Arrest Nedir?
Arrest veya kardiyak arrest, kalbin aniden atmayı bırakması veya kan pompalamayı durdurması sonucu meydana gelen olaydır. Ani kalp durması olarak karakterize edilir ve kalp krizi ile farklı durumlardır. Kalp krizinin aksine arrest, tıkanıklığa bağlı olarak gelişmez. Ani kalp durması genellikle kalbin kan pompalamasını etkileyebilen bazı aritmi (anormal kalp ritimleri) türlerinden kaynaklanabilir. Arrest belirti göstermeden meydana geldiğinden dolayı “ani kalp durması” olarak adlandırılır. Arrest sırasında kişi genellikle bayılır ve tepki vermez. Kardiyak arrest esnasında beyin ve diğer hayati organlara kan akışı durur. Bu durum solunumun kesilmesine ve kişinin bilincini kaybetmesine yol açar.
Arrest, kalp hastalığı olan ve olmayan yetişkinlerde meydana gelebilir. Daha az sıklıkla çocuklarda görülebilir. Bununla birlikte kalp krizi veya diğer kalp rahatsızlıklarına sahip olan bireylerde arrest riski artabilir. Arrest ile birlikte kalp atmayı bırakır ancak acil tıbbi müdahale ile hastayı kurtarmak mümkündür. Kardiyak arrestin acil müdahalesi CPR (kardiyopulmoner resüsitasyonu) ve AED (otomatik harici defibrilatör) cihazları ile kalbe şok verilmesi şeklinde sağlanır. Acil tedavi sağlanmadığında arrest ölüme sebep olabilir. “Kardiyopulmoner arrest nedir?” sorusuna yanıt arıyorsanız yazının devamını okuyabilirsiniz.
Arrest Nedenleri Nelerdir?
Arrest genellikle düzensiz kalp ritimleri olarak adlandırılan aritmi nedeniyle oluşabilir. Bununla birlikte bazı vakalarda ani kalp durmasının nedeni kesin olarak bilinemeyebilir. Bu doğrultuda kalp ritminin değişmesine neden olabilen veya kalbin durmasını tetikleyen faktörlerden şüphelenilir. Kalp durmasına neden olan aritmiler arasında ventriküler fibrilasyon ve ventriküler taşikardi yer alabilir. Aritmiyi tetikleyebilen koşullar şunları içerebilir:
- Ağır alkol kullanımı,
- Bağımlılık yapıcı madde kullanımı,
- Ağır fiziksel egzersiz,
- Şiddetli duygusal stres,
- Aşırı kafein alımı,
- Şiddetli enfeksiyonlar,
- Kardiyomiyopati,
- Kalp yetmezliği,
- Uzun QT sendromu,
- Kalp krizi.
Anormal kalp ritimlerini uyarabilen diğer sebepler Brugada sendromu, bazı ilaçlar, ciddi yaralanma, travma ve kan kaybı olabilir.
Arrest Risk Faktörleri Nelerdir?
Ani kalp durması birden fazla risk faktörüne bağlı olarak gelişebilir. Kalıtsal kardiyomiyopatiler ve aritmiler gibi bazı risk faktörleri değiştirilemez. Ancak değiştirilebilen koşullar arrest riskinin azaltılmasında kritik bir öneme sahiptir. Bu kapsamda risk faktörlerinin ortadan kaldırılması veya tedavi edilmesi hayati tehlikenin önlenmesinde etkilidir. Arrest risk faktörleri başlıca şunları kapsar:
Kalp problemleri: Aritmi, koroner kalp hastalığı, angina ve koroner arter spazmı, kalp krizi, kardiyomiyopati, kalp yetmezliği, kalp kapak hastalıkları ve miyokardit gibi durumlar ani kalp durması için risk taşıyabilir.
Cinsiyet: Kalp krizi vakalarının çoğu erkeklerde gerçekleşirken menopoz sonrası kadınlarda ani kalp durması riski yüksek olabilir.
Aile öyküsü: Aile bireylerinde aritmi, kalp krizi, koroner kalp hastalıkları, ani bebek ölümü sendromu vb. sağlık sorunlarının varlığı kişide arrest riskinin yükselmesine neden olabilir. Özellikle genetik kalp problemleri çocuk ve genç yetişkinlerde temel nedenler arasındadır.
Yaş: Yaşlanma ile birlikte ani kalp durması riskinde artış görülebilir.
Solunum durması: Boğulma, travma, aşırı doz ilaç, zehirlenme, zatürre vb. etkenler solunumun ve kalp atımının durmasına sebep olabilir.
Bazı antibiyotikler, diüretik ve kalp ilaçları aritmi gelişmesine veya aritmilerin kötüleşmesine katkıda bulunabilir. Obezite, diyabet, yüksek kolesterol seviyeleri, sigara ve tütün ürünleri, fiziksel hareketsizlik kalp sorunları gelişimini etkileyebilir.
Arrest Belirtileri Nelerdir?
Arrest sırasında herhangi bir belirti görülmeyebilir. Çünkü kalp aniden kan pompalamayı bırakır. Ancak bazı vakalarda arrest öncesinde bazı semptomlar ortaya çıkabilir. Özellikle arrest sırasında bayılma gerçekleştiğinden buna ait belirtiler bir bilgi sağlayabilir. Kardiyak arrest öncesi görülmesi olası belirtiler şunlar olabilir:
- Tükenmişlik,
- Baş dönmesi,
- Mide bulantısı,
- Nefes darlığı,
- Göğüs ağrısı,
- Kalp çarpıntısı,
- Bilinç bulanıklığı.
- Ek olarak bir kişinin arrest geçirip geçirmediğini anlamak amacıyla şu belirtilerin varlığı gözlemlenebilir:
- Aniden yere yığılmak,
- Bilinç kaybı,
- Nefes kesilmesi,
- Sesli ve dokunsal uyarana tepkisizlik,
- Nabzın olmaması.
Arrest acil müdahale gerektiren tıbbi bir olaydır. Gerekli tedavi sağlanmazsa hayati tehlike oluşabilir.
Arrest Tanısı Nasıl Konulur?
Kardiyak arrest semptomları ani ortaya çıktığından test için yeterli zaman bulunmaz. Arrest birkaç dakika içinde ölümcül bir hal alabilir. Bu nedenle o anda hızlı teşhis sağlanması kritik bir öneme sahiptir. Kardiyak arrestin tanısında belirti ve semptomların tespiti gereklidir. Ani bilinç kaybı, nefes kesilmesi ve nabzın durması, tepki olmaması arrest sırasında görülen belirtilerdir. Hastanede gerçekleşen arrest tıbbi izlem altında anormal kalp ritimleri ile kendini gösterebilir. Ayrıca arrest öncesinde ve sırasında solunum sorunları meydana gelebilir. Bu vakalarda arrest tanısı konulabilir ve tedavi sağlanabilir. Arrestin tanısı çoğu zaman kalp durmasından sonra yapılsa da risk taşıyan kişinin ve yakınlarının bilinçlendirilmesi önemlidir. Acil tıbbi müdahale sağlanan arrest hastalarında olay sonrasında birtakım testler yapılabilir. Bu sayede hayati tehlikenin ortadan kaldırılmasını sağlayacak bir tedavi planı oluşturulabilir. Bu testler arasında şunlar bulunur:
- Kan testleri,
- Genetik testler,
- Elektrofizyoloji çalışması,
- Kardiyak görüntüleme testleri.
Arrest Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Ani kalp durması geçiren bireylere acil tedavi sağlanması gerekir. Aksi takdirde arrest ölümcül olabilir. Arrest şüphesi bulunan veya arrest geçiren kişi bayıldığı anda acil yardım çağrılmalı ve ilk yardım uygulanmalıdır. Kişinin sözlü ve dokunsal uyaranlara tepki verip vermediği kontrol edilir. Solunum ve nabız değerlendirilir. Kişide solunum ve nabız yoksa kalbin yeniden çalışmasını sağlamak için CPR uygulanmalıdır. CPR sağkalımı sağlayan en önemli acil tedavi yöntemlerinden biridir. Göğse ve kalbe uygulanan ritmik baskılar ile kalbin yeniden atması uyarılmalıdır. CPR otomatik veya harici defibrilatör hazır olana dek gerçekleştirilir. İlk müdahale ekipleri durumu devralana kadar CPR uygulanır. Sağlık ekipmanları kalbe şok verilmesini sağlayan AED kullanır. Aynı zamanda damar yoluyla ilaçlar da uygulanabilir. Kalp atmaya başladıktan sonra vücut ısısının düşürülmesi amacıyla soğutma kaskları, buz paketleri ve battaniyeleri kullanılabilir. Gerekli ekipmanlar varlığında oksijen tedavisi sağlanabilir.
Sık Sorulan Sorular
Kardiyak arrest sıklıkla kalp krizi ile karıştırılan bir sağlık sorunudur. Ani kalp durması genellikle önlenemez ancak risk faktörleri önlenebilir veya iyileştirilebilir. Bu nedenle arrest nedir tıp literatüründe sıklıkla yerini alır. Bu kapsamda kardiyak arrest hakkında sık sorulan soruları ve yanıtlarını görmek için yazının devamını okuyabilirsiniz.
Kardiyak Arrest Nedir?
“Kardiyak arrest ne demek?” sorusuna yanıt olarak kalbin kan pompalamayı ve atımını durdurması verilebilir. “Cardiac arrest” şeklinde de bilinir ve kalbin çalışmayı bırakması ile karakterizedir. Değiştirilebilir ve değiştirilemeyen risk faktörleri arrest riskini arttırabilir. Arrest sonrasında birtakım önlemler alınarak hayati tehlike ortadan kaldırılabilir.
Arrest Hasta Ne Demek?
Arrest hastanın belirlenmesi için öncelikli olarak “Arrest ne demek?” sorusuna yönelik vakaların tanımlanması gerekir. Arrest sıklıkla aritmilerden kaynaklanan ani kalp durmasıdır. Bu nedenle ani ortaya çıkar ve birkaç dakika içinde hayati tehlikeye neden olabilir. Arrest hasta kalbin kan pompalamayı bıraktığı vakalardır. Ancak kalp atışı gerekli müdahale ile tekrar sağlanabilir.
Arrest Olmak Ne Demek?
“Arrest ne demek, tıp alanında anlamı nedir?” gibi sorulara yanıt olarak ani kalp durmasının teşhisinin sağlanması kritik bir öneme sahiptir. Arrest olmak tıkanıklığın aksine anormal ritimlerden kaynaklanan bir durumdur. Arrest olan bir kişide kalp atışı, solunum ve nabız durur. Bilinç kaybı ve bayılma gerçekleşir.
Arrest Önlenebilir mi?
Ani kalp durmasının önlenmesinde yaşam tarzı alışkanlıklarının düzenlenmesi etkili olabilir. Sağlıklı beslenme, düzenli sağlık kontrollerinin yapılması, fiziksel aktivite, sigara ve tütün ürünlerinden kaçınılması, kalp hastalıkları taraması yapılması, kan basıncı ve kolesterolünün kontrolü ile olası kalp rahatsızlıkları önlenebilir. Bununla birlikte genetik rahatsızlıklar ve aile öyküsü değiştirilemeyen faktörler olsa da yaşam koşullarının iyileştirilmesi riskin azaltılmasında etkili olabilir.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
