Çocuklarda Ateş Nasıl Düşürülür?
Çocuklarda ateş, ebeveynlerin sıklıkla karşı karşıya kaldığı bir durumdur. Vücut sıcaklığını normal seviyelere düşürmek için birçok yönteme başvurulabilir. Bu yöntemlerden bazıları; ılık duş, kalın kıyafetlerin çıkarılması, doktor tavsiyesi ile ateş düşürücü ilaç kullanılması şeklinde sıralanabilir.
Ateş Nedir?
Vücut, normal işlevlerini yerine getirebilmek için belirli bir sıcaklıkta olmalıdır. Vücut sıcaklığını, beyinde yer alan hipotalamus isimli organ kontrol eder. İnsanın ortalama vücut sıcaklığı 36.5°C civarında olmalıdır. Kişiden kişiye değişse de genel kabul bu şekildedir. Vücut sıcaklığı karşılaşılan bazı dış etkenlerden dolayı yükselebilir. Vücut sıcaklığının yükselmesine ateş denir. Ateş, hastalık yapıcı organizmanın vücut ile teması sonucunda, vücudun olası tehditlere karşı vermiş olduğu tepkidir. Vücudun hastalığa karşı verdiği bu stratejik tepki, vücut sıcaklığının normalin üstüne çıkması ile ortaya çıkar.
Çocuklarda Ateş Ölçümü Nasıl Yapılır?
Çocuklarda ateş ölçümü vücudun çeşitli bölgelerinden yapılabilir. Bu bölgeler; koltuk altı, makat (rektal), dilaltı şeklinde sıralanabilir. Bu bölgelerin birbirinden farklı sıcaklık aralıkları vardır. Bu farklılıklar göz önüne alınarak, çocukta ateş semptomunun varlığı tespit edilir.
Bölgelerin normal vücut sıcaklıkları şu şekilde sıralanabilir:
- Rektal Sıcaklık: Vücudun bu bölgesindeki sıcaklığın normal kabul edilmesi için, 36.6°C ile 38°C arasında olması gerekir.
- Koltuk Altı Sıcaklığı: Diğer ölçüm bölgelerine kıyasla en çok tercih edilen ve en kolay ulaşılabilen bölgedir. Bu bölge için normal vücut sıcaklığı, 36.5°C ile 37.5°C arasındaki değerlerdir.
- Ağız İç Sıcaklığı: Bu bölgede, 35.5°C ile 37.5°C normal vücut sıcaklığı olarak kabul edilir.
Ateş ölçümü yapılırken çocuğun bulunduğu yaş aralığına göre bu yöntemlerden biri seçilmektedir. Sık tercih edilen koltuk altı ölçümü, 1 ay ila 5 yaş arasındaki çocuklar için önerilmektedir. 2 yaş ve üzeri çocuklar için kulaktan uygulanan infrared timpanik termometresi kullanılabilir.
Ölçüm sonucunda çıkan değerler ateşin derecesinin belirlenmesinde kullanılır. Bu derecelerin sınıflandırılması şu şekildedir:
- Subfebril ateş: Çocuğun kendi öz sıcaklığının üstünde bir değerde olan fakat ateşli denebilecek kadar da yüksek olmayan vücut sıcaklığına verilen addır. Bu ateş tipi, 37.2°C ile 37.9°C arasındaki değerleri kapsar.
- Hafif Ateş: 38°C ile 38.5°C’ ye kadar olan sıcaklık değerleri için geçerlidir.
- Orta Ateş: 38.5°C ile 39°C arasında olan sıcaklık değerlerini kapsar.
- Yüksek Ateş: 39°C ile 40°C arasındaki sıcaklık değerleridir. Acil müdahale gerektirebilir.
- Çok Yüksek Ateş (hiperpireksi): 40°C üzerindeki sıcaklık değerlere verilen isimdir. Bu ateş tipinde çocuk buzlu su ile duş aldırılmalı ve derhal en yakın hastaneye başvurulmalıdır.
Çocuklarda Ateşe Bağlı Nöbet Nedir?
Halk arasındaki ismi ile havale olarak bilinen febril konvülsiyon, 5 yaşına kadarki çocuklarda yüksek ateşin getirdiği çocukluk nöbeti şeklinde gelişir. Herhangi bir beyin santral sistemi rahatsızlığından kaynaklanmaz. 38°C üzeri sıcaklıklarda çocuğun istemsiz kasılması, titremesi ve bilinç kaybı yaşaması febril konvülsiyonun belirtileri arasında yer alır. Bu nöbet tipi nadiren de olsa tekrarlanabilir. Bunun sebeplerine bakıldığında genetik yatkınlık ile karşılaşılır.
Febril konvülsiyon birkaç farklı ilaç ile tedavi edilebilir. Ateş bir hastalığın semptomu olarak ortaya çıkar. Çocuğun genel sağlık durumunu etkileyerek rahatsızlık verir. Vücut sıcaklığının yükselmesi ile dolaşım ve solunum sistemi daha hızlı çalışmaya başlar. Vücut içindeki denge bozulduğu için baş dönmesi, mide bulantısı ve titreme gibi belirtiler ortaya çıkar. Yüksek ateş çocuğun vücut direncini azaltır ve bu ateşin bir an önce düşürülmesi gerekir. Müdahale edilmediği takdirde çocukta diyabet, böbrek yetmezliği ve akciğer sorunları gibi birçok metabolik rahatsızlık ortaya çıkabilir.
Evde ilk olarak şu müdahaleler yapılabilir:
- İnce Giysiler Giydirilmeli: Çocuğun ateşi 38-39°C’ ye ulaştığında vücut sıcaklığını düşürebilmek için olabildiğince ince giysiler giydirilmelidir.
- Nemli Bez İle Kompres: Çocuğun başta alnı olmak üzere tüm uzuvlarına 10 dakikalık aralıklarla ılık su ile ıslatılmış bezin uygulandığı müdahale şeklidir.
- Oda Sıcaklığının Düşürülmesi: Çocuğun bulunduğu ortamın sıcaklığı düşürülmelidir. Serin bir oda, ateşin düşürülmesi konusunda yardımcı olabilir.
- Ilık Duş Aldırılması: 1 saatlik uğraşın sonucunda çocuğun ateşi hala düşmüyor ise ılık veya soğuğa yakın bir su ile duş aldırılmalıdır.
- Bol Su Tüketimi: Yüksek ateş sonucunda çocukta baş dönmesi, mide bulantısı ve kusma görülebilir. Kusan çocuğun vücudu sıvı kaybına uğrar. Bu sıvı kaybını önlemek için bol bol su tüketilmelidir. Ayrıca suyun vücut sıcaklığını dengeleyici özelliğinden de faydalanılmalıdır.
- Ateş Düşürücü İlaçlar: Hekim görüşüne başvurulduktan sonra reçete edilen bu ilaçlar ateşi düşürmek için kullanılır. Bu ilaçlara örnek olarak parasetamol ve ibuprofen grubu ilaçlar verilebilir.
Bu yöntemlere ek olarak evde hazırlanabilecek bazı yiyecek ve içecekler doğal tedavi yöntemleri olarak kullanılmaktadır.
Bu yöntemler şu şekilde ifade edilebilir:
- C vitamini bakımından zengin olan mandalina, karpuz, portakal, kivi gibi meyvelerin tüketimi vücut direncini artırarak, ateşin düşürülmesi konusunda yardımcı olabilir.
- Kuru üzüm çayı ve kekik çayı da vücudu rahatlatarak ateş düşürülmesine yardımcı doğal yöntemlerden biridir.
Bebeklerde Ateş Sebepleri Nelerdir?
Bebeklerde ateş yükselmesi, tıpkı çocuklarda olduğu gibi vücudun bağışıklık sisteminin görevini yaptığa dair bir işaret veya uyarıdır. Bebeklerde ateş, birçok sebepten dolayı yükselebilir. Bunlardan bazıları enfeksiyon (kulak iltihabı, idrar yolu enfeksiyonu, bakteriyel enfeksiyonlar, menenjit vb.) kaynaklı ateş yükselmesi, soğuk algınlığı kaynaklı ateş yükselmesi ve diş çıkarma döneminde karşılaşılan ateş yükselmesi şeklinde sıralanabilir. Bebekler diş çıkarma dönemlerinde sıklıkla ateşlenir ve huysuzlanırlar. Bu duruma ek olarak bebeklerin aylık olarak olması gereken bazı aşılar mevcuttur. Bu aşılar çoğunlukla geçici ateş yükselmelerine sebep olur. İlk bir ay bebekler için oldukça önemlidir. Bu süreçte yenidoğanın yetersiz beslenmesi veya vücudunun sıvı kaybetmesi sebebiyle de ateşlenmesi mümkündür. Ve bu durum karşısında derhal hekime başvurulmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
Yukarıda yer verilen başlıklar dışında, ebeveynler tarafından sıklıkla sorulan bazı sorular vardır.
Çocuklarda Ateşe Ne İyi Gelir?
Çocuklarda ateş yükselmesine bağlı olarak gelişen halsizlik halinin giderilmesi için bol bol istirahat etmesi ve sıvı tüketmesi ilk aşamada uygulanabilecek yöntemlerdir. İstirahat ve sıvı tüketimi ile ateşin düşmemesi halinde çocuğunuzun kıyafetlerini daha ince ve pamuklu kıyafetler ile değiştirebilir, gerekli görmeniz halinde ılık bir duş aldırabilirsiniz. Ancak bu yöntemler ciddi ateş yükselmelerine fayda sağlayacak yöntemler değildir. Çocuğunuzun ateşi bu yöntemler ile kontrol altına alınamayacak kadar yüksekse zaman kaybetmeden bir hekim kontrolüne başvurmanız tavsiye edilir.
Çocuklarda Ateş Hangi Belirtilerle Ortaya Çıkar?
Çocuğunuzu en iyi siz tanırsınız bu nedenle hastalık durumunda çocuğunuz kendine özgü belirtiler göstererek rahatsızlık durumunu belli edebilir. Ancak hemen her çocuk ateş yükselmesi veya benzeri bir rahatsızlık gelişeceği zaman iştah kayıpları, üst solunum yolu enfeksiyonları, burun akıntısı, öksürük, halsizlik, sürekli uyuma isteği, kızarmış bir yüz görünümü ve titreme benzeri belirtiler göstermektedir.
Ateş İle Birlikte Ortaya Çıkan Hangi Belirtiler Acil Tıbbı Müdahale Gerektirir?
Ateş ile birlikte ortaya çıkan nefes alma güçlüğü, ciltte sararma, solgunluk, şuur kaybı, bayılma anormal davranışlar, aşırı huzursuzluk, aşırı kusma ve ishal hali gibi belirtiler gözlemlediğiniz durumlarda, acil tıbbı müdahaleye başvurmanız gerekmektedir. Zaman kaybetmeden çocuğunuzu en yakın sağlık kuruluşuna götürerek durumunun ciddileşmesini önleyebilirsiniz.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
