Disk Kayması Nedir? Belirtileri Nelerdir?
Disk kayması, omurganın disk adı verilen yumuşak dokularının yer değiştirmesi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu rahatsızlık, omurganın stabilitesini etkileyerek çeşitli belirtilere neden olabilir. Disk kayması genellikle yaşlanma, yaralanma veya genetik faktörlere bağlı olarak ortaya çıkar.
Disk Kayması Nedir?
Disk kayması tıptaki literatürde "intervertebral disk kayması" olarak da bilinir ve omurgada yer alan omurilik segmentleri arasındaki disklerin (intervertebral disklerin) normal yerleşiminden sapması anlamına gelir. Omurlar arasında bulunan bu diskler, omurganın esnekliğini sağlarlar. Disk kayması, disklerin yer değiştirmesi veya sıkışması sonucu ortaya çıkan bir durumdur.
Disk Kayması Türleri Nelerdir?
Disk kayması yoğunluk olarak 2 ana bölgede görülür: belde disk kayması ve boyunda disk kayması. Bu ikisi dışında omurganın ortasında tespit edilen kayma durumları da sırtta disk kayması olarak adlandırılır.
Her durumda da omurilik sinirlerine baskı yapılır ve bu nedenle tedavi ihtiyaç duyulan durumlarda cerrahi müdahale, disk kayması fizik tedavi veya ilaç tedavisi gibi yöntemler uygulanabilir. Hastalığın tanısı ve dolayısıyla tedavisi, hastanın şikayetine göre değişiklik gösterir.
Disk Kayması Nasıl Anlaşılır?
Omurilik sinirlerine baskı yapabilen disk kayması, vücudunuzun belirli bölgelerinde uyuşma veya karıncalanma hissine neden olabilir. Sıklıkla bel, boyun veya sırt bölgesinde ağrı hissedilir. Ağrı genellikle uzun süre oturmak veya ayakta durmak, eğilmek gibi hareketlerle artabilir. Ayrıca belirli hareketlerde ağrı veya sertlik nedeniyle omurga hareketlerinde kısıtlılık görülür.
Eğer bu belirtilerden bir veya birkaçını yaşıyorsanız, bir sağlık uzmanıyla görüşmeli ve gerekirse detaylı bir değerlendirme için ilgili tetkikleri yaptırmalısınız. İlk muayene ve görüntüleme yöntemleri (örneğin, manyetik rezonans görüntüleme- MRG) ile disk kayması teşhisi konabilir ve uygun tedavi planı belirlenebilir.
Disk Kaymasının Nedenleri Nelerdir?
Omurgada disk kayması yaşlanma süreci, genetik faktörler, travma, kötü duruş alışkanlıkları ve aşırı yüklenme gibi çeşitli etkenlerle ilişkilidir.
Disk kaymasını artıran risk faktörleri şunlardır:
- Yaşlanma: Diskler zamanla su içeriğini kaybeder ve dolayısıyla elastikiyetini yitirir. Böyle bir durumda diskler sıkışabilir ve yer değiştirebilir.
- Genetik Faktörler: Ailesel eğilim, disk kayması riskinizi etkileyebilir. Genetik faktörler, disklerin yapısını ve direncini etkileyebilir.
- Travma ve Yaralanmalar: Kaza, düşme veya başka türden travmatik olaylar disk kaymasına neden olabilir.
- Kötü Duruş ve Hareketsizlik: Uzun süreli kötü duruş, yanlış kaldırma teknikleri ve hareketsiz yaşam tarzı disk sağlığını olumsuz etkileyebilir.
- Aşırı Yüklenme: Fiziksel aktiviteler sırasında aşırı yüklenme, özellikle ağırlık kaldırma ve ani hareketler disk kaymasına zemin hazırlayabilir.
- Sigara İçmek: Sigara içmek, omurga dokularının kan akışını azaltarak disk sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Disk Kayması Belirtileri Nelerdir?
Disk kayması belirtileri, omurgada gerçekleştiği yere göre farklılık gösterir.
Sırtta disk kayması belirtileri:
- Sırt Ağrısı: Sırt bölgesinde yaygın veya belirli bir noktada hissedilen ağrı.
- Nefes Darlığı: Disk kayması torasik (sırt) bölgede meydana gelirse, omurilik sinirlerine baskı yapabilir ve nefes darlığına neden olabilir.
Boyunda disk kayması belirtileri:
- Boyunda Ağrı: Boyun bölgesinde hissedilen ağrı ve sertlik hissi boyunda disk kayması belirtileri arasındadır.
- Baş Ağrısı: Disk kayması boyun bölgesinde sinirlere baskı yaparsa baş ağrısı meydana gelebilir.
- Omuz ve Kol Ağrısı: Disk kayması sinir köklerine baskı yaparsa, omuz, kol ve el bölgelerinde ağrı veya uyuşma görülebilir.
Belde disk kayması belirtileri:
- Bel Ağrısı: Bel bölgesinde hissedilen ağrı, genellikle belirli bir hareketle artabilir.
- Bacak Ağrısı: Disk kayması sinir köklerine baskı yaparsa, bacaklarda ağrı, uyuşma veya karıncalanma hissi olabilir.
- Güçsüzlük: Disk kayması, omurilik sinirlerine baskı yaparak belirli kas gruplarında güçsüzlüğe neden olabilir.
- Refleks Kaybı: Disk kayması sinir köklerine baskı yaparsa, tendon reflekslerinde azalma veya kayıp görülebilir.
Belde disk kayması, bel fıtığı ile karıştırılabilir. Belirtiler oldukça benzer olsa da bel fıtığı ve disk kayması arasındaki fark şudur; fıtık durumlarında disk yüzeyinde yırtılma meydana gelir ve içerideki jelatinimsi madde dışarı çıkar. Ancak disk kayması direkt olarak omurgadaki disklerin yer değiştirmesini ifade eder.
Disk Kayması Tedavi Yöntemleri
Boyun, sırt ve bel bölgesindeki disk kaymaları için yaygın olarak kullanılan disk kayması tedavi yöntemleri şunlardır:
Boyunda Disk Kayması Tedavisi
- Konservatif Tedavi: Fizik tedavi ve egzersiz programları, boyun kaslarını güçlendirebilir ve esnekliği artırabilir.
- Ağrı Yönetimi: Ağrı kesiciler ve anti-inflamatuar ilaçlar, ağrıyı kontrol altına almada kullanılabilir.
- Boyundaki Destek: Boyunluk veya başka destekleyici cihazlar, boyun bölgesine destek sağlayarak iyileşmeyi teşvik edebilir.
Sırtta Disk Kayması Tedavisi
- Fizik Tedavi ve Egzersiz: Sırt kaslarını güçlendiren ve esnekliği artıran egzersiz programları faydalı olabilir.
- Ağrı Yönetimi: Ağrı kesiciler, anti-inflamatuar ilaçlar ve kas gevşetici ilaçlar ağrıyı hafifletebilir.
Masaj ve Fizik Tedavi:Masaj terapisi ve fizik tedavi, sırt bölgesindeki kasları rahatlatabilir ve ağrıyı azaltabilir.
Cerrahi Müdahale: Ciddi durumlarda, cerrahi seçenekler disk kaymasını düzeltebilir.
Belde Disk Kayması Tedavisi
- Fizik Tedavi ve Egzersiz: Bel kaslarını güçlendiren ve esnekliği artıran egzersizler, bel bölgesindeki stabiliteyi artırabilir.
- Ağrı Yönetimi: Ağrı kesiciler, anti-inflamatuar ilaçlar ve kas gevşetici ilaçlar bel ağrısını kontrol etmeye yardımcı olabilir.
- Enjeksiyonlar: Steroid enjeksiyonları, bel bölgesindeki inflamasyonu azaltabilir ve ağrıyı hafifletebilir.
- Cerrahi Müdahale: İleri durumlarda, cerrahi tedavi disk kaymasını düzeltebilir.
Disk Kayması Nasıl Düzelir?
Disk kaymasını düzeltmek için çoğunlukla cerrahi yöntemlere gerek kalmadan tedavi edebilmek mümkündür.
Fizik tedavi programları, omurga stabilitesini artırarak ağrıyı hafifletebilir. Ayrıca egzersizlerle disk kayması tedavisi de omurga kaslarını güçlendirerek esnekliği artırabilir.
Uygun duruş ve hareket tekniklerini öğrenmek, omurganın doğru hizalanmasına yardımcı olur. Bel korsesi veya destekleyici cihazlar da bu konuda yardımcı olacaktır.
Bunun yanı sıra fazla kilonun omurgaya binen yükü artırabileceği düşünüldüğünden, kilo kontrolü önemlidir. Disk kaymasını önlemek için egzersizler düzenli yapıldığında genel sağlığı destekler ve omurga kaslarını güçlendirir.
Öte yandan sigara içmek, dolaşım sistemini olumsuz etkileyerek disk sağlığını zayıflatabilir. Sigara içmiyorsanız bu alışkanlığa başlamamak, içiyorsanız bırakmak faydalı olabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Disk kayması yaşayan hastalar tedavi olmaksızın iyileşme şansını ve hangi fiziksel aktivitelerin yapılıp yapılamayacağını merak etmektedirler.
Disk Kayması Önlemek İçin Ne Yapılabilir?
Disk kaymasını önlemek için sporu hayatınızın bir parçası haline getirmelisiniz. Ayrıca uygun beslenme programıyla aşırı kilodan kaçınmalı, sigara kullanımını bırakmalısınız.
Uzun süreli oturma veya aynı pozisyonda kalma, bel ve sırt bölgesinde stres yaratabilir. Özellikle masa başında çalışanlar için uzun çalışma sürelerinde düzenli ara vermek ve hareket etmek gerekir.
Stres, vücutta kas gerginliğine neden olabilir. Stresle başa çıkma yöntemleri, bel ve sırt kaslarını rahatlatarak disk kayması riskini de azaltacaktır.
Disk Kayması Tedavi Olmadan İyileşir Mi?
Disk kayması kendi kendine iyileşmez ve tedavi gerektirir. Ancak, çoğu durumda disk kaymasını yönetmek ve belirtileri hafifletmek mümkündür. İlk aşamada yukarıda belirtilen konservatif (cerrahi olmayan) tedavi yöntemleri denenebilir. Bu tedavi yöntemleriyle birlikte zamanla, vücudun doğal iyileşme süreci de desteklenir.
Cerrahi müdahale genellikle son çare olarak düşünülür ve çoğu durumda gerekli olmayabilir. Ancak, bazen ameliyat gerektiren disk kayması durumları meydana gelebilir. Belirtiler devam eder veya şiddetlenirse, bir sağlık profesyoneli tarafından değerlendirilmeli ve uygun tedavi planı belirlenmelidir.
Disk Kaymasını Önlemek İçin Hangi Aktiviteleri Yapmak/Yapmamak Gerekir?
Disk kaymasını önlemek için ağır yük kaldırmaktan, uzun süreli oturmaktan, ani ve şiddetli hareketlerden kaçınmalısınız.
Ayrıca yüksek topuklu ayakkabılar da duruş bozukluğu yaratabileceğinden, tercih edilmemelidir. Uzun süreli çömelme hareketleri yapmamalısınız.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
