Liv Sağlık Köşesi

Balık Yağı

12 Ekim 2023

Liv Yayın Kurulu

İçindekiler

Omega-3 Balık Yağı
Balık Yağı Ne İşe Yarar?
Balık Yağı Faydaları
Balık Yağının Zararları
Balık Yağı Nasıl Kullanılır?
Balık Yağı Şurubu Faydaları
Sık Sorulan Sorular

Omega-3 olarak bilinen balık yağının faydalarından çokça bahsedilir. Sinir sistemi ve vücudun fonksiyonları için sunduğu katkılar saymakla bitmez. Balık yağını doktorların özellikle çocuklar için önerdiği besin takviyelerinden biri olarak tanıyabilirsiniz. Balık yağı içeriğinde 3 çeşit yağ asidi ve D vitamini bulundurur. İnsan bedeninde üretilmediği için dışarıdan alınması gerekir. Ayrıca alındığında bedende depolanmayan bir besin kaynağı olduğu için düzenli ve sık aralıklarla tüketilmesi gerekir. İçeriğinde bozulmayı engelleyen E vitamini vardır. Balık yağı; tablet, kapsül, ve sıvı olmak üzere üç çeşit gıda takviyesi olarak bulunur.
Balık yağının vücuttaki etkisini çabuk gösterebilme ve emilimi hızlandırmak amacında hareket ettiği için başka vitamin takviyelerine de ihtiyaç duyar. Bu vitamin takviyeleri şunlardan oluşur:

Demir vitamini
B grubu vitaminleri (B1, B2, B3 vitaminleri)
Kalsiyum vitamini
D vitamini
C vitamini

Bu takviyeler insan bedeninde emilip direkt olarak metabolizmaya geçer. Bu da yeteri vitamin kaynağını alamamakla sonuçlanır. Bu yüzden bu vitamin takviyeleri balık yağıyla tüketilirse metabolizma emilimi engellenmiş olur ve yeterli fayda sağlanır.

Omega-3 Balık Yağı

Birçok faydası olan omega-3 balık yağı; DHA, ALA ve EPA olarak bilinen üç çeşit yağ asidinden oluşur. Bu yağ asitlerinin kaynağı şunlardır:

DHA (docosahexaenoic acid) ve EPA (eicosapentaenoic), deniz ürünlerinde bulunan yağ asitleridir.
ALA (alpha-linolenic acid); kanola yağı, keten tohumu ve soya fasulyesi gibi bitkisel kaynaklarda vardır.

Omega-3 yağı; somon, orkinos ton balığı, sardalya gibi soğuk sularda bulunan balıklarda yoğun olarak bulunmaktadır. Çocukların gelişimi için omega 3’ün meyve suyu, süt, yoğurt ve bebek mamalarına eklenir. Bu sayede doktorların tavsiye edebileceği ve ebeveynlerin çocuklarına gönül rahatlığıyla vereceği besin türleri olarak yerlerini alırlar.
Omega-3, bedenimizin farklı bölümlerine önemli katkısı vardır. Bu katkılar şöyle sıralanabilmektedir:

Kalp-damar hastalıkları
İmmun ve endokrin sistem
Akciğerler
Göz (retina), sperm ve beyin hücrelerinde DHA yağ asidi olarak faydasını gösterir.

Balık Yağı Ne İşe Yarar?

Balık yağı bebeklerden başlayıp yetişkine kadar birden çok faydası vardır. Bebek ve çocukların beden ve zeka gelişimine destek sağlayan balık yağı, yetişkinlerde yoğun bir hayat koşuşturmasında zinde kalmakta yardımcı olur. Balık yağı sadece bunlarla sınırlı değildir, birçok hastalıkta ilerlemeyi engelleme gibi bir özelliği vardır. İlerleyen dönemlerde insanların karşısına çıkabilecek hastalıkların önüne geçebilir. Hücrelerde etkisini göstererek yaşlılık belirtilerinin gecikmesinde büyük yarar sağlar. Peki bu hastalıklar neler olabilir?

Bağışıklık sistemi bozukluğu
Çocuklarda rastlanan ve ilerleyen yaşlarda da devam eden dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB)
Kanser türleri
İltihaplanma
AIDS
Bağırsak hastalıkları
Göz bozuklukları
Anksiyete
Ülser
Depresyon
Eklem rahatsızlıkları
Kolesterol
Alzheimer
Gözde sarı nokta oluşumu

Balık Yağı Faydaları

Balık yağının bedendeki doku ve hücrelerin yenilenmesinde katkı sağlayan bir gıda takviyesi olduğundan kalp ve damar rahatsızlığının etkisini azaltabilir. Bilimsel olarak bir kanıt olmasa da ölümün gecikmesinde de etkisini gösteren bir takviye olduğuna dair çalışmalarda ihtimal verilebilir. Balık yağının iyi kolesterol adıyla anılan HDL kolesterolün yükselmesinde yararlı etkisi vardır. Ayrıca şu tür faydaları da vardır:

Kan trigliserit düzeylerinin iyileşmesini sağlar.
Kan basıncını düzenler.
Hipertansiyonu düşürür.

Balık yağında çoklu doymamış yağ asitleri bulunmaktadır. Bu yağ asitleri sayesinde iltihap oluşumu baskılanır ve kalbi korumakta önemli bir yarar sağlar. Kişi yağ ve karbonhidrat içerikli besinleri devamlı kullandığı takdirde vücuda alınan enerji verilenden daha fazla olmuş olur. Bu da kandaki trigliserid seviyesinde artış yaşanmasına sebep olur. İşte bu trigliserit artışına hipertrigliseridemi denir. Hipertrigliseridemiye olumlu etkisi olan balık yağının obeziteye bağlı olan komorbiditelerin (ek hastalık) önlenmesine etkili olabilir. Ayrıca adet kramplarının ve karaciğer yağlanmasının azalmasına yardımcı olabilir.

Balık Yağının Zararları

Balık yağı ölçülü miktarda tüketilirse kanamanın azalmasında yardımcı olmaktadır. Aksi halde fazla kullanımında gastrointestinal bölgesinde kanama riski oluşabilir. Kanama riskini tetikleyen antikoagülan ilaçların kullanımıyla beraber oluşur. Balık yağı, kullanım sırasında ağızda kötü bir tat bırakabilir ve ağız kokusunu ortaya çıkarabilir. Sindirim sisteminde yan etki yaratarak mide yanması ve bulantıyı tetikleyebilir. Bunun yanında ishal ve kabızlığa da sebebiyet verebilir. Ciddi yan etkilerden biri olan ülsere de zemin hazırlayabilir. Bu yüzden kullanım öncesi mutlaka uzman bir doktora başvurmakta fayda vardır.

Balık yağı çocukların gelişiminde katkı sağladığı gibi bazı çocuklarda da ters etki yaratabilir. Bunların arasında iştahsızlık ve büyüme geriliği vardır. Bu yüzden özellikle bebeklerde ve çocuklarda doktor tavsiyesi olmadan kullanmak riskli bir durumdur. Bazı balık yağı takviyelerinde cıva bulunma ihtimalinden dolayı güvenilirlik açısından sorunlar ortaya çıkabilir.

Balık Yağı Nasıl Kullanılır?

Balık yağının yemeklerden önce alınması tavsiye edilir ve olabildiğince sağlıklı yağ içerikli yemekler tüketilmelidir.
Omega-3 balık yağına ihtiyaç duymayan kan değerlerine sahip kişiler balık yağı kullanmamalıdır. Aksi takdirde yan etki oluşmasına sebebiyet vermekle beraber ciddi sorun yaratabilir.
Kapsül ve tablet şeklinde piyasada yerini alan balık yağı hapı, çocukların merakını uyandırabilmek açısından çiğnenebilir jeller şeklinde üretilir.
Doğal yollarla vitamin almak mümkünse takviye alımı tavsiye edilmez. Bu yüzden başta balık olmak üzere doğal besinlerin tüketilmesi, omega-3 takviyesine göre daha sağlıklı bir tercih olur.
Uzman doktorun yazdığı balık yağı, günlük olarak alınabilir.

Balık Yağı Şurubu Faydaları

Balık yağı şurubunun diğer takviyelerden pek bir farkı yoktur. Sadece sıvı olarak üretildiğinden kullanıldığında diğerlerine göre daha hızlı emilim gerçekleşir ve etkisini çabuk gösterir. Balık yağı şurubu faydaları şunlardır:

Hamilelik ve emzirme döneminde doktor tarafından tavsiye edilen balık yağı şurubu, bebeklerde alerji riskini düşürür ve göz sağlığına iyi gelebilir.
Düzenli olarak yapılan egzersiz ile birlikte kullanıldığında vücut şekline sağlığına yararlıdır. Bu plana sağlıklı bir diyet listesi de eklenebilir.
Astım için ve alerji rahatsızlıklarının düşürülmesinde destek sağlar.
Düzenli olarak kullanıldığında eklem ağrıları sorununu yaşayanlar için yararlı bir takviye olabilir.
Kemiklerin güçlenmesine katkı sağlar.
Balık yağı şurubu içeriğinde bulunan omega-3, ruhsal sıkıntılar ve depresyonda etkisini gösterebilir.

Sık Sorulan Sorular

Balık Yağı Boy Uzatır mı?

Boyun uzaması ergenlik dönemi ve ergenlik çağında genetik faktörle ilişkili bir durumdur. Ayrıca alınan protein kaynaklı besinler de boy uzamasını destekler. Balık yağının boy uzamasına doğrudan bir etkisi yoktur.

Balık Yağı Ne Zaman İçilir?

Balık yağı içeriğinde sağlıklı ve doğal besinlerin bulunduğu öğünden önce alınması tavsiye edilir. Ölçülü alınmasına dikkat edilerek günlük olarak sabah ve akşam tok karnına da balık yağı takviyesi içilebilir.

Balık Yağı Sabah mı, Akşam mı İçilir?

Balık yağı sabah ve akşam tok karnına içilebilir fakat kişinin kan değerlerine göre farklılık gösterebileceğinden uzman doktora başvurması daha faydalı olacaktır. LİV Hospital hastanelerimizde bu hizmet verilmektedir.

Balık Yağı İştah Açar mı?

Balık yağı düzenli ve ölçülü kullanıldığı takdirde iştah açmada yardımcı olur. Günde 1-2 kaşık kullanımı iştah açmak için yeterli bir ölçüdür.

Balık Yağı İçmek Kilo Aldırır mı?

Balık yağı içeriğinde yağ bulundurması açısından kilo aldırdığını düşünenler olabilir fakat balık yağı kilo aldırmaz. Aksine düzenli sporla alınan balık yağı, kilo vermede yardımcı bir gıda takviyesidir.

En İyi Balık Yağı Nasıl Olmalı?

Omega-3 takviyesi EPA/DHA oranının 3/2 oranında olması gerekir. Bu oran yüksek oldukça kalitesi o kadar iyi olur.

* Bu içeriğin geliştirilmesinde Liv Hospital Yayın Kurulu Katkı Sağlamıştır .
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .