Kepek Nasıl Geçer?
Kepek; insanların yaklaşık yarısını etkileyen, hayati olmayan basit bir saç problemi gibi görünse de estetik kaygılar güden insanlar için önemli bir sorundur. Saçlar ve saç derisi ne kadar temiz ve sağlıklı olsa da kepek varlığında kirli ve bakımsız bir görünüm oluşabilmektedir. Kişilerin çoğu zaman yaşam kalitesini düşürmek ile beraber ileriki vakalarda psikolojik sıkıntılara dahi sebep olabilmektedir. Geçmeyen ve şiddeti artan kepek problemi için bir uzmana danışılmalıdır.
Kepek Nedir?
Kepek, enfeksiyon belirtisi göstermeden, çoğu zaman sağlıklı saçlı deride aşırı miktarda deri hücreleri birikmesiyle oluşan özellikle görsel açıdan rahatsızlık veren bir rahatsızlıktır. Saç derisi beyaz veya yağlı, küçük ince pulcuklar halinde dökülür. Derinin esneklik kaybı yaşamasının bir sonucu olarak da tanımlanabilir. Derinin normal bir fonksiyonu olan olan yeni hücrelerin oluşumuyla eski hücrelerin dökülmesi mekanizmasında bozulmalar meydana gelmiştir. Yeni hücre oluşumuyla eski hücre oluşumu arasındaki hız dengesizlikleri sonucu cilt yüzeyinde deri birikimi gözlemlenir. Bulaşıcı değildir ve çoğunlukla ciddi sorunlara yol açmaz. Genellikle mevsim geçişlerinde ve soğuk mevsimlerde görülme sıklığı artar. Tam olarak bir hastalık olarak kabul edilmemekle beraber fizyolojik bir sorun olarak sayılabilir.
Kepek Belirtileri Nelerdir ?
Kepek genellikle göz ile fark edilebilir ve genellikle kişiden kişiye nadiren değişiklik gösteren belirgin semptomları vardır: Bu semptomlar şunlardır:
- Beyaz ince kuru pucuklar veya sarımtırak yağlı pulcuklar
- Saç derisinde kaşınma ve bazen sık kaşımaya bağlı tahriş
- Kafa derisinde kızarıklık
- Kurumuş saç derisi ve saçlar
Kepek Kimlerde Görülür?
Bebek ve çocuklarda hafif ve seyrek bir şekilde oluşurken, yetişkinlerde önemli bir problem oluşturmaktadır. Hastalığın şiddeti, 20’li yaşlarda en üst düzeydedir; 50 yaşından sonra zamanla azalır; ayrıca kepek önleyici tedavilerin başlanmasına bağlı olarak da değişiklik gösterebilir. Özellikle ergenlikle birlikte başlayarak veya daha önce başlamışsa, artış göstererek ilerler. Erkek ve kadınların yaklaşık yarısında bulunur ve çoğunlukla ataklar halinde zaman zaman azalıp zaman zaman artarak yaşam boyu etkilerini sürdürür.
Kepek Neden Olur?
Kepek oluşumunda çevresel faktörlerden hastalıklara kadar birçok etken vardır. Bu etkenlerden bazıları şunlardır:
- Yaş: Sıklıkla ergenlik döneminde başlar ve uzun yıllar devam eder. Az bir oranla yaşlılarda da görülür.
- Topikal ilaçlar: Saçlı deriye uygulanan bazı ilaçlar sonrası deride kepek oluşumu gözlemlenebilmektedir.
- Mantar enfeksiyonu: En sık nedenlerinden biri ‘Malessezia Furfur’ adlı mantarın kontrolsüz çoğalması ile oluşan enfeksiyon kepek sebeplerinin arasında sayılmaktadır.
- İnflamatuar Reaksiyon: Saça kullanılan sabun, şampuan, saç kremi gibi bazı kimyasal ürünlere derinin reaksiyon vermesiyle kepek oluşumu gözlemlenebilmektedir.
- Hormonal bozukluklar: Kepek, cinsiyet hormonlarıyla ilişkilendirildiği için hormonal bozukluklarda görülebilmektedir.
- Metabolik bozukluklar: Lipitlerle ilişkili metabolik bozukluklar varlığında kepeğin miktarı ve şiddeti artabilmeketdir.
- Cinsiyet: Erkeklerde görülme sıklığının kadınlardan daha fazla olması erkek hormonlarının kepek oluşum sürecinde etkili olabileceğini düşündürmektedir.
- Yağlı Saç ve Saç Derisi: Aşırı yağlı cilt ve saçlara sahip kişilerde kepek sorunu daha sık görülür.
- Dengesiz beslenme: Çinko, organik yağlar(zeytinyağı), demir ve b vitaminlerinden eksik beslenme kepek sorununa yol açabilmektedir.
- Bazı Hastalıklar: Nörolojik veya sinirsel hastalığı olan kişilerde kepek veya seboreik dermatit problemleri görülme sıklığının arttığı bilinmektedir. Seboreik dermatit, sedef hastalığı, egzamalar da kepek oluşumunda etkili hastalıklardır.
Saçtaki Kepek Nasıl Geçer?
Kepek tedavisinde çok çeşitli maddelerin kullanımı mevcuttur. Kepek önleyici ürünlerde çinko tuzları ve selenyum tuzları bulunmaktadır. Bu içerikler antifungallardır (mantara karşı etkili). Kepek tedavisinde kontrolsüz çoğalan malessezia mantarını azaltmaya yönelik girişimler uygulanmaktadır. Kepek tedavisinde 2 yaklaşım bulunmaktadır: Birincisi antimikrobiyal ürünler kullanımı iken ikincisi keratolitik (deriyi soyucu, dökücü) tedavidir. Keratolitik tedavide oluşmuş olan kepeğin saçtan ayrılması sökülmesi amaçlanmaktadır. Kepek tedavisinde doktorlar kömür katranı, ihtiyol, kortikosteroidler vb. aracılığı ile bu iki yaklaşımdan birini ya da ikisini de içeren tedavi protokolünü sağlayarak kepeği kontrol altına alabilmektedir.
Kepeğe Ne İyi Gelir?
Kepeğin yaşam tarzı değişiklikleriyle nasıl kontrol altına alınabileceği konusundaki görüşler ise şu şekildedir:
- Stresle Başa Çıkmayı Öğrenin: Cilt hastalıklarının çoğunun temelinde stres yatmaktadır. Cildinize uygun doğru şampuanı tercih edin:Yağlı saç derileri için sebumu azaltacak, kuru saç derileri için ise daha çok kurutmayacak şampuanlar tercih edilmelidir. Aksi takdirde saçta kepek ve kaşıntı problemi artabilir.
- Estetik Amaçlı Çoklu Ürün Kullanımını Bırakın: Sade bir saç bakım rutininiz olmalıdır. Birden fazla kimyasal içerikli ürün kullanımı kepeklenmeyi arttırabilmektedir.
- Sağlıklı Beslenin: Çinko, demir ve b vitaminleri açısından zengin bir beslenme kepek oluşumunu önleyebilmektedir.
- Saçlarınızı Havalandırın: Saçlar sürekli bağlı kalmamalı, güneş ışığından faydalanmalı, sık sık havalandırılmalıdır.
- Doğal Yağlar Kullanın: Evde kepek nasıl geçer sorusu hastaneye müracaat etmek istemeyen kişilerin sık sorduğu bir sorudur. Bunun için evde kolaylıkla uygulanabilecek organik yağlar tavsiye edilir. Saç derisini nemlendirmek ve kepek oluşumunu engellemek için oldukça etkilidirler. Hindistan cevizi yağı, badem yağı, ardıç yağı, argan yağı ve zeytinyağı gibi doğal yağlar güzel bir nemlendirme sağlayarak kepek oluşumunu azaltabilir.
- Saçınızı Düzenli Olarak Tarayın ya da Fırçalayın: Saçlar düzenli olarak tarandığı zaman saçta biriken sebum yayılır, tek bölgede birikmez. Aynı zamanda saçın havalandırılmasına da katkıda bulunur.
- Saçınıza Yüksek Sıcaklık Uygulamaktan Kaçının: Saçı şekillendirmek için uygulanan yüksek sıcaklıklar ve yüksek ısıdaki banyo suyu saç derisini kurutarak kepek oluşumunu arttırabilmektedir.
Kepeğe Karşı Etkili Şampuan Kullanımı
Kepek tedavisinde kepeğe karşı etkili şampuanlar sıklıkla tercih edilmektedir ve ilk akla gelen yöntemlerden biridir. Kepeğe karşı etkili şampuanlar kozmetik veya tıbbi içeriklidirler. Tıbbi içerikli olanlar antifungal, antimikrobiyal aktivite göstermeyi amaçlamaktadır.
Kepeğe karşı etkili şampuanlarda kullanılan etkin maddeler şunlardır:
- Piroktin olamin
- Salisilik asit
- Selenyum sülfit
- Klimbazol
- Ketokonazol
- Kömür katranı
- Çinko pirit
Kepek şampuanları uygulanırken kullanım talimatlarına mutlaka özen gösterilmelidir. Halk arasında kepek şampuanları saçı yıpratır, saça zarar verir şeklinde bi kanı bulunmasına rağmen tam aksine saçı yıpratan kepektir ve ihtiyaç duyulduğunda bu şampuanlar güvenle kullanılabilmektedir.
Kepek Saç Döker Mi?
Kepek, saç derisinde kaşıntı ve tahrişe neden olabilir. Kaşıntı, saç derisini kazımaya ve saç tellerini koparmaya neden olabilir. Kepek, saç derisini kurutabilir ve bu da saç tellerinin zayıflamasına ve dökülmesine neden olabilir. Kepek, saç dökülmesinin dolaylı bir nedeni olsa da, kepeğin şiddetli olmadığı sürece saç dökülmesine neden olması muhtemel değildir. Kepek, saç dökülmesinin nedeni olarak düşünülüyorsa, bir doktora danışmak önemlidir.
Doktora Ne Zaman Başvurulmalıdır?
Kepek sorununuz evde uyguladığınız geleneksel yöntemlere rağmen geçmediyse veya çok uzun zamandır şiddetli seyrediyorsa uzman doktora başvurmak en sağlıklı yöntemdir. Özellikle kepekle beraber kaşıntı, saç derisinde kızarmalar gibi belirtiler gözlemleniyorsa vakit kaybedilmeden profesyonel yardım alınmalıdır. Aşağıdaki durumlarda mutlaka doktorunuza danışınız:
- Kepek önleyici şampuan kullanımıyla semptomlarınızda hafifleme olmadıysa
- Kepek probleminiz yaşam kalitenizi önemli oranda etkiliyor ise
- Saç deriniz kaşınıyor ve kepeğinizin şiddeti fazla ise
- Kafa derisi kırmızı, şişmiş ve tahriş olmuş ise
- Bağışıklık sisteminizin zayıfladığını düşünüyor iseniz
Saç diplerinde kepek oluşumu ile belirti gösteren birçok hastalık vardır ve bir çok insan hayatında mutlaka en az bir kez basit kepeklenme problemi ile karşılaşmıştır. Derideki kepeğin basit bir kepek problemi mi olduğu, yoksa başka bir cilt hastalığının habercisi mi olduğu ancak uzmanlar tarafından belirlenebilir. Yine “Kepek nasıl geçer” sorusuna en sağlıklı cevabı doktorunuz verecektir. Doktora başvurmanız halinde saç derinizde yapılacak incelemeler neticesinde durumunuza en uygun tedavi yöntemi planlanacaktır.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
