Kriyoterapi Nedir? Faydaları Nelerdir?
Bazı hastalıkların tedavisinde, vücutta oluşan anormal dokunun vücuttan çıkarılması gerekir. Bu tedavi yöntemi temel olarak kriyoterapi olarak adlandırılır. Anormal dokunun çıkarılması için aşırı soğuk kullanılır. Tedavi, daha çok sivilce ve deriyi etkilemekte olan çeşitli hastalıkların tedavisinde tercih edilir. Peki kriyoterapi nedir, tedavi yönteminin faydaları ve kullanım alanları nelerdir?
Kriyoterapi Nedir?
Cerrahiye gerek kalmadan derideki lezyonların tedavi edilmesini sağlayan kriyoterapi, dondurma yöntemi olarak tanımlanabilir. Uygulama kapsamında anesteziye ihtiyaç duyulmaz. Bunun yanı sıra Tedavi kapsamında anormal dokuyu dondurmak ve çıkarmak için çeşitli işlemler yapılır. Bunun için ilgili bölgeye yaklaşık birkaç dakika boyunca dondurucu ya da donmaya oldukça yakın bir sıcaklık verilir. Sıvı nitrojen ya da argon gazı gibi maddeler kullanılarak şiddetli soğuk elde edilir.
Kriyoterapinin Sağlık Üzerindeki Etkileri
Tedavi, çoğunlukla donma noktasının altındaki sıcaklıklarda uygulanmakta olup tedavinin sağlık üzerinde çeşitli potansiyel etkileri bulunur. Tedavinin potansiyel etkileri genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir:
- Ağrının minimalize edilmesini sağlayabilir. Düşük sıcaklıkların kan damarlarını daraltması ve iltihaplı bölgelerdeki kan akışını azaltması olanaklıdır.
- Metabolizma hızının arttırılması mümkündür. Vücudun soğutulması, metabolizmanın çok daha hızlı bir şekilde çalışmasına imkân tanıyabilir.
- Yapılan çalışmalardan bazıları, düşük sıcaklıklara maruz kalmanın endorfin başta olmak üzere çeşitli türdeki mutluluk hormonlarının salgılanmasına destek olduğunu gözler önüne serer. Dolayısıyla düşük sıcaklıklara maruz kalmanın depresyon ve stresle başa çıkmaya katkı sağlama potansiyelinin olduğu söylenebilir. Bu ve bunun gibi hususların her biri, tedavinin potansiyel etkilerinden bazılarıdır.
Kriyoterapi Yöntemleri ve Uygulamaları
Kriyoterapinin yöntemleri oldukça fazladır. Bu yöntemler genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir:
Tüm Vücut Kriyoterapisi
Bu yöntem, kişinin yaklaşık -129 ila -184 santigrat dereceye kadar soğutulan bir odaya girmesini hedefler. Odaların soğutulabilmesi için genellikle sıvı nitrojen buharları kullanılır. Kişi çoğunlukla baş kısmı odanın dışındayken vücudunun geri kalan kısmının aşırı soğuğa maruz kalacak şekilde uygulamadan faydalanır.
Buz Uygulaması
Kriyoterapide tercih edilen yöntemlerden bir diğeri de buz uygulamasıdır. Genellikle yaralanma, kırık ve burkulma gibi sağlık sorunlarında ilk olarak tercih edilen tedavi yöntemidir. Etkilenen bölgeye buz uygulaması yapılarak sağlık sorununun giderilmesi hedeflenir.
Soğuk Suya Daldırma
Çoğunlukla egzersiz sonrası oluşan ağrının azaltılabilmesi için kullanılan soğuk suya daldırma yönteminde vücut, 10 ila 15 santigrat derece suya, 5-10 dakika boyunca daldırılır. Buz banyoları veya soğuk duşlar ile uygulanan bu yöntem, kriyoterapinin bir türüdür.
Kriyocerrahi
Bir tür cerrahi yöntem olan kriyocerrahi, anormal dokunun dondurulması ya da yok edilmesi amacıyla kullanılır. Siğiller ve vücut dışındaki kanser öncesi cilt büyümelerini ortadan kaldırmak için kullanılabilen bir yöntemdir.
Belirtilen yöntemlerin her biri kriyoterapinin kapsamında yer alır. Çeşitli durumlarda uygun tedavi yöntemleri tercih edilerek var olan sağlık sorunlarının giderilmesi hedeflenir.
Kriyoterapinin Faydaları ve Kullanım Alanları
Farklı kullanım alanlarına sahip olan kriyoterapinin faydaları genel olarak şu şekilde sıralanabilir:
- Siğil benzeri vücut dokularının çıkarılmasını sağlar. Ayrıca siğillerin tekrar oluşmasını önler.
- Çoğu vakada herhangi bir kesiye gerek duyulmadan tedavinin gerçekleştirilmesini sağlar.
- İmmün sistemin güçlenmesine katkıda bulunur. Bu nedenle eklem hastalıklarında inflamasyon gelişimini azaltma konusunda etkili bir tedavi yöntemidir.
- Uygulama son derece pratik bir şekilde gerçekleştirildiği için uygulama sonrasında hasta kısa sürede normal yaşantısına dönebilir.
- Kesi yapılmadan uygulama gerçekleştirildiği için anestezi uygulanmasına gerek kalmaz.
- Metabolizma hızının artmasına destek olabilir. Bu nedenle uygulama kilo vermeye katkıda bulunabilir.
- Anormal olarak oluşan dokuyu hedefleyen bir yöntem olduğundan çevre dokuların zarar görmesini önler.
- Belirtilen hususların her biri, tedavinin sağladığı faydalar arasında yer alır.
Kriyoterapinin çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanıldığı bilinir. Bu hastalıklardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:
- Nasırlar
- Ben
- Güneş lekeleri
- Sinir sıkışmaları
- Cilt kanseri
- Prostat kanseri
- Rahim ağzı yaralarının yok edilmesi
Bu ve bunun gibi sağlık sorunlarının her birinde tedavi olarak kriyoterapi tercih edilebilir.
Kriyoterapi ve Spor Yaralanmaları Tedavisi
Spor yaralanmalarının tedavisinde kullanılan çeşitli uygulamalar mevcuttur. Bunlar arasında kriyoterapi de yer alır. Yöntem kapsamında vücut dokuları soğutulduğu için ağrının azaltılmasına katkıda bulunur. Uygulama kapsamında spor yaralanmalarının türüne göre farklı yöntemler tercih edilebilir. Birçok bölgenin aynı anda tedavi edilebilmesi için genellikle tüm vücut kriyoterapisi kullanılır.
Bunun yanı sıra özel olarak formülize edilen soğuk jeller ile hasar gören bölge tedavi edilebilir. Bölgeye uygulanan soğuk jel ile hızlı bir şekilde tedavi gerçekleştirilir. Kas yorgunluğunun azaltılması, ağrı ve şişliğin azaltılması gibi amaçlarla buz banyoları da kullanılabilir. Sıklıkla kullanılan buz uygulaması, hasar gören bölgedeki kan damarlarının daraltılması ve iltihabın azaltılmasını mümkün hale getirir. Bu ise ağrının hafifletilmesine destek olabilir.
Kriyoterapinin Yan Etkileri ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Cerrahi bir işlem olmadığı için geleneksel cerrahi yöntemlere göre çok daha az risklere sahip olan kriyoterapinin yan etkileri genel hatlarıyla şu şekilde sıralanabilir:
- Kabuklanma
- Ödem
- Kemik kırıkları
- Şişlik, yara izi ve cilt enfeksiyonu
- Duygu kaygı ile neticelenen sinir hasarı
- Rahim ağzı çevresinde uygulama sonrasında kramp, kanama ve ağrı
Bu ve bunun gibi riskler, uygulamanın komplikasyonları arasında yer alır. Uygulama sonrasında komplikasyonların çok daha az görülebilmesi için uygulama sırasında dikkat edilmesi gereken çeşitli hususlar bulunur. Bu hususlar şu şekilde özetlenebilir:
- Uygulama kesinlikle alanında uzmanlar tarafından gerçekleştirilmelidir.
- Tedavi öncesinde hastanın sağlık durumu tespit edilmelidir. Olası risklerin belirlenmesi adına bu adım oldukça önemlidir.
- Uygulama sırasında vücudun belirli bölgelerinin korunabilmesi için çeşitli önlemler alınmalıdır. Eldiven, başlık, çorap gibi aksesuarlar; bu önlemler arasında yer alır.
- Uygulama sırasında uyulması gereken çeşitli güvenlik kuralları bulunur. Bu kurallara uygun bir şekilde hareket edilmelidir.
Diğer tedavi yöntemlerinde olduğu gibi kriyoterapide de hem uygulama öncesinde hem de sonrasında çeşitli adımların atılması gerekir. Hastanın bilgilendirilmesi bu adımlar arasında yer alır.
Kriyoterapi Sonrası Bakım ve Öneriler
Uygulama sonrasında çeşitli bakım uygulamalarının gerçekleştirilmesi gerekir. Bunun yanı sıra doktor tarafından önerilen uygulamalar dikkate alınmalıdır. Uygulama sonrasında bölgenin kirlenmesi enfeksiyona neden olabilir. Bu nedenle uygulama bölgesinde bandaj kullanılabilir. Siğil tedavisi sonrasında genellikle losyon ve kokulu sabunların kullanılması tavsiye edilmez. Bu nedenle bu tür ürünlerden kaçınılmalıdır. Ayrıca duş sırasında sıcak su kullanılmamalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
Kriyoterapi kimler için uygun değildir?
Kriyoterapinin kullanımı, şu durumlarda uygun değildir:
- Kalp hastalığı
- Hamilelik
- Solunum problemleri
- Nörolojik problemler
- Enfeksiyonlar
Bu ve bunun gibi sağlık sorunlarında tedavinin tercih edilmesi uygun olmayabilir. Bu nedenle uygulama öncesinde hastanın sağlık durumu analiz edilmelidir. Risk içeren sağlık durumlarının bulunması durumunda uygulama gerçekleştirilmemelidir.
Kriyoterapi seansları nasıl yapılır?
Kriyoterapi seansları genel olarak şu adımlar dahilinde gerçekleştirilir:
- Uygulama öncesinde hastanın sağlık durumu değerlendirilir.
- Hasta, seans için uygun kıyafetler giydirilerek hazır duruma getirilir.
- Seans sırasında vücut sıcaklığı çeşitli yöntemler kullanılarak kontrol edilir.
- Uygulamanın gerçekleştirileceği odanın sıcaklığı uygun seviyeye getirilir. Ayrıca oda içerisinde gerekli güvenlik önlemleri alınır.
- Uygulama, belirlenen süre boyunca gerçekleştirilir.
- Tedavi sonrasında işlem yapılan bölgeye bakım uygulamaları gerçekleştirilir.
- Bu adımların her biri, kriyoterapi seans sürecinin kapsamında yer alır.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
