Lipödem (Ağrılı Selülit) Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Lipödem özellikle kadınlarda alt ekstremitelerde simetrik ve olağandışı yağ birikmesidir. Hastalığın hafif seyrettiği kişilerde görünüm dışında pek fazla semptom görülmezken ileri derecedeki hastalarda yürümeyi engelleyecek duruma kadar gelebilir. Hastaların vücudunun lipödem bulundurmayan bölümü daha ince ve zayıf görünür. Lipödem kaynaklı kalınlaşmalar diyet ve spor ile incelmez. Fizik tedavi, cerrahi işlemler ve ödemin dağıtılmasına yardımcı yöntemlerle müdahale edilmesi gereklidir.
Lipödem (Ağrılı Selülit) Nedir?
Lipödem çoğunlukla kadınlarda alt ekstremitelerde görülen cilt altı yağ dokusunun anormal birikmesidir. Görüntü olarak kiloya bağlı oluşan selülitle karıştırılabilir. Hastalarda olağan dışı yağ bırakması sebebiyle bacaklarda kalınlaşma görülür. Hastalığın hafif seyrettiği kişiler yaşanan büyük ağrılara rağmen gündelik hayatını sürdürebilir. İlerlemiş ve yağ dokusu ciddi oranda artmış lipödem hastaları yürümekte hatta ayağa kalkmakta bile zorlanır.
Hastalar tedavi olmak için başvurduklarında kilolu oldukları ve kilo vermeleri gerektiği önerisiyle evine yollanabilir. Bu hastalar kilo veremediklerinde ve bunda zorlandıklarında psikolojik olarak da kötü etkilenir. Hastalığa ek olarak depresyon, içe kapanma gibi semptomlar da görülebilir.
Lipödem (Ağrılı Selülit) Nedenleri
Lipödemin neden yaşandığı tam olarak çözülememiş olsa da riski arttıran ve hastalığın altında yatan bazı sebepler mevcuttur.
Genetik Faktörler
Lipödem genetik olarak aktarılan bir hastalık olmasa da ailesinde lipödem öyküsü bulunan kişilerde hastalık görülme riski daha yüksektir.
Hormonlar
Lipödem hastalarının tamamına yakını kadınlardan oluşur. Östrojen hormonu etkisi bakımından yağ depolanmasını artıran özelliktedir. Kadınlarda ergenlik, hamilelik ve menopoz gibi hormonların değişikliğe uğradığı zamanlarda lipödem görülme riski artmaktadır. Doğum kontrol hapları ve hormon ilaçları kullanan kişiler de risk grubundadır.
Dolaşım Sistemi ve Damarlar
Kesin olarak kanıtlanmamış olsa da bu hastalarda damar geçirgenliğinin normalden daha fazla olduğu düşünülmektedir. Damarlardan dışarıya normalde geçişi olmaması gereken proteinlerin geçtiği, yüksek geçirgenlikten dolayı daha fazla ödem oluştuğu tahmin edilmektedir.
Yağ Dokusundaki Sorunlar
Farklılaşmış yağ dokusu hücreleri yağ dokusunun gereğinden fazla birikmesine neden olabilmektedir.
Lipödem (Ağrılı Selülit) Belirtileri
Lipödem görülen hastalarda özellikle alt ekstremitelerde normalin üstünde simetrik kalınlaşmalar görülür. Hastaların vücudunun üst kısmı bacaklarına oranla daha zayıf olmaktadır. El ve ayaklarda yağ birikimi olmadığından daha ince görünür.
Lipödem hastalarında görülen diğer belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
- Lipödem oluşan bölgede dokunmaya karşı hassasiyet ve ağrı
- Selülit benzeri görünüm
- Halsizlik, yorgunluk ve yürümede zorlanma
- Normalden fazla oluşan yağlanmalar sebebiyle kol ve bacaklarda kalınlaşma
- Sıcak havalarda şişliğin artması
- Vücudun etkilenen bölümlerinde anormal morluklar
- Artan enfeksiyonlar, yaraların iyileşmesinde gecikme
- Ekstremitelerde şekil bozukluğu
- Hastalığın ana belirtilerine ek olarak depresyon, soyutlanma ve yeme bozukluğu
Lipödem Teşhisinde Kullanılan Yöntemler
Lipödem için kesin tanı koymaya yarayan bir test bulunmadığından doktorlar fiziksel muayene ile tanı koymaktadır. Benzer görüntülerde olabileceği için lipödem ve lenfödem birbiriyle karıştırılabilmektedir. Lenfödem hastalarında lenfatik göllenme belirgin olarak görüldüğünden ayrım sağlanabilir.
Lipödeme ait tanı testi olmasa da diğer hastalıklardan ayırabilmek için lenfografi, doppler ultrason, bilgisayarlı tomografi ve MR gibi görüntüleme yöntemlerine başvurulabilir. Bunların yanında tanı koymayı kolaylaştıran bazı kriterler mevcuttur.
Bu kriterler şu şekilde sıralanabilir:
- Hastaların neredeyse tümü kadındır.
- Vücudun hastalıktan etkilenen bölümü vücudun geneline oranla beklenenden kalındır.
- Bacaklarda sebepsiz morarmalar görülür.
- Vücut olması gerekenden soğuktur.
- Ekstremitelerde iki tarafta simetrik kalınlaşma vardır.
- Yaz aylarında kalınlaşma artar.
- Kılcal damarlarda varisler görülebilir.
- Diyet ve spor yapılmasına rağmen etkilenen bölgede incelme görülmez.
Lipödem (Ağrılı Selülit) Tedavi Seçenekleri
Lipödemi tümüyle ortadan kaldıracak bir tedavi yöntemi bulunmasa da semptom ve şikayetleri hafifletmeye yarayan bazı yöntemler mevcuttur. Bu yöntemler şu şekilde sıralanabilir:
Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
Kilo vermek hastalığın iyileşmesini sağlamasa da yaşam kalitesinin artması ve gündelik hayattaki hareketlerin rahatlamasına yardımcı olur. Diyet ve egzersiz semptomların hafiflemesine yardımcı olur. Vücudun kendini toparlamasına yardımcı özel giysiler tercih edilebilir.
Fizik Tedavi:
Fizik tedavi ve rehabilitasyon uzmanları tarafından kalınlaşan vücut bölümünde lenf sistemini çalıştırmaya yönelik masaj uygulanarak bölgedeki ödemin vücuttan atılması sağlanır. Çeşitli bantlama yöntemleriyle bölgesel kalınlaşmanın kontrol altına alınması hedeflenir. Kişiye özel hazırlanan tedavi prosedürü ile ödem ve ağrının azaltılması sağlanır.
Cerrahi Müdahale:
Orantısız biriken yağların vücuttan uzaklaştırılması için cerrahi uygulamalardan faydalanılır. Liposuction yöntemiyle yağ dokusu içerisine lokal anestezi altında kanül yardımıyla girilerek yağın bir kısmı uzaklaştırılır. Redüksiyon yöntemiyle yağ dokusu ve çevresini sarmış olan doku kesilerek çıkarılır. Bu yöntem hastalığın ilerlediği hastalarda tercih edilir.
Lipödemden (Ağrılı Selülit) Korunma ve Yaşam Tarzı Önerileri
Lipödem tedavisinin kesin bir tedavi sunabilmesi için çok yönlü ilerlemesi ve yaşam tarzı değişiklikleriyle de desteklenmesi gerekir.
Tedaviye yardımcı önlemler şu şekilde sıralanabilir:
- Sağlıklı beslenme ve spor şikayetlerin daha hızlı iyileşmesine yardımcı olur.
- Nefes egzersizleri genel durumun düzeltilmesinde faydalıdır.
- Hastalığın ilerlemesi yürüyüş ve eklem hareketlerinde sorunlara neden olur. Bu durumun önüne geçmek için ortopedik ürünlerin kullanımı tercih edilebilir.
- Durumun iyileştirilmesi amacıyla doktor önerisi ile takviye gıdalar kullanılabilir.
- Hastalığın semptomlarına ek olarak hasta durumdan psikolojik olarak da etkilenir. Özgüven eksikliği, depresyon eğilimi, yeme bozukluğu gibi çeşitli sorunlar ortaya çıkabileceğinden psikolojik destek alınması oldukça önemlidir.
- Vücudun lipödem bulunan bölümüne basınç uygulayarak ağrı ve ödemin azaltılmasını sağlayan özel kıyafetler tercih edilebilir.
- Hormonlarda oluşan düzensizlik lipödeme yol açabileceğinden rutin sağlık kontrollerinin aksatılmaması hastalıktan korunmak için önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Lipödem ve Lenfödem Arasındaki Fark Nedir?
Lipödem iki bacağı birden etkileyerek simetrik bir kalınlaşma sağlarken lenfödem tek bir tarafta görülür. Lipödem sadece ekstremiteleri etkileyen bir hastalık olduğundan el ve ayak gibi kısımlarda görülmez. Lenfödem yapının tamamını etkileyerek bacak ve ayağın tümünde görülür. Lipödemde görülen ağrının miktarı lenfödeme oranla daha fazladır. Lipödemde görülen kılcal damar kanamaları ve dokulardaki morluklar lenfödem durumunda görülmemektedir. Lenfödemin ayırıcı tanısı olan Stemmer işareti lipödemde gözlenmez.
Lipödem Tedavisinde Kullanılan Cerrahi Yöntemler Güvenli midir?
Lipödem tedavisinde yağların alımı sırasında hastaya göre değişen belirli bir miktar mevcuttur. Bu sınırlara dikkat edildiğinde cerrahi müdahale oldukça güvenlidir. Ancak gerekenin üzerinde yağ alımı vücuttaki kan dolaşımında bozukluklara yol açabilir.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
