Gırtlak Kanseri Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Larenks (gırtlak), boğazın altındaki ses tellerinin yer aldığı bir organdır. Besin tüketimi sırasında yiyeceklerin nefes borusuna kaçmasını engellemede önemli bir yer alır. Gırtlak kanseri, gırtlağın herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir. Çoğunlukla gırtlak kanseri ilk belirtileri ses kısıklığıyla kendini gösterir. Yaşlı kesimde daha çok görülen bu hastalık, alkol tüketiminden de ortaya çıkma riski artar. Tedavisi tümörün türü ve seviyesine göre belirlenir ve tedavi, cerrahi yöntemle yapılır.
Gırtlak Kanseri Nedir?
Gırtlak kanseri, gırtlağın (larenksin) hücrelerinde başlayan bir tür kanserdir. Gırtlak, soluk borusu ve yemek borusu arasında yer alan ve ses tellerini içeren bir organdır. Gırtlak kanseri genellikle hava yolu üzerindeki duman ve kimyasal maddelere maruz kalma, aşırı alkol tüketimi ve tütün ürünleri kullanımı gibi risk faktörleri ile ilişkilendirilir. Erken evrelerde teşhis edilen ve tedavi edilen gırtlak kanseri vakalarında prognoz genellikle daha iyidir, ancak ileri evrelerde teşhis edilen vakalarda prognoz daha zor olabilir.
Gırtlak Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Gırtlak kanseri hızlı ilerleyen bir kanser türüdür ve hastalığın evresi ilerledikçe diğer belirtiler de kendini göstermeye başlar. Gırtlak kanseri belirtileri şunlardan oluşur:
- Boyun bölgesinde yara ve ağrı
- Yutma güçlüğü
- Öksürük
- Kanlı tükürük varlığı ve balgam oluşumu
- Kulak ağrısı
- Nefes darlığı oluşumu
- İştah eksikliği ve kilo kaybı görülmesi
- Boğazda takılma hissi
Gırtlak Kanserinin İlk Belirtileri Nelerdir?
Gırtlağın kansere bağlı olarak büyümesiyle sık belirti gösteren rahatsızlıklar nefes darlığı, ses kısıklığı ve yutma güçlüğünden oluşur. Bu üç belirtiden biri ya da birkaçı tüm gırtlak kanseri hastalarında görülebilir. Gırtlak kanseri hastalarında yutma güçlüğü ve ses kısıklığı gibi sorunlar çoğunlukla kalıcı belirtiler arasındadır. Erken teşhis hastalığın ilerlemesini önemli bir ölçüde engellediği için gırtlak kanserinin ilk belirtileri başta ses kısıklığı olmak üzere, herhangi biri ya da birkaçı ortaya çıkarsa uzman doktora başvurulması elzemdir. Erken teşhisle birlikte doğru bir tedavi süreci de önemlidir.
Gırtlak Kanseri Türleri Nelerdir?
Gırtlak kanseri farklı hücre tiplerinden kaynaklanabilen birkaç farklı türü içerebilir. Başlıca gırtlak kanseri türleri şunlardır:
Skuamöz Hücreli Karsinom (Squamous Cell Carcinoma): Gırtlak kanserinin en yaygın türüdür ve genellikle gırtlak yüzeyindeki hücrelerden kaynaklanır.
Adenokarsinom: Gırtlak bezlerinden kaynaklanan bir türdür. Daha nadir görülür, ancak gırtlak kanseri vakalarının bir kısmını oluşturabilir.
Adenoskuamöz Karsinom: Hem skuamöz hücreli hem de adenokarsinom özellikleri gösteren karma bir türdür.
Bağ Dokusu Karsinomu: Gırtlakta bulunan bağ dokusundan kaynaklanan bir türdür.
Her bir gırtlak kanseri türü, hastalığın biyolojik davranışı, tedaviye yanıt ve prognoz açısından farklılık gösterebilir. Tanı genellikle biyopsi ve görüntüleme testleri kullanılarak konulur ve tedavi planı, kanserin türüne, evresine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak belirlenir.
Gırtlak Kanseri Neden Olur?
Gırtlak kanserine neden olan birçok etken bulunur. Bu etkenler insanların günlük yaşamda önemsemediği olumsuz alışkanlıklardan oluşur. Gırtlak kanseri neden olur? sorusunun cevabı alışkanlıklar şunlardır:
- Tütün: Birçok insanın tükettiği tütün, gırtlak tümörüne yol açtığı kadar, dudak kanseri ve akciğer yassı hücreleri kanserlerinde de en çok neden olarak görülen bir etkendir. Bu risk faktörü dozuna göre de belirlenebilir. Tütün tüketen kişilerde risk seviyesi oranı artarken tütünü bırakanlarda ise bu risk oranının önemli bir ölçüde düştüğü görülür.
- Alkol (etanol): Yaş, ırk ve sigara içimi ile beraber alkol tüketimi de laringeal yassı hücreli kanser (gırtlak kanseri) riskini artırdığı bilinir. Özellikle sigara içmeyen bireylerde de alkol tüketiminden dolayı larenks kanseri oluştuğu ortaya çıkmıştır. Hatta her ikisini de tüketmeyen kanser hastası bireylerin, ağız yıkamak için kullandıkları solüsyonların içeriğinde alkol bulunduğu tespit edilmiştir.
- Mesleki risk faktörleri: Bazı mesleki çalışmalarda maruz kalınan etkenlerin larengeal kanser oluşumuna neden olduğu söylenebilir. Örnek olarak; odun işinde çalışan işçilerde odun tozunu soluduklarından dolayı sinonazal adenokorsinom hastalığı, tarım işçileri ve fabrika işçilerinde gırtlak kanseri hastalığı görülmüştür.
- Diyet ve vitamin eksikliği: Meyve, sebze ve süt ürünleri tüketimi, baş ve boyun bölgesinde oluşan orta ve dış tabakadaki cilt kanserlerine karşı koruyuculuğunda önemli yer tutar. Özellikle A vitaminin epitelyal (epitel hücrelerinden oluşmuş doku) tümör gelişmesine karşı baskılayıcı direnç etkisi olduğu ve hatta A vitaminin provitamin olan retinoidlerin (ilaç grubu) kimyasal karsinojenler, radyasyona ve virüse karşı etkisi, yapay ortamdaki (in vitro) deneylerle ortaya çıkmıştır.
- Gastroözofageal reflü: Asit, safra ve yiyecek gibi mideye geçen maddelerin geri yemek borusuna kaçması anlamına gelen bu hastalık, gırtlak kanserini artıran bir yardımcı faktör olarak bilinir. Gırtlakta akut ve kronik inflamasyon (iltihaplanma) etkisi olduğu tespit edilmiştir. Sigara, iltihaplanma ve reflünün gırtlak kanseri gelişiminde beraber etki oluşturabileceğine ve birbirine yardımcı olduklarına inanılmıştır.
- Radyasyona maruz kalma: Radyoloji teknikerlerinin ellerinde epidermoid kanser (cilt kanseri türü) gelişmiştir. Bu gelişmelerden sonra radyasyon ve yassı hücreli kanser (deri kanseri türü) arasında bir bağlantı olduğu düşünülerek çalışmalar yapılmıştır.Tiroid bezi sendromu ve tüberküloz enfeksiyonu için uygulanan radyoterapiden sonra gırtlak kanseri vakaları ortaya çıkmıştır.
Gırtlak Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Ses Kısıklığı Gırtlak Kanseri Habercisi Mi?
Gırtlak kanseri diğer kanser türleri gibi sessizce ilerleyebilir. Bu ilerleme başlangıç evresinde olur ve şüpheli gırtlak kanseri belirtileri göstermeyebilir. Çoğunlukla uzman doktora başvuran hastalar ses kısıklığı şikayetinde bulunurlar. Hatta ileri dönemde belirti göstermeye başlayan bu kanser türü, tanı konulurken hastalar geçmiş dönemde ses kısıklığının olduğunu ve nedenini sorgulamadıklarının farkına varırlar çünkü bu hastalığın en büyük ve en erken ortaya çıkaran gırtlak kanseri belirtisi ses kısıklığıdır.
Gırtlak Kanseri Evreleri
Tedavi öncesi gırtlak kanserlerinin evrelendirilmesi hem doğru tedavi planının yapılması hem de farklı tedavilere başvurulması sonucunda sonuçların karşılaştırılması yönünden önem teşkil eder. Gırtlak kanseri evreleri nelerdir? sorularının cevaplandırması tedavide yol göstericidir çünkü:
- Erken evrede tanı konulan gırtlak kanserlerinde radyoterapi ya da parsiyel larenjektomi (gırtlağın veya yutağın tamamını ya da bir kısmını çıkarılması) ile ses ve gırtlak fonksiyonları korunabilir ve hastanın yaşam kalitesi iyi bir seviyeye yükselebilir.
- İleri evre kanserlerde uygulanan ve kalıcı stoma (içi boş bir organın vücut yüzeyine ağızlaştırılması) ile sonuçlanan değişken cerrahiler, yaşam kalitesini olumsuz bir duruma düşürebilir.
- Yanlış evreleme geri dönüşümü olmayan çok ciddi sorunları ortaya çıkarabilir. Olması gereken evrelemeden daha düşük evreleme yetersiz cerrahi sebebiyle tümör oluşumuna neden olabilir ve yanlış yüksek evreleme gereksiz değişken cerrahi sebebiyle geri dönüşümü olmayan ağır sorunlara meydan açabilir.
Oluşumuna Göre Gırtlak Kanseri Evreleri
Bunun dışında bir de kanserin evrelerine göre oluşumu vardır. Gırtlak kanseri evreleri şunlardır:
- Birinci Evre: Kanser hücreleri yalnızca gırtlağın iç astar kısmında meydana gelir.
- İkinci Evre: Küçük boyutta olan tümör gırtlağın dışına taşınır.
- Üçüncü Evre: Daha büyük bir boyuta dönüşmüş olan tümör, tiroit bezinin iç kısmına ya da gırtlağın üst kısmına doğru büyüyebilir. Ses tellerinde de kendini gösterebilir.
- Dördüncü Evre: Tümör; yemek borusu, soluk borusu ya da tiroit bezinde yayılma gösterebilir. 4 evre gırtlak kanseri yaşam süresi birçok faktöre bağlı olarak önemli ölçüde değişir. Hastalığın evresi, türü, tedavi seçenekleri ve bireyin genel sağlık durumu gibi etkenler bu süreyi etkiler. Erken evrelerde teşhis edilen ve agresif bir şekilde tedavi edilen gırtlak kanseri vakalarında, yaşam süresi uzun olabilir. Ancak, 4. evre gırtlak kanseri yaşam süresi ileri evrelerde teşhis edilen ve metastaz yapmış vakalarda prognoz genellikle daha kısa olabilir.
Gırtlak kanseri son evre belirtileri genellikle ilerlemiş bir hastalık durumunu yansıtarak, bireyin yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiler. Bu evrede, nefes darlığı sıkça görülür, çünkü tümör hava yollarını tıkayabilir. Ses tellerine zarar nedeniyle kalıcı ses kısıklığı veya ses kaybı ortaya çıkabilir. Yutma güçlüğü artar, ağız içinde yaralar ve kanama meydana gelebilir. Ağırlık kaybı, iştah kaybı ve genel zayıflık belirginleşir. Boyundaki lenf bezlerinde şişlik gözlenebilir. Bu belirtiler, gırtlak kanserinin ileri evrelerinde, genellikle metastaz yaptığı dönemde ortaya çıkar ve hastalığın tedaviye dirençli hale geldiğini gösterebilir.
Gırtlak Kanserinden Nasıl Korunabiliriz?
Gırtlak kanserinden korunmak için sağlıklı yaşam alışkanlıkları benimsemek önemlidir. Sigara içmek ve tütün ürünleri kullanmaktan kaçınmak, gırtlak kanseri riskini önemli ölçüde azaltabilir, çünkü bu alışkanlıklar bu kanser türü ile güçlü bir şekilde ilişkilidir. Ayrıca, alkol tüketimini sınırlamak veya mümkünse bırakmak da önleyici bir adım olabilir, çünkü aşırı alkol tüketimi de gırtlak kanseri riskini artırabilir. Düzenli sağlık kontrollerine katılmak, ağız ve gırtlak sağlığını korumak ve HPV (insan papillomavirüs) enfeksiyonlarından korunmak için güvenli cinsel pratiklere dikkat etmek de önleyici önlemler arasında yer alır. Sağlıklı bir beslenme alışkanlığı benimsemek, vitamin ve mineral açısından zengin gıdalar tüketmek de genel sağlığı güçlendirebilir ve kanser riskini azaltabilir.
Gırtlak Kanseri Tedavisi
Gırtlak kanseri tedavisi kapsamında patoloji ve diğer bulgulara göre tümör ile ilgili tahmini bir ölçüde saptama yapılır ve kanserin evresine karar verilir. Bu çıkan sonuçlara göre ameliyat türüne karar verilir. Hastanın yaş durumu da bu süre zarfında dikkate alınır. Ameliyat esnasında çok az da olsa kanser hakkında toplanan bilgilerden farklı bir görüntü ile karşılaşılabilir. Tümörün büyüklüğü düşünüldüğünden farklı bir boyutta ve hatta kanser evresi tahmin edilenden daha yüksek bir seviyede olabilir. Bu durum ile karşılaşıldığında ameliyat esnasında uygulanan tekniğin değişmesi gerekebilir. Ameliyatla alınan tümör daha sonra tekrar ortaya çıkabilir. Bu nedenle hastanın durumu ameliyattan sonraki dönemde de izlenmeye devam edilir ve 5 yıl içerisinde tümör çıkmaya devam etmezse hastanın kanserden kurtulduğu anlamına gelir.
Sıkça Sorulan Sorular
Gırtlak kanseri hakkında genel bir bilgi verilmiş olsa da en sık merak edilenler arasında hastaların tamamen iyileşebilmesi ve hastalığın ölümcül olup olmadığı bulunmaktadır.
Gırtlak Kanseri Tehlikeli Midir?
Gırtlak kanseri tehlikeli bir durumdur çünkü genellikle erken aşamalarda belirti vermez ve ilerlediğinde solunum ve yutma fonksiyonlarına ciddi zarar verebilir. Tedaviye erken aşamada başlanması, kanserin kontrol altına alınmasında ve prognozun iyileştirilmesinde kritik bir öneme sahiptir.
Genç Yaşta Gırtlak Kanseri Olur mu?
Yaş durumu birçok kanser türünde önemli bir konudur. Gırtlak kanseri çoğunlukla 40 yaş üstünde görülse de kırk yaşın altında da nadir olarak görülebilir. Bu durum yaşam kalitesine bağlı olarak gelişir. Özellikle beslenme alışkanlığı risk faktörleri arasındadır. İşlenmiş gıdalar, yağlı ve kızarmış yiyecekler, kırmızı et gibi besinler gırtlak kanserinin gelişmesinde neden olarak görülebilir.
Gırtlak Kanseri Tamamen İyileşir mi?
Gırtlak kanseri tedavi edilebilen bir kanser türüdür. İyileşmesi hastanın durumuna ve hastalığın evresine bağlıdır. Bu yüzden erken teşhisle birlikte erken ve uygun tedavi de bu süreçte önemlidir.
Gırtlak Kanserini Ne Tetikler?
Gırtlak kanseri genellikle sigara içimi, tütün ürünleri kullanımı, aşırı alkol tüketimi ve insan papillomavirüsü (HPV) enfeksiyonu gibi risk faktörleriyle ilişkilidir. Bu faktörler, gırtlak hücrelerinde genetik değişikliklere neden olarak kanser gelişimini tetikleyebilir.
Gırtlak Kanseri Ölümcül müdür?
Gırtlak kanseri hastaların hastalık evresi tedavide çok önemli bir yer alır. Gırtlak kanseri ölümcül müdür? sorusuna eğer gırtlak kanseri hastalığı ağır bir evredeyse ve hasta herhangi bir tedaviye yanıt vermiyorsa hayati bir risk taşır cevabı vermek mümkün.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
