Aort Kapak Darlığı
Aort kapak darlığı, aort kapağının kasılmasına neden olan bir dizi faktörün etkisiyle gelişir. Aort kapağı kalpten pompalanan oksijenli kanın ana arter olan aorta geçişini kontrol eder. Fakat bu kapak daraldığında kanın akışı zorlaşır ve kalp daha fazla çalışmak zorunda kalır.
Aort Kapak Darlığı Nedir?
Aort kalpten çıkan, vücuttaki oksijen ve besin maddelerini taşıyan büyük bir atardamardır. Kalp sol karıncıktan pompalanan oksijenlenmiş kanı aort aracılığıyla vücuda ileterek tüm organlara ve dokulara kan akışını sağlar. Aort ise vücuttaki en büyük atardamar olarak önemli bir rol oynar ve dallanarak diğer arterlere yönlendirilir. Bu sayede kanın tüm vücuda dağılmasını sağlar.
Aort kapağı kalbin sol ventrikülünden çıkan ana atardamar olan aortun girişini kontrol eden bir kalp kapağıdır. Bu kapağın görevi kalpten pompalanan oksijenli kanın aorta geçişini düzenlemektir.
Daralan aort kapağı kanın aorta geçişini zorlaştırır ve bu durum kalbin daha fazla çaba harcamasına ve zamanla kalp kasının güç kaybetmesine neden olabilir. Aort kapak darlığı kalbin sol karıncığından aort adı verilen büyük atardamarın çıkışındaki kapakta daralma veya sertleşme durumudur. Bu durum aort kapağının normal işlevini engeller ve kalpten pompalanan kanın vücuda geçişini kısıtlayabilir.
Aort Kapak Darlığının Belirtileri
Aort kapak darlığı vücuda çeşitli etkilerde bulunabilen bir kalp hastalığıdır. Aort kapak darlığı kalbin sol karıncığından çıkan aort kapağında meydana gelen daralmadan kaynaklanır ve bu durum kanın vücuda geçişini kısıtlayabilir.
Aort kapak darlığını belirtileri şunlardır:
- Nefes Darlığı: Aort kapak darlığı kalpten pompalanan kanın vücuda ulaşmasını zorlaştırabilir. Bu durum akciğerlere yeterli kanın gitmemesi ve nefes darlığına yol açabilir. Özellikle egzersiz sırasında veya vücutta artan bir ihtiyaç olduğunda bu semptom daha belirgin hale gelebilir.
- Göğüs Ağrısı: Aort kapak darlığı kalp kasının daha fazla çaba harcamasına neden olabilir. Bu durum göğüs ağrısı veya rahatsızlık şeklinde hissedilebilir. Özellikle fiziksel aktivite veya stres durumlarında bu semptomlar artabilir.
- Yorgunluk: Vücuda yeterli miktarda kanın ulaşamaması genel halsizlik, yorgunluk ve zayıflık hissine neden olabilir. Bu durum günlük aktivitelerin yerine getirilmesini zorlaştırabilir.
- Baş Dönmesi ve Bayılma: Aort kapak darlığı kanın vücuda yeterince ulaşmamasına bağlı olarak baş dönmesi ve bayılma riskini artırabilir. Özellikle ani pozisyon değişiklikleri veya uzun süre ayakta durma durumlarında bu semptomlar ortaya çıkabilir.
- Kalp Atışındaki Düzensizlikler: Aort kapak darlığı kalp kasının normalden daha fazla çalışmasına neden olduğu için kalp atışlarında düzensizliklere yol açabilir. Bu durum kalp ritim bozukluklarına ve çarpıntılara neden olabilir.
Aort Kapak Darlığının Sebepleri
Kalsifikasyon olarak adlandırılan kireç birikimi aort kapağının yapısında oluşmaya başlar. Bu birikim kapağın esnekliğini kaybetmesine ve sertleşmesine neden olur. Daha sonra kapağın kalınlaşması meydana gelir. Kalınlaşma normalde serbestçe hareket eden yaprakların kısıtlanmasına yol açar. Sonuç olarak aort kapağı daralır ve kanın vücuda geçişini zorlaştırır. Bu daralma kalbin sol karıncığından pompalanan kanın direncini artırır. Bu da kalbin daha fazla çaba harcamasına neden olur. Uzun vadede kalp kası bu artan zorlamaya yanıt olarak güçlenebilir. Fakat bu durum kalp yetmezliğine zemin hazırlayabilir.
Kapak daralması nedenleri şunlardır:
- Yaşlılık: Aort kapak darlığı genellikle yaşla birlikte ortaya çıkan bir durumdur. Yıllar içinde kalp kapakları kireçlenme eğilimindedir ve bu da aort kapağı üzerinde sertleşme ve daralmaya neden olabilir.
- Doğuştan Gelen Anomaliler: Bazı kişilerde doğuştan gelen kalp kusurları aort kapağının normal gelişimini etkileyebilir ve daralmaya neden olabilir.
- Romatizmal Ateş: Romatizmal ateş boğaz enfeksiyonu sonrasında gelişen bir iltihaplanma durumudur. Bu durum aort kapağına zarar verebilir ve daralmasına neden olabilir.
- Kalsifikasyon (Kireçlenme): Aort kapağı üzerinde kireç birikimi daralmanın ana nedenlerinden biridir. Kalsifikasyon yaşla birlikte artan ve kapağı sertleştiren bir faktördür.
- Biküspit Aort Kapağı: Normalde üç yapraktan oluşması gereken aort kapağı bazı kişilerde doğuştan iki yapraklı (biküspit) olabilir. Bu durum kapağın normal işlevini etkileyerek daralmaya yol açabilir.
- İltihaplı Durumlar: Bazı iltihaplı durumlar (özellikle romatoid artrit gibi sistemik hastalıklar) aort kapağına zarar verebilir ve kapakçık stenozu meydana gelebilir.
Aort Kapak Darlığı Teşhis Yöntemleri
Aort kapak darlığının teşhisi çeşitli klinik değerlendirme ve görüntüleme yöntemlerinin kombinasyonunu içerir.
- Doktor ilk olarak fizik muayene sırasında hastanın semptomlarını değerlendirir ve kalp seslerini dinleyerek ejeksiyon sistolik üfürüm gibi karakteristik belirtileri tespit etmeye çalışır.
- Ekokardiyografi (EKO) kullanılarak kalbin boyutları, hareketleri ve kan akışı detaylı bir şekilde incelenir. Doppler EKO kan akış hızını değerlendirerek aort kapak darlığının şiddetini belirler.
- Elektrokardiyografi (EKG) kalp ritmi ve elektriksel aktivitesini göstererek bu durumun etkilerini değerlendirir. Daha sonra göğüs röntgeni kalp ve akciğerlerin genel durumunu görmek için kullanılır.
- Bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MR) kalbin detaylı 3D görüntülerini elde etmek için kullanılabilir. Eğer gerekli görülürse kardiyak kateterizasyon ile invaziv olarak doğrudan kalp ve damarlara ulaşarak basınç ölçümleri ve görüntüler elde edilir.
- Anjiyografi doğrudan kalp damarlarına erişim sağlar ve aort kapak darlığının doğru bir şekilde değerlendirilmesine olanak tanır. Kalp kateterizasyonu sırasında ince bir tüp (kateter) genellikle kasıktan veya koldan artere yerleştirilir ve kalbe ilerletilir.
- Kontrast madde enjekte edildikten sonra anjiyografi (anjiyo) ile kalbin iç yapısı ve damarları görüntülenir. Aort kapak darlığına özgü olarak aort kapağının durumu, daralma derecesi ve kan akışı gibi faktörler incelenir.
Bu teşhis yöntemleri hastanın durumunu tam olarak değerlendirerek uygun tedavi planını oluşturmak adına önemli bir rol oynar.
Aort Kapak Darlığı Tedavisi
- Aort kapak darlığı tedavisi hastanın genel sağlık durumu, semptomları, aort kapak darlığının şiddeti ve diğer faktörler göz önüne alınarak bireyselleştirilir. Aort kapak darlığının tedavi seçenekleri şunlardır:
- İzleme ve Takip: Hafif aort kapak darlığı olan bazı hastalarda semptomlar belirgin olmayabilir. Bu durumda doktor hastayı düzenli aralıklarla izleyebilir ve semptomlar ortaya çıkarsa uygun tedaviyi başlatabilir.
- İlaç Tedavisi: Semptomları hafifletmek ve kalp fonksiyonlarını iyileştirmek için ilaçlar kullanılabilir. Kan basıncını düzenlemek, kalp ritmini kontrol etmek ve kalp yükünü azaltmak amaçlanır.
- Aort Kapak Tamiri: Aort kapak darlığı cerrahi müdahale gerektirebilir. Kapak tamiri kapak yapraklarının onarılmasını veya yeniden şekillendirilmesini içerebilir. Bu yöntem genellikle kapak yapraklarındaki deformitelerin düzeltilmesi için uygulanır.
- Aort Kapak Değişimi: Eğer aort kapak darlığı ciddi seviyede ise ve semptomlar belirginse aort kapak değişimi düşünülebilir. Bu cerrahi işlemde hasarlı veya daralmış kapak yaprakları bir protez ile değiştirilir.
- TAVI (Transkateter Aort Kapak İmplantasyonu): Geleneksel cerrahi yöntemlere alternatif olarak TAVI kullanılabilir. Bu minimal invaziv yöntemde bir kateter aracılığıyla yeni bir kapak protezi yerleştirilir.
- Kombinasyon Tedavisi: Bazı durumlarda, ilaç tedavisi, kapak tamiri veya değişimi ve diğer müdahalelerin kombinasyonu gerekebilir. Bu yaklaşım hastanın özel durumuna bağlı olarak uygulanır.
Sıkça Sorulan Sorular
Aort kapak darlığı kalp sağlığını etkileyen önemli bir durum olup bu konu hakkında pek çok kişinin aklında bir dizi soru bulunabilir.
Aort Kapak Darlığı İlerlediğinde Ne Olur?
Aort kapak darlığı ilerledikçe kalp sol karıncığından aortaya kan pompalamakta zorlanır. Bu durum nefes darlığı, göğüs ağrısı, baş dönmesi gibi semptomlara neden olabilir. İlerleyen aort kapak darlığı kalp yetmezliği riskini artırabilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Kapak Darlığı Tedavisinde Hangi Uzmanlara Başvurmalıyız?
Aort kapak darlığı şüphesi olan kişiler için en uygun adım bir kardiyologa başvurmaktır. Kardiyologlar kalp-damar sistemi üzerine uzmanlaşmış doktorlardır ve aort kapak darlığı gibi kalp hastalıkları konusunda geniş bir bilgi ve deneyime sahiptirler.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
