Magnezyum Eksikliği Belirtileri
Metabolizmanın yürütülmesinde birçok göreve sahip olan magnezyum vücutta en çok bulunan dördüncü elementtir. Bununla birlikte toplumda görülen magnezyum eksikliği giderek artış göstermektedir. “Hipomagnezemi” olarak bilinen magnezyum eksikliği kanda olması gereken seviyelerden daha düşük magnezyum seviyesini tanımlar. Kanda magnezyumun normal seviyeleri 1,46-2,68 mg/dL`dir. Hipomagnezemi kan magnezyum seviyelerinin <1,46 mg/dL olduğu vakalardır. Ancak semptomlar seviyelerin 1,2 mg/dL altına düştüğünde ortaya çıkabilir.
Kalp, beyin, kas ve kemik fonksiyonlarının sürdürülmesi magnezyum elementinin yeterli miktarda bulunması ile sağlanabilir. Magnezyum değerlerinin korunmasında bağırsaklar, kemikler ve böbrekler etkin rol alabilir. Ancak seviyelerin korunmasında bozukluklar meydana geldiğinde hipomagnezemi durumu ortaya çıkabilir. Hipomagnezemi vakalarında kalsiyum, potasyum ve sodyum gibi elektrolitlerin eksikliği meydana gelebilir. Magnezyum eksikliği hafif veya şiddetli seyredebilir.
Magnezyum Eksikliği Neden Olur?
Hipomagnezeminin ortaya çıkması birçok nedene bağlı olabilir. Vücutta magnezyum seviyelerinin düşmesine yol açan temel nedenler şunları kapsayabilir:
- Vücuda az miktarda magnezyum alımı: Dengesiz ve yetersiz beslenme, alkol kullanımı, açlık, damar yoluyla beslenen durumu kritik hastalar vücuda az miktarda magnezyum girmesine neden olabilen durumlardır. Çölyak, inflamatuar bağırsak hastalığı ve gastrik bypass magnezyumun vücut tarafından emilimini olumsuz etkileyen diğer etkenlerdir.
- Vücuttan aşırı miktarda magnezyum kaybı: Böbreklerden aşırı magnezyum kaybına neden olabilen birtakım etkenler vardır. Kontrol edilemeyen diyabet, kronik alkolizm, kalıtsal böbrek tübül bozuklukları, diüretik ilaçlar, antibiyotikler ve kemoterapi ilaçları böbreklerden magnezyum kaybını arttırabilir. Ayrıca kusma, akut ve kronik ishal ile bağırsaklardan magnezyum atımı artış gösterebilir.
- Magnezyumun dokulara yeterince taşınamaması: Akut pankreatit, paratiroid bezlerinin ameliyatla çıkarılması gibi durumlarda magnezyum vücuda yeterince dağıtılmayabilir.
Ek olarak magnezyum emilimini bozabilen ilaçlar, vücudun geniş bölgelerini etkileyen yanıklar, aşırı terleme ve hipoaldosteronizm durumları hipomagnezemiye yol açabilir.
Magnezyum Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Sağlıklı bireylerde magnezyum eksikliği nadiren görülebilir. Ancak yanlış beslenme ve sağlık problemlerinin giderek artan insidansı magnezyum eksikliğinin yaygın olarak görülmesine neden olabilir. Hipomagnezemi tüm bireylerde aynı şekilde ortaya çıkmayabilir. Tipik olarak sinir ve kas sistemi, kalp fonksiyonları etkilenebilir. Bununla birlikte bazı durumlarda herhangi bir belirtiye neden olmayabilir. Hafif hipomagnezemi vakalarında görülebilen bulgular şunlar olabilir:
- Kas spazmları,
- Kas krampları,
- El ve ayaklarda uyuşma,
- Yorgunluk ve halsizlik,
- Titremeler,
- Anormal göz hareketleri.
Şiddetli hipomagnezeminin yol açtığı bulgular şunları içerebilir:
- Aritmi (anormal kalp ritimleri),
- Kas zayıflığı,
- Hipokalemi (potasyum seviyelerinin düşmesi),
- Hipokalsemi (kalsiyum seviyelerinin düşmesi),
- Nöbetler,
- Deliryum.
Hipomagnezeminin erken teşhisi ve tedavisinin sağlanması kritik bir öneme sahip olabilir. Şiddetli hipomagnezemi ciddi sonuçlar meydana getirebilir.
Hamilelikte Magnezyum Eksikliği Belirtileri
Hamilelikte bebek gelişiminin sağlanmasında eser element olan magnezyumun rolü önemlidir. Hamilelikte magnezyum ihtiyacı artar ve bu ihtiyaç her zaman karşılanamayabilir. Yetersiz magnezyum seviyeleri hem anne hem de bebek sağlığını olumsuz etkileyebilir. Anne karnında bebek gelişiminin kısıtlanması, erken doğum ve düşük doğum ağırlığı, preeklampsi ve gestasyonel diyabet (gebelik diyabeti) düşüm magnezyum seviyelerinin sonuçları olabilir. Ayrıca hamilelik sırasında düşük seyreden magnezyum, yaşamın ileri dönemlerinde ortaya çıkan metabolik sendromdan sorumlu olabilir. Hamilelikte magnezyum eksikliği şu şekilde kendini gösterebilir:
- Mide bulantısı ve kusma,
- Yorgunluk,
- İştahsızlık,
- Kas spazmları,
- Hafıza sorunları,
- Aritmi,
- Halsizlik.
Bebeklerde Magnezyum Eksikliği Belirtileri
Bebeklerde ve çocuklar hipomagnezemi yaygın olarak görülmez ancak yanlış beslenme koşulları ile artış gösterebilir. Gıdaların işlenmesi ve yanlış tüketilmesi magnezyum kaybına yol açabilir ve bu şekilde çocukları etkileyebilir. Bununla birlikte çölyak hastalığı, tip 2 diyabet ve kronik ishal gibi sindirim sistemi rahatsızlıkları olan bebek ve çocuklarda magnezyum eksikliği oluşabilir. Hipomagnezemi olgularında sıklıkla iştahsızlık, mide bulantısı ve kusma, yorgunluk ve halsizlik, uyuşukluk, el ve ayaklarda uyuşma şeklinde semptomlar görülebilir. Ek olarak kas spazmları ve krampları, aritmi, nöbetler gibi birtakım ciddi belirtiler ortaya çıkabilir. Bebek ve çocuklarda magnezyum eksikliği sinirlilik, hiperaktivite, uykusuzluk, kaygı ve stres, konsantrasyon güçlüğü vb. psikiyatrik olumsuz sonuçlara sebebiyet verebilir.
Magnezyum Eksikliğinde Görülen Hastalıklar Nelerdir?
Magnezyumun vücutta çeşitli yolaklarda kullanılması nedeniyle eksiklik durumunda bazı rahatsızlıklar oluşabilir. Esas olarak kalp, sinir sistemi, kas ve kemik fonksiyonları magnezyum eksikliğinde aksayabilir. Bununla birlikte psikiyatrik olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilir. Magnezyum eksikliğinde görülen hastalıklar şu şekilde verilebilir:
- Koroner arter hastalığı: Kalp ve damar hastalıklarının gelişmesinde magnezyum eksikliğinin bir rolü olabilir.
- Aritmi: Magnezyumun düşük seviyeleri kalpte aksiyon potansiyelinin kısalmasına neden olarak kardiyak aritmilerin oluşmasına sebebiyet verebilir.
- Konjestif kalp yetmezliği: Magnezyum eksikliği ile ilişkisi kesin olmamakla beraber ciddi konjestif kalp yetmezliği vakalarında sıklıkla görülebilir.
- Hipertansiyon: Hipomagnezemi durumunda kan damarlarında daralma ve hipertansiyon ortaya çıkabilir. Ayrıca hücre içinde düşük seviyelerde bulunan magnezyum kas tonusunun artmasına neden olabilir.
- Osteoporoz: Düşük magnezyum seviyeleri Paratiroid (PTH hormonu ve D vitaminlerinde azalmalara neden olabilir, sonucunda osteoporoz gelişimine katkıda bulunabilir.
- Diyabetik komplikasyonlar: Özellikle tip 2 diyabetli kişilerde hipomagnezemi sıklıkla görülebilir. Magnezyum eksikliği varlığında glikoz taşınımı değişebilir, pankreastan insülin hormonu salgısı azalabilir ve hücrelerin insülini tanıması zorlaşabilir.
Ek olarak verilere göre astım atakları sırasında hipomagnezemi mevcut olduğundan magnezyumun düşük seviyeleri astımın seyri ile ilişkili olabilir.
Magnezyum Eksikliğine Ne İyi Gelir?
Magnezyum minerali yaygın olarak besinlerde yer alır. Genel olarak diyet lifi içeren besinler magnezyum açısından zengindir. Magnezyumun iyi birer kaynağı olan besinler şu şekilde listelenebilir:
- Ispanak gibi yeşil yapraklı sebzeler,
- Esmer pirinç, yulaf ezmesi gibi tam tahıllar,
- Siyah fasulye, barbunya gibi baklagiller,
- Kabak çekirdeği, fındık, badem, kaju gibi kuruyemişler,
- Chia tohumu gibi tohumlar,
- Süt, soya sütü, yoğurt,
- Avokado, brokoli, muz, kuru üzüm, elma.
Ek olarak et ve balık, maden suları, zenginleştirilmiş kahvaltılık gevrekler magnezyum içeren diğer gıdalardır. Tahılların rafine edilmesi magnezyum oranını düşüreceğinden işlenmemiş gıdalar tercih edilebilir.
Hipomagnezemi durumunda magnezyum takviyeleri önerilebilir. Ancak yüksek doz (142 mg/gün) magnezyum takviyeleri vücutta emilimi bozabileceğinden mutlaka doktora danışılmalıdır. Magnezyum sitrat, magnezyum oksit, magnezyum klorür gibi farklı formlar mevcuttur ve emilim formlara göre değişiklik gösterebilir. Sıvıda çözünebilen magnezyum formları bağırsakta daha iyi emilebilir.
Sık Sorulan Sorular
Vücuda az miktarda alınan ancak birçok metabolik olayda rol alan eser elementlerin eksikliği ciddi rahatsızlıklara yol açabilir. Bilişsel ve fiziksel fonksiyonların yürütülmesinde birtakım işlevlere sahip magnezyum bazı durumlarda yetersizlik gösterebilir. Magnezyum eksikliği hakkında en çok merak edilen soruları görmek için yazının devamını okuyabilirsiniz.
Magnezyum Eksikliğinde Ne Olur?
Magnezyum eksikliği varlığında enzimlerin çalışmasının aksaması, kardiyak iletimin zayıflaması ve kalp rahatsızlıklarının ortaya çıkması, insülinin salınımında aksaklıklar, pıhtılaşmanın oluşturulamaması, kemik oluşumunun yetersiz olması, kas kasılmasında bozukluklar meydana gelebilir. Ayrıca sinir sistemi ve beyin gelişiminin yetersiz olması, depresyon ve kaygının ortaya çıkması hipomagnezeminin bulguları arasında sayılabilir.
Magnezyum Eksikliği İçin Ne Yemeli?
Hipomagnezemi diyet tedavisinde tam tahıllar, kuruyemişler, ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzeler, balık ve et ürünleri, süt ve süt ürünleri, baklagiller, avokado, muz, elma, havuç gibi meyve ve sebzeler bulundurulabilir. En iyi magnezyum kaynakları ıspanak, kabak çekirdeği, chia tohumları, badem, kaju ve yer fıstığı olarak kabul edilir.
Magnezyum ve Çinko Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Magnezyum ve çinko eksikliği özellikle depresyon gelişme riskinin artmasına katkıda bulunabilir. Vejetaryenler, yaşlılar ve gelişmemiş ülkelerde görülebilen magnezyum ve çinko eksikliği mide bağırsak salgılarının azalması, doğum sonrası depresyon, öfke ve kaygı, davranışsal değişiklikler ile sonuçlanabilir. Bu kapsamda uygulanan magnezyum ve çinko takviyeleri antidepresan etki gösterebilir, bilişsel fonksiyonların iyileştirilmesi sağlanabilir.
Magnezyum ve Kalsiyum Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Kalsiyum eksikliği yani “hipokalsemi” magnezyum eksikliği ile birlikte görülen bir bulgudur. Özellikle orta ve şiddetli magnezyum eksikliği hipokalseminin ortaya çıkmasına neden olabilir. Magnezyum ve kalsiyum eksikliği vakalarında kalsiyum ve D vitamini hipokalseminin iyileştirilmesinde yetersiz kalabilir. Bu durumda magnezyum eksikliğinin iyileştirilmesi hipokalseminin düzeltilmesinde etkilidir. Magnezyum ve kalsiyum kas ve kemik sistemi, kalp fonksiyonları üzerinde etkilere sahiptir. Magnezyum ve kalsiyum eksikliği belirtileri arasında kas spazmları ve krampları, titreme, aritmi, yorgunluk, mide bulantısı ve kusma, iştahsızlık yer alabilir.
Kontrollerinizi ihmal etmeyiniz. Liv Hospital`da hipomagnezemi tanı ve tedavilerine yönelik hizmetler verilmektedir.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
