Larenjit Nedir?
Larenjit, gırtlak veya ses kutusu iltihabına verilen addır. Ses telleri aşırı kullanımda, tahriş olduğunda veya enfeksiyon kaptığında larenjit ortaya çıkabilir. Bazı larenjit vakalarında ses algılanamaz hale gelebilir. İki tür larenjit vardır. Akut larenjit ve kronik larenjit. Akut larenjit geçicidir, daha yaygındır ve altında yatan neden iyileştikten sonra iyileşme gösterir. Üç haftadan uzun süren semptomlar var ise kronik larenjit olarak kabul edilir.
Larenjit ve Farenjit Arasındaki Fark Nedir?
Larenjit ve farenjit benzer gibi görünse de farkları vardır. Farenjit farenksin iltihabıdır. Farenks burnun arkasından başlar ve ses kutusunun üstünde biter. Farenjit boğaz ağrısını tıbbi olarak ifade edilişidir. Larenjit ise gırtlağın iltihabı anlamına gelir. Gırtlak ise farenksin yakınında, nefes borusunun üstündedir.
Larenjit Belirtileri Nelerdir?
Larenjitte görülen belirtilerin birkaç haftadan az sürer. Genellikle çok ilerlemeden iyileşme gösterir. En çok görülen larenjit belirtileridir.
- Ses kısıklığı, zayıf ses
- Boğazda gıdıklanma hissi
- Boğaz ağrısı
- Kuru öksürük
- Boğazda kuruma
Akut Larenjit Nedir, Nedenleri Nelerdir?
Akut larenjit hafif, kendini sınırlayan bir durumdur. Genellikle bir hafta da iyileşme gösterir. Hastalığa neden olan sebep iyileştikten sonra akut larenjit belirtileri de azalmaya başlar. Aşağıda verilen nedenler akut larenjite neden olabilirler.
- Soğuk algınlığına neden olanlara benzer şekilde viral enfeksiyonlar
- Çok fazla yüksek sesle konuşmaktan kaynaklı meydana gelen gerginlik
- Nadir de olsa bakteriyel enfeksiyonlar
Akut Larenjit ve Trakeit Nedir?
Akut larenjit, ses tellerinin ve çevreleyen dokuların iltihaplanmasına sebep olan bir durumken, trakeit ise soluk borusunun iltihaplanmasıdır. Her ikisi de genellikle viral enfeksiyonlara bağlı olarak ortaya çıkar ve öksürük, boğaz ağrısı ve solunum güçlüğü gibi semptomlarla kendini gösterebilir. Akut larenjit ve trakeit iki farklı sağlık sorununu nitelendirmektedir.
Kronik Larenjit Nedir, Nedenleri Nelerdir?
Üç haftadan uzun süren larenjit kronik larenjit olarak adlandırılır. Kronik larenjit genelde tahriş edici maddeler ile temastan sonra meydana gelir. Kronik larenjitte ses telleri gerilebilir, yaralanabilir ya da ses tellerinde büyümeler (nodül ya da polip) meydana gelebilir.
- Duman, alerjen maddeler ya da kimyasal duman gibi tahriş edici maddeler solunduğunda
- Gastroözafageal reflü hastalığı olarak adlandırılan asit reflü hastalığı
- Kronik sinüzit
- Aşırı alkol kullanımı
- Sesini aşırı kullanma
- Sigara içmek
Kronik larenjitin daha az yaygın nedenleri:
- Bakteriyel enfeksiyonlar
- Bazı parazitlerle enfeksiyonlar
Kronik larenjit belirtileri arasında en belirgin olarak ses kısıklığı görülür. Ses kısıklığının 2-3 haftadan uzun sürmesi hastalığın kronik olduğunu gösterir. Kronik larenjit belirtilerinde alçak hırıltılı bir ses, boğazda bir yumru hissi, boğazda kuruluk, kolayca çatlayan bir ses, boğazda fazla mukus (balgam), kronik öksürük ve geniz akıntısı, yutma anında ağrı ile karşılaşılabilir.
Larenjit Bulaşıcı mı?
Larenjite bir enfeksiyon neden olmuşsa bulaşıcı olabilir. Mesela viral ya da bakteriyel bir enfeksiyon neden olmuş ise bunu başkalarına aktarabilirsiniz.
Larenjit Risk Faktörleri
Larenjit risk faktörleri arasında sigara içme, ses köprüklüğü, solunum yolu enfeksiyonları ve alerjik reaksiyonlar bulunmaktadır.
Larenjitte risk faktörü oluşturan durumlardan bazıları şu şekilde:
- Sesini çok fazla kullanmak, yüksek sesle konuşmak
- Sigara dumanına, fazla alkol kullanımı, kimyasal madde maruziyeti ya da mide asidinin yükselerek tahriş etmesi
- Sinüzit, bronşit ya da soğuk algınlığı enfeksiyonu geçirmek
Larenjit genellikle soğuk algınlığı ya da grip gibi virüslerden enfeksiyon kaptığınızda ortaya çıkar. Gribe karşı önlem almak için grip aşısı yaptırabilirsiniz.
Larenjit Nasıl Teşhis Edilir?
Genellikle ses kısıklığı, boğaz ağrısı, kuru öksürük belirtileri larenjit olduğunuzu gösterir. Larenjit iyileşme göstermiyorsa bazı tıbbi yöntemler ve testler ile de teşhis edilebilir.
Kültür testi: Boğazdan bir örnek alınır. Alınan numune mikrop büyümesi açısından incelenir. Enfeksiyona neden olan mikroplar ürerse test pozitiftir.
Laringoskopi yapılması: Ses telleri daha iyi görülebilmesi için bir uzman tarafından küçük bir kamera ile ses telleri incelenir.
Biyopsi yapmak: Ses tellerinde herhangi bir yumru ya da nodül mevcut ise sağlık uzmanı oradan bir doku parçası alınarak patolojiye gönderir.
Larenjit Tedavisi
Günlük hayatta özellikle sesini çok kullanan insanlar larenjit ile sık sık karşı karşıya kalmaktadırlar. Onlardan en çok duyduğumuz soru “Larenjit nasıl geçer?” Larenjit olduğunuzda en çok söylenen şey sesinizi dinlendirin, ılık sıvı şeyler tüketin önerileri olur. Bu şekilde bir hafta içinde gerilemeyen larenjit hastalığında ya da iyileşme sürecini hızlandırmak için tıbbi yardım alınır. Larenjit tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar aşağıda verilmiştir.
Antibiyotikler: Larenjite neden olan bakteriyel bir enfeksiyon var ise antibiyotik kullanımı önerilir. Viral bir nedenden kaynaklı ise antibiyotik işe yaramaz.
Antifungaller: Larenjit bir mantar nedeni ile meydana geldi ise antifungal ilaçlar önerilir.
Kortikosteroidler: Bu ilaçlar şişlikleri ve iltihapları azaltmada rol alır. Sağlık uzmanı gerekli gördüğünde kortikosteroid ilaç reçete edebilir.
Ağrı kesiciler: Larenjit olduğunuzda ağrılarınız fazla ise veya sizi çok rahatsız ediyorsa ağrı kesici kullanabilirsiniz. İbuprofen, asetaminofen gibi ilaçlar kullanılabilir.
Kendi imkanlarınızla da larenjit semptomlarını azaltmak için bazı şeyler yapabilirsiniz.
- Evinizin ya da işyerinizin havasını nemli tutmaya çalışmalısınız.
- Sesinizi mümkün olduğunca dinlendirin. Yüksek sesle konuşmaktan kaçının.
- Dehidrasyonu (sıvı kaybı) önlemek için bol miktarda sıvı tüketmeye çalışmalısınız.
- Boğazınızı nemli tutmaya çalışmalısınız. Tuzlu su ile gargara yapın ya da sakız çiğnemeyi deneyebilirsiniz.
- Dekonjestan (burun açıcı) ilaçlardan kaçınmalısınız. Bu ilaçlar boğazda kuruluğa neden olabilir.
- Fısıldayarak konuşmaktan kaçınmalısınız. Fısıldayarak konuşmak ses tellerinizi normal konuşmaktan daha fazla yorar.
Komplikasyonlar
Enfeksiyonun neden olduğu larenjit hastalığı kendiliğinden iyileşmezse ya da larenjit tedavi edilmezse bazı kişilerde enfeksiyon solunum yolunun diğer bölümlerine de yayılım gösterebilir. Bu sebepten dolayı iyileşmesi geciken larenjit vakalarında birey geciktirmeden bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
Larenjiti Önlemek için Dikkat Edilmesi Gerekenler
Larenjiti önlemek her zaman çok mümkün olmayabilir. Fakat riski azaltmak içi bazı şeyler yapılabilir.
- Sigara içmekten, tütün ürünlerinin içildiği alanlardan, pasif içicilikten kaçınmalısınız.
- Alkol ve kafein kullanımını sınırlandırmalısınız. Bunlar çok fazla sıvı kaybetmenize neden olur.
- Günlük diyetinize dikkat etmeye çalışmalısınız. Tam tahılları, taze meyve ve sebzeyi beslenmenize dahil etmeye çalışmalısınız. Bu besinler hem daha sağlıklı olmanızı hem de boğaz mukozasının iyi durumda kalmasını sağlar.
- Baharatlı yiyeceklerden kaçınmak gerekir. Baharatlar hem tahrişe, hem de mide asidinin yükselmesine neden olarak ses tellerine zarar verir.
- Uyurken başınızı yastıklarla kaldırmak da yükselen mide asidinin boğazınızı çıkmasını engeller.
- Sürekli yüksek sesle konuşmaktan, bağırmaktan kaçınmalısınız.
- Boğazı sık sık temizlemeye çalışmak ses tellerine çok fazla zarar verir. Ses tellerinin şişmesine ve tahriş olmasına neden olur. Boğazınızı temizlemekten kaçınmalısınız.
- Gün içinde sıvı tüketimine dikkat etmelisiniz. Yeterli sıvı tüketimi ile boğazların hem kurumasını önlersiniz hem de sıvı tüketimi mukus ince kalmasını sağlar ve boğazın temizlenmesi kolaylaşır.
- El hijyenine dikkat edilmelidir. Mikroplara maruz kalmamak için eller sık sık yıkanmalıdır. Solunum yolu enfeksiyonu olan kişiler ile temastan kaçınılmalıdır.
Sonuç olarak; çoğu zaman larenjit kendi kendine iyileşme gösterir. Fazla ağrınız var ise ve belirtileriniz iki haftadan uzun sürüyorsa hemen bir doktora başvurmalısınız.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
