Kronik Hepatit Nedir?
Hepatit, karaciğerdeki hücrelerde yaşanan hasarlar nedeniyle gelişen bir hastalıktır. Akut ve kronik şekilde olmak üzere iki biçimde oluşur. Akut hepatit, çoğunlukla kısa sürede geçen komplikasyonlardan oluşan etkiler gösterir. Akut hepatitin 6 aydan daha uzun süre boyunca devam etmesi ve komplikasyonların aynı ölçüde sürmesi halinde ise kronik hepatit tanısı konulur. Kronik hepatit, akut hepatite göre çok daha riski bulunan tehlikeli bir hastalıktır. Keza, kronik hepatit viral yük bakımından akut hepatitten daha yüksek oranda virüs barındırır.
Karaciğerde uzun süreler boyunca seyreden kronik hepatit, birden fazla türle tanımlanmıştır. Bu kronik hepatit türleri: “Hepatit B”, “Hepatit C” ve “Hepatit D” şeklindedir. Her üç hepatit türünün en önemli ortak yanı, doğru bir tedavi programı ile tedavi edilmediğinde ölüm kadar ciddi sonuçlar doğurabilmesidir.
Kronik Hepatit B ve C: Farklar ve Benzerlikler
Kronik hepatitin türleri arasındaki farklar ve benzerlikler, hepatit virüslerinin neden olduğu sağlık sorunlarını ayrıt etme ve bu sorunlara karşı önlem alma açısından son derece önemlidir. Bu yüzden hepatit; B, C ve D hastalıkları arasındaki farkların mutlaka bilinmesi gerekir. Kronik hepatit türleri, etkileri, farkları ve benzerlikleri şu şekildedir:
- Kronik Hepatit B: Genel anlamda dünyada en fazla ve yaygın olarak görülen hepatit türüdür. HBV virüsü neden bu kronik hepatit türüne sebebiyet verir. Coğrafi bölgelere ve alınan toplumsal önlemlere göre hepatit B virüsü ile enfekte olmuş kişi sayısı önemli ölçüde farklılık gösterir. Asya ve Orta Doğu ülkelerinde yaygın olarak gözlemlenir. Anneden çocuğa geçen, bulaş riski bulunan bir hastalıktır. Bu denli yayılmasının ve yaygın biçimde kronik hepatit B varlığının en temel nedeni de hepatit B’nin anne ve çocuk arasında bulaş geçişkenliğinin bulunmasıdır.
- Kronik Hepatit C: Siroz hastalığının en önemli nedenlerinden biri olan kronik hepatit C, yaygın olarak gözlemlenen bir hastalıktır. Günümüzde yaklaşık olarak 200 milyon kişiye hepatit C tanısı koyulmuştur. Bununla birlikte doğru bir tedavi programıyla tedavi edilmediğinde ciddi düzeyde sonuçlar doğurabilir. Çoğunlukla cinsel yolla bulaşmakla birlikte kronik Hepatit C, kan ya da kan ürünleri üzerinde de bulaşabilir.
- Kronik Hepatit D: Cinsel yolla bulaşan bir diğer hepatit türü olan hepatit D, aynı zamanda “Delta Hepatit” olarak da bilinir. Hepatit D’ye neden olan virüslerin çoğalabilmeleri ve karaciğere hasar verebilmeleri için hepatit B, virüslerine ihtiyaçları vardır. Dolayısıyla hepatit B bulgusu olmayan birinde hepatit D, kesin olarak gelişmez. Karaciğer kanseri ve siroz gibi hayli riskli hastalıkların gelişiminde hepatit D, oldukça önemli bir rol oynar. Cinsel birlikteliğin yanı sıra hepatit D; pedikür ya da manikür gibi bakım uygulamaları, dövme işlemi, vücut deldirme gibi uygulamalar sonucunda da kişiden kişiye bulaşabilir.
Anlaşılacağı üzere hepatit türleri arasındaki en temel farklar, virüslerin yoğunluk düzeyleri, bulaşma biçimleri ve karaciğer üzerinde gösterdikleri etkilerdir.
Kronik Hepatitin Belirtileri
Kronik hepatit belirtileri, her zaman şiddetli değildir. Hatta öyle ki çoğunlukla hepatit virüslerinden biriyle enfekte olan kişilerde çoğunlukla ciddi belirtiler oluşmaz. Zamanla komplikasyonların artması ve hastalığın ilerlemesine bağlı olarak ciddi belirtilerin ortaya çıkması olasıdır. Bu durumun en temel nedeni, karaciğerde hasar oluşumunun başlamasına karşın hastalığın çok büyük oranda yavaş bir seyir göstermesidir.
Bununla birlikte kronik hepatit belirtileri, bazı durumlarda kişiden kişiye göre de değişkenlik gösterebilir. Fakat genel anlamda kronik hepatit komplikasyonları ve belirtilerinin şu şekilde sıralanması mümkündür:
- Belli aralıklarla ya da sürekli olarak hissedilen yorgunluk hali
- Karında hissedilen ağrı ve şişlik
- Cildin farklı bölgelerinde ya da gözde ortaya çıkan sarıya çalan oluşumlar
- Kilo kaybı ve iştahsızlık
- Kaslarda ve eklemlerde gözlemlenen ağrılar
- İdrarın koyu renkli olması
- Dışkı renginin soluklaşması
- Elin iç bölümünde oluşan kızarıklıklar ve kırmızı noktalar
Bunların yanı sıra kronik hepatitin belirtileri arasında beyinsel işlev bozuklukları da vardır. Hepatit tanısı konulan kişilerde zihinsel aktivitelerde bozukluk gelişebilir.
Kronik Hepatit Tedavi Yöntemleri
Kronik hepatit tedavisi, genellikle kişiye göre özelleştirilir. Hastanın daha önce yaşadığı karaciğer sağlığı sorunları, hastalığın ilerleme düzeyi, boyutları ve viral yoğunluk genellikle tedavi planının yapılmasında önemli bir yere sahiptir. Genellikle ilaçlı tedavilerle hastalığın neden olduğu komplikasyonların kontrol altına alınması hedeflenir.
Hepatit B ve C virüsleri için antiviral ilaçlar, virüsün çoğalmasını durdurmak ve karaciğer hasarını önlemek için kullanılır. Bu ilaçlar genellikle uzun süreli kullanım gerektiren ilaçlardır. Mutlaka doktor önerileri ile uzun süreli kontrol ve takip yapılarak kullanılmalıdır. Buna ek olarak bazı durumlarda bağışıklık sistemini baskılayan ilaçların kullanımı da gerekebilir.
Ayrıca kronik hepatitin alkol kullanımı gibi yaşam tarzı nedeniyle ortaya çıkması halinde ise en etkili tedavi, yaşam tarzı değişiklikleridir. Kişi, tamamen alkol tüketimini kesmeli ve dengeli bir beslenme düzeni oluşturmalıdır. Düzenli egzersiz, kilo kontrolü ve sağlık beslenmenin ardından kronik hepatitin etkileri azalabilir. Günümüzde kronik hepatit virüslerinden korunmanın en etkili yolu ise kronik hepatit aşısı ile yapılan enjeksiyonlardır.
Kronik Hepatitte Beslenme
Kronik hepatitte beslenme, hastalığın neden olduğu komplikasyon ve etkileri en aza indirme açısından önemlidir. Karaciğer üzerinde etki gösteren kronik hepatit, karaciğerin birçok önemli işlevini yerine getirmesini önleyebilir. Vücuttaki toksinlerin atılması, sindirim ve hormon üretimi gibi birçok önemli durumdan vücut üzerinde karaciğer sorumludur.
Kronik hepatit, karaciğerin bu işlevlerini yerine getirmesine engel olabilir. Sağlıklı bir beslenme programı ile karaciğerin söz konusu işlevlerini tekrardan etkili şekilde yerine getirebilmesini sağlamak mümkündür. Yeterli protein almak, sağlıklı gıdalar tüketmek, bol miktarda meyve ve sebze tüketimi, lif bakımından zengin tam tahılları tercih etmek hepatit virüsleri ile mücadelede sağlıklı bir beslenme programı oluşturma açısından son derece doğrudur.
Bununla birlikte mutlaka uzman bir hekim tarafından oluşturulan diyet programları ile hastanın genel sağlığının korunması önemlidir. Ayrıca tuzlu gıdalardan uzak durmak, alkol kullanımını tamamen kesmek, kızartılmış yiyecekler yerine haşlanmış yiyecekleri tercih etmek, kronik hepatitle mücadelede beslenme alışkanlıklarını düzenlerken mutlaka dikkat edilmesi gereken durumlardır.
Kronik Hepatitte Takip ve Kontrol Neden Önemli?
Kronik hepatitte takip ve kontrol, tedavi süreci kadar önem arz eden oldukça hassas bir durumdur. En nihayetinde bazı hallerde kronik hepatit için herhangi bir tedavi programı uygulanamayabilir. Bu tarz durumlarda uzman doktor tarafından yapılan takip, hastalığın seyri açısından önemlidir. Aynı zamanda herhangi bir komplikasyon geliştirmeyen kronik hepatit hastalığında mutlaka doktor takibi düzenli olarak yapılmalıdır.
Özellikle hastalığın kronik hepatit karaciğer fibrozisi oluşturmaması açısından takip ve kontrol, hayati bir öneme sahiptir. Kronik karaciğer hastalıklarının bir bölümü, karaciğerde nedbe oluşumuna sebep olabilir. Nedbe adı verilen bu iz ya da lekeler, zamanla karaciğerin daha sert bir dokuya sahip olmasına neden olur. Dolayısıyla karaciğerin işlevini yerine getirememesinin dışında çok daha ciddi sorunlar yaşaması olasıdır. Bu yüzden kronik hepatit hastalarının doktor kontrolü ve takibine yeteri kadar hassasiyetle yaklaşması gerekir.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
