanserin yayılmasını önlemek, tedaviye destek sağlamak ya da koruyucu bir önlem olarak tercih edilebilir. Mastektomi, hastanın sağlık durumu, kanserin evresi ve bireysel tercihleri doğrultusunda planlanır.
Mastektomi Ne Demek?
Kadın sağlığı ve meme kanseri tedavileri, son yıllarda hem bilimsel gelişmeler hem de farkındalığın artmasıyla önem kazanmıştır. Mastektomi, meme kanseri tedavisinde ya da koruyucu amaçlarla uygulanan cerrahi bir işlemdir. Meme dokusunun tamamını ya da bir kısmını almayı içeren mastektomi ameliyatı hem hasta sağlığını korumak hem de hastalığın yayılmasını önlemek için kritik bir rol oynar. Mastektomi ne demek? sorusunun cevabı için hastanın ameliyata uygunluk kriterleri göz önüne alınmalıdır.
Bir kişinin mastektomiye uygun olup olmadığı, aşağıdaki faktörlerin değerlendirilmesiyle belirlenir:
- Tümörün boyutu ve konumu
- Hastanın genel sağlık durumu
- Genetik yatkınlık (BRCA1, BRCA2 gibi gen mutasyonları)
- Meme dokusunun yapısı ve yoğunluğu
- Hastanın kişisel tercihleri ve doktorun önerileri
Mastektomi Nedir?
Mastektomi nedir? sorusunu temel olarak; "Mastektomi, meme dokusunun cerrahi olarak çıkarılması anlamına gelir" şeklinde cevaplandırabiliriz. Mastektomi işlemi, genellikle meme kanseri tedavisinde kullanılsa da kimi durumlarda kanser riskini azaltmak amacıyla koruyucu önlem olarak da uygulanabilir.
Parsiyel mastektomi, meme dokusunun sadece bir bölümünün alındığı bir yöntemdir ve genellikle erken evre kanserlerde tercih edilir. Daha yaygın olarak bilinen radikal mastektomi ise meme dokusunun tamamıyla birlikte, yakın lenf nodlarının ve bazen de göğsün alt kas yapılarının çıkarılmasını içerir.
Mastektomi Ameliyatı Neden Yapılır?
Mastektomi ameliyatı, çoğunlukla meme kanseri vakalarında tercih edilir. Kanserin bölgeden tamamen temizlenmesi ve hastanın hayati riskinin azaltılması amaçlanır. Ancak sadece meme kanseri değil, farklı durumlar da mastektomi ameliyatı gerekebilir. Mastektomi ameliyatı nedir? sorusunun cevabı ameliyatı gerektiren durumlarla daha açık izah edilebilir:
- Koruyucu mastektomi ameliyatı: Genetik yatkınlığı yüksek veya ailesinde sıkça meme kanseri öyküsü bulunan kadınlar, riskleri en aza indirmek adına bu ameliyata yönelebilir.
- Paget hastalığı: Meme ucunda görülen, ilerledikçe cilde ve meme dokusuna yayılabilen bir çeşit hastalıktır.
- Birden fazla tümör: Birden fazla noktada tümör saptandığında mastektomi ameliyatı yapılabilir.
- Daha önce radyoterapi almış olup tekrar tümör gelişen vakalar: Özellikle meme dokusu güçsüzleşen hastalarda, yeniden radyoterapi yerine cerrahi tercih edilebilir.
Mastektomi Nasıl Yapılır?
Mastektomi ameliyatı genel anestezi altında yapılır. Ameliyatın süresi, tümörün boyutu ve yayılma derecesi, lenf bezlerinin durumu gibi faktörlere bağlı olarak değişebilir. Mastektomi ameliyat süreci şunları içerir:
- Hazırlık ve İşaretleme: Ameliyat öncesinde cerrah, alınacak dokunun sınırlarını belirleyebilir. Bu aşamada gerekirse görüntüleme yöntemlerine başvurulur. Doktor hastanın durumunu değerlendirmek için mamografi çekilmesini isteyebilir. Ayrıca Mastektomi kararı öncesinde, hastanın durumunu netleştirmek amacıyla meme biyopsisi yapılması gerekebilir.
- Anestezi: İşlem, hasta tam olarak uyutularak (genel anestezi) yapılır.
- Doku Alınması: Göğsün belirlenen bölgesinde kesi yapılır. Alınması planlanan meme dokusu ve gerekirse koltuk altı lenf düğümleri çıkarılır.
- Dren Yerleştirme: Operasyon sonrası fazla kan ve sıvı birikimini önlemek adına drenler takılabilir. Drenler, genellikle birkaç gün veya doktorun uygun gördüğü süre boyunca yerinde kalır.
- Kapatma ve Pansuman: İşlem bittikten sonra kesi yeri dikilir, steril pansuman uygulanır ve hasta ameliyathaneden çıkarılır.
Bazı hastalar, ameliyat esnasında geçici veya kalıcı protez yerleştirmeyi tercih edebilir. Bu durumda, rekonstrüksiyon işlemi için plastik cerrah eş zamanlı olarak ameliyata dâhil olabilir. Diğer hastalar ise, ameliyat sonrası iyileşme tamamlandıktan bir süre sonra rekonstrüksiyon planlamayı daha doğru bulabilir.
Mastektomi Ne Kadar Sürede İyileşir?
Ameliyat sonrası iyileşme süresi kişiden kişiye değişmekle birlikte genellikle 4-6 hafta arasında bir süre öngörülür. Hastanede kalış süresi genellikle birkaç günü aşmaz; ancak komplikasyon riski, ek müdahalelerin gerekliliği veya hastanın genel sağlık durumu bu süreyi uzatabilir. İyileşme aşamasında dikkat edilmesi gerekenler:
- Ameliyat bölgesine iyi bakmak, pansumanları düzenli değiştirmek.
- Ağır kaldırmamak ve ani kol hareketlerinden kaçınmak.
- Ağrı kesici ve antibiyotik gibi ilaçları doktorun önerdiği şekilde kullanmak.
- Rutin kontrol randevularını aksatmamak.
Bu dönemde fiziksel aktiviteler aşamalı olarak artırılmalıdır. Özellikle kol ve omuz hareketlerinin korunması için hafif egzersizler faydalı olabilir. Doktorun önerisiyle fizyoterapistle çalışmak, uzun vadede kol fonksiyonlarını korumak açısından önemlidir.
Mastektomi Türleri Nelerdir?
Farklı koşullar ve tıbbi gereklilikler göz önüne alındığında, mastektomi türleri veya mastektomi tipleri çeşitli şekillerde uygulanır. İşte Mastektomi çeşitleri şunlardır:
- Basit (Total) Mastektomi
- Modifiye Radikal Mastektomi
- Radikal Mastektomi
- Parsiyel Mastektomi
Basit (Total) Mastektomi Nedir?
Meme dokusunun tamamı alınır, fakat kas dokusuna veya koltuk altı lenf düğümlerine dokunulmaz. Genellikle erken evre kanserlerde veya yüksek risk durumlarında tercih edilebilir.
Modifiye Radikal Mastektomi Nedir?
Modifiye Radikal Mastektomi işleminde meme dokusu, meme başı ve koltuk altındaki lenf düğümleri birlikte çıkarılır. Modifiye radikal mastektomi olarak anılan bu yöntem, daha yaygın kanser vakalarında tercih edilebilir.
Radikal Mastektomi Nedir?
Günümüzde daha az başvurulan bir yöntem olsa da radikal mastektomi, meme dokusuyla birlikte göğüs kaslarının bir kısmının ve lenf düğümlerinin de çıkarıldığı, oldukça kapsamlı bir cerrahidir.
Parsiyel Mastektomi Nedir?
Meme dokusunun sadece bir bölümünün alınması işlemine ise parsiyel mastektomi denir. Tümörün ve etrafındaki bir miktar sağlıklı dokunun cerrahi olarak çıkarılması söz konusudur.
Mastektomi Risk Faktörleri
Her cerrahi müdahalede olduğu gibi, mastektomi de çeşitli riskler içerir. Başlıca mastektomi risk faktörleri şunlardır:
- Enfeksiyon: Cerrahi kesi bölgesi iyi bakılmadığında enfekte olabilir.
- Kanama: Kanamayı kontrol altına almak için drenler ve pansumanlar önemlidir.
- Anestezi Komplikasyonları: Kalp, tansiyon veya solunum problemlerine bağlı komplikasyonlar görülebilir.
- Lenfödem: Koltuk altı lenf bezlerinin alınması, kolda sıvı birikimine yol açabilir.
- Yara İyileşme Sorunları: Diyabet veya ileri yaş gibi faktörler, iyileşmeyi geciktirebilir.
Mastektomi Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?
Ameliyatın ardından günlük hayata dönüşte dikkat edilmesi gereken kritik noktalar vardır:
- Pansuman ve Hijyen: Doktorun belirttiği sıklıkta pansuman yapmak, kesi bölgesini temiz ve kuru tutmak.
- Ağır Kaldırmamak: Özellikle ilk birkaç hafta kolu ve göğüs kaslarını yoracak aktivitelerden kaçınmak.
- Düzenli Kontroller: Şişlik, kızarıklık, ağrı artışı gibi olağan dışı durumlarda zaman kaybetmeden doktora başvurmak.
- Fiziksel Egzersizler: Doktor veya fizyoterapistin önerdiği düşük tempolu egzersizlerle kol ve omuz hareketliliğini korumak.
- Beslenme ve Yaşam Tarzı: İyileşmeye destek olacak protein ve vitamin ağırlıklı bir beslenme planı benimsemek, sigara ve alkol kullanımını sınırlamak.
İyileşme süreci boyunca mastektomi sütyeni olarak tanımlanan özel destekleyici sütyenler kullanmak da rahatlık sağlar. Mastektomi sütyeni, göğüs bölgesini korur ve olası sürtünme ya da baskıları azaltır. Özellikle hassaslaşan operasyon bölgesinde konforu artırmak için tercih edilir.
Mastektomi Ameliyatı Öncesi ve Sonrası
Ameliyatın başarılı geçmesi ve sorunsuz iyileşme, büyük oranda ameliyat öncesi ve sonrası dönemde yapılan hazırlıklara bağlıdır.
Mastektomi Ameliyatı Öncesi Yapılması Gerekenler
- Doktorun istediği tüm tahlil ve görüntüleme yöntemlerini eksiksiz tamamlamak.
- Kan sulandırıcı ilaçlar veya bazı bitkisel takviyeler kullanılıyorsa, mutlaka hekime bilgi vermek.
- Moral ve psikolojik destek almak, gerekirse bu sürece dair danışmanlık hizmeti almak.
- Günlük yaşamdaki rutinleri (iş, aile, ev düzeni vb.) ameliyat ve iyileşme sürecine göre yeniden düzenlemek.
Mastektomi Ameliyatı Sonrası
Mastektomi ameliyatı sonrası hızlı ve başarılı bir iyileşme süreci için hekim yönlendirmelerine uymak gerekmektedir.
- Hastanede kalma süresince hemşirelerin pansuman, dren takibi ve ilaç uygulamalarına özen gösterilir.
- Taburcu olduktan sonra pansuman ve hijyen kurallarına dikkat edilir.
- Ağrı kesici ve antibiyotikler düzenli kullanılarak ağrı ve enfeksiyon riski minimize edilir.
- Kol ve omuz hareketliliğini sağlamak için basit egzersizler ve yürüyüşler yapılabilir.
Mastektomi Sonrası Meme Estetiği
Birçok hasta, mastektomi sonrası meme görünümünü düzeltmek veya yeniden yapılandırmak isteyebilir. Bu noktada plastik cerrahlar devreye girerek çeşitli rekonstrüksiyon yöntemleri uygular. Bu işlemler, ameliyatın hemen sonrasında (eş zamanlı) yapılabileceği gibi, belirli bir iyileşme döneminin ardından da gerçekleştirilebilir.
Meme estetiği kişisel tercihler, sağlık durumu ve cerrahın önerileri doğrultusunda şekillenir. Kullanılabilecek yöntemler arasında silikon protez uygulaması, hastanın kendi dokusundan (örneğin karın bölgesinden) doku nakli veya farklı protez seçenekleri yer alır. Bazı hastalar ise daha pratik bir çözüm için mastektomi sonrası protez kullanmayı tercih eder. Dıştan kullanılan bu protezler, özel sütyenlerle birlikte takılarak kozmetik görünüm iyileştirilebilir.
Estetik müdahalelerin her zaman bir cerrahi risk içerdiği unutulmamalıdır. Dolayısıyla bu konuda karar verirken mutlaka deneyimli bir plastik cerraha danışmalı ve kendi sağlık durumunuza en uygun yöntemi seçmelisiniz. Bu süreçte mastektomi sonrası iyileşme süreci ile estetik operasyonun getireceği ekstra iyileşme takvimi de göz önünde bulundurulur. Kimi zaman hasta konforu ve tıbbi güvenlik açısından ameliyatların kademeli olarak planlanması daha faydalı olabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Mastektomi riskli mi?
Tüm cerrahi işlemlerde olduğu gibi mastektomi de enfeksiyon, kanama ve anesteziye bağlı komplikasyon riskleri taşır. Ayrıca lenf düğümlerinin alınmasına bağlı olarak kol şişmesi (lenfödem) meydana gelebilir. Bu riskler, ameliyatın kapsamına ve hastanın genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterir. Deneyimli bir ekip ve doğru önlemlerle bu risklerin minimize edilmesi amaçlanır.
Kimler mastektomi ameliyatı olabilir?
Öncelikle meme kanseri olan hastalar, genetik yatkınlığı bulunanlar (BRCA1, BRCA2 gibi) veya Paget hastalığı teşhisi konanlar başlıca adaylar mastektomi ameliyatı olabilir.
Erkek mastektomi nedir?
Erkeklerde nadir de olsa ortaya çıkan meme kanseri vakalarında, meme dokusunun alınması işlemidir. Temel prensipler kadınlara uygulanan mastektomi ile benzerdir ancak erkeklerdeki meme dokusu daha az olduğu için cerrahi teknikler ve estetik beklentiler farklı olabilir.
Mastektomi hangi doktor yapar?
Bu operasyon, genellikle genel cerrahi uzmanları veya onkolojik cerrahi alanında deneyimli genel cerrahlar tarafından gerçekleştirilir. Eğer ameliyat sırasında meme rekonstrüksiyonu planlanacaksa, plastik ve rekonstrüktif cerrahi uzmanları da ekibe dahil olabilir.
Hangi durumlarda mastektomi ameliyatı zorunlu hâle gelir?
Kanserli dokunun büyük bir alana yayılmış olması, lumpektomi ile tamamen temizlenemeyecek kadar çok odaklı olması veya mevcut tümörün daha önce radyoterapi görmüş dokuda nüksetmiş olması mastektomiyi zorunlu kılabilir. Ayrıca hastada yüksek genetik risk faktörleri ve tekrarlayan lezyonlar varsa, Koruyucu mastektomi ameliyatı da düşünülebilir.
Mastektomi sonrası radyoterapi şart mı?
Her hasta için geçerli değildir. Tümörün boyutu, lenf düğümlerine yayılımı ve patolojik bulgulara göre radyoterapi kararı verilir. Ameliyatta tümörlü dokunun tamamen alınmasına rağmen, mikroskobik kanser hücrelerini yok etmek amacıyla ek radyoterapi önerilebilir.
Mastektomi sonrası kol neden kullanılmaz?
Ameliyattan sonraki ilk süreçte kolda ağır kaldırma veya tekrarlayan kuvvetli hareketlerden kaçınmak önerilir. Özellikle lenf düğümleri alınmışsa, bu durum lenfödem riskini artırır. Kolu tamamen kullanmamak değil, doktorun belirttiği sınırlamalar dâhilinde dikkatli kullanmak önemlidir.
Mastektomi sonrası dikişler ne zaman düşer?
Dikişlerin alınması veya erimesi, kullanılan dikiş materyaline ve hastanın yara iyileşme hızına göre değişir. Genellikle 7-14 gün arasında dikişler alınır veya eriyebilir. Doktorunuz kontrol randevularında bu süreci değerlendirerek dikişleri alır ya da kendi kendine eriyen dikiş türü tercih edildiyse, pansuman sırasında iyileşmeyi takip eder.
Mastektomi ameliyatı kaç saat sürer?
Mastektomi ameliyatı süresi, yapılacak işleme ve ek uygulamalara göre farklılık gösterebilir. Yalnızca meme dokusunun alındığı basit bir mastektomi 2-3 saat kadar sürebilirken, lenf düğümleri ve rekonstrüksiyon işlemleri dâhil edildiğinde operasyon 4-5 saate kadar uzayabilir.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
