Ampute Ne Demek?
Ampute, kazalar, hastalıklar, enfeksiyonlar veya doğuştan gelen durumlar nedeniyle olabilir. Ampute olan kişiler hayatlarında büyük değişiklikler yaşayabilir. Amputasyon sonrası iyileşme ve rehabilitasyon süreci ise kişinin yaşına, sağlık durumuna, ampute edilen bölgeye ve kullanılan proteze bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Ampute Nedenleri
Ampute olmanın farklı birçok nedeni olabilir. Bunlardan bazıları şu şekildedir:
- Kaza ve Yaralanmalar: Trafik kazaları, iş kazaları, savaş yaralanmaları veya şiddet olayları bir uzvun kopmasına veya ağır hasar görmesine neden olabilir. Bu durumlarda ilk olarak doktorlar tarafından hasar gören uzuv kurtarılmaya çalışılır. Bununla birlikte bazı durumlarda amputasyon kaçınılmaz olabilir. Amputasyonların büyük bir çoğunluğu travmatik yaralanmalardan kaynaklanabilir.
- Damar Hastalıkları: Damar hastalıkları kanın vücudun çeşitli bölgelerine akışını engelleyebilir. Bu durum dokuların yeterli oksijen ve besin alamamasına ve ölmesine neden olabilir. Ölü dokular, enfeksiyonlara ve kangrene (doku çürümesi) yol açabilir. Bu durumlarda enfeksiyonun yayılmasını önlemek ve ağrıyı azaltmak için amputasyon gerekebilir. Diyabet, periferik arter hastalığı (PAD) ve kan pıhtıları bu tür durumlara örnek olarak sayılabilir. Diyabet, kan şekeri seviyesinin yüksek olması nedeniyle damarları ve sinirleri hasarlandırabilir. Bu da yaraların iyileşmesini zorlaştırır ve enfeksiyon riskini artırabilir. PAD, bacaklardaki atardamarların daralması veya tıkanmasıdır. Bu da bacaklara yeteri kadar kan akışı olmasını engelleyebilir. Kan pıhtıları kanın damar içinde katılaşması ve akışı kesmesidir. Bu durum da dokuların ölmesine neden olabilir.
- Kanser: Kanser, vücudun anormal hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde bölünmesi ve yayılmasıdır. Bazı kanser türleri uzuvlardaki kemik ve yumuşak dokuları etkileyebilir. Bu kanserler çok büyük, agresif veya tekrarlayan, veya sinir veya damarlara yayılan olabilir. Bu durumlarda, kanserin yayılmasını önlemek için amputasyon gerekebilir.
- Enfeksiyon: Enfeksiyon, vücuda giren mikropların (bakteri, virüs, mantar vb.) hastalığa neden olmasıdır. Bazı enfeksiyonlar, dokuları tahrip edebilir veya kan dolaşımını bozabilir. Bu da dokuların ölmesine veya kangrene neden olabilir. Ayrıca enfeksiyonlar sepsise (kan zehirlenmesi) yol açabilir. Sepsis, enfeksiyonun vücudun her yerine yayılması ve organ yetmezliği ve ölüme neden olmasıdır. Bu durumlarda enfeksiyonun kontrol altına alınması için amputasyon gerekebilir.
Ampute Tipleri
Hasar gören bölgeye göre farklı amputasyon işlemleri yapılabilir. Burada ampute olmak ne demek? sorusu oldukça önemlidir. Ampute olmak yoğun hasara uğrayan bir uzvun vücuttan ayrılması işlemini içerir. Ampute tipleri işlemin yapıldığı bölgeye göre farklılık gösterebilir.
Ampute tipleri şu şekildedir:
- Üst Ekstremite Amputasyonları: Üst ekstremite amputasyonları parmak, el, bilek, kol veya omuzun amputasyonudur. Üst ekstremite amputasyonları genellikle travmatik yaralanmalara bağlı olarak oluşum gösterebilir.
- Alt Ekstremite Amputasyonları: Alt ekstremite amputasyonları ayak parmağı, ayak, ayak bileği, bacak veya kalça amputasyonudur. Alt ekstremite amputasyonlarının çoğu damar hastalıklarıyla ilgili olarak ortaya çıkabilir.
Ampute Sonrası İyileşme ve Rehabilitasyon
Ampute sonrası iyileşme ve rehabilitasyon süreci kişinin yaşına, sağlık durumuna, ampute edilen bölgeye ve kullanılan proteze bağlı olarak değişir. Ampute sonrası iyileşme ve rehabilitasyon sürecinde, aşağıdaki adımlar izlenebilir:
- Ameliyat Sonrası Bakım: Ameliyat sonrası ampute edilen bölge pansumanla sarılarak ve enfeksiyon, kanama, ağrı ve şişlik gibi komplikasyonlar önlenmeye çalışılır. Ampute edilen bölge, yara iyileşmesini hızlandırmak ve ödem (şişlik) oluşumunu azaltmak için sıkıştırma bandajı veya silikon kılıf ile sarılabilir. Ampute edilen bölge kas spazmlarını, kontraktürleri (eklem hareket kısıtlılığı) ve fantom ağrısını (ampute edilen bölgede hissedilen ağrı) önlemek için düzenli olarak hareket ettirilmelidir. Ampute olan kişi, ağrı kesiciler, antibiyotikler, antikoagülanlar (kan pıhtılaşmasını önleyen ilaçlar) veya diğer ilaçlar alabilir.
- Psikolojik Destek: Ampute olmak kişinin fiziksel, duygusal ve sosyal olarak büyük değişiklikler yaşamasına neden olabilir. Ampute olan kişi depresyon, anksiyete, öfke, suçluluk, yas, reddetme, kabullenme, uyum sağlama gibi duygusal tepkiler gösterebilir. Ampute olan kişinin psikolojik destek alması ve aile, arkadaş, doktor, hemşire, psikolog, sosyal hizmet uzmanı, ampute dernekleri veya diğer ampute olan kişilerle iletişim kurması sağlıklı bir psikolojiye sahip olmalarında oldukça önemlidir. Ampute olan kişi kendine güvenini, bağımsızlığını, yaşam kalitesini ve iyimserliğini artırmak için olumlu düşünmeye, hedef belirlemeye, hobiler edinmeye, spor yapmaya ve sosyal aktivitelere katılmaya teşvik edilmelidir.
- Fiziksel Terapi ve Rehabilitasyon. Ampute olan kişi fiziksel terapi ve rehabilitasyon programına katılmak için doktorunun onayını almalıdır. Fiziksel terapi ve rehabilitasyon programı ampute olan kişinin fiziksel, fonksiyonel ve psikososyal olarak iyileşmesini amaçlar. Fiziksel terapi ve rehabilitasyon programında ampute edilen bölgenin yara iyileşmesi, ödem azalması, ağrı kontrolü, enfeksiyon önlenmesi ve cilt bakımının sağlanması gibi durumlar ön plana alınır. Bununla birlikte ampute edilen bölgenin kas gücünü, esnekliğini, hareket açıklığını, dolaşımını ve duyusunu artırmak da fizik tedavi ile amaçlanır. Ampute edilen bölgeye uygun protez seçmek, protezi uygulamak, protez bakımını öğretmek ve protezle uyum sağlamayı sağlamak gibi konularda da fizik tedavi uygulamaları oldukça önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Ampute Olan Kişiler İçin Protez Seçenekleri Nelerdir?
Protez, ampute edilen bir uzvun veya vücut bölümünün yerine takılan yapay bir cihazdır. Protez, ampute olan kişinin fonksiyonunu, görünümünü, hareketliliğini ve yaşam kalitesini artırmayı amaçlayabilir. Bu uygulamada kullanılacak olan cihaz ampute olan kişinin ihtiyaçlarına, hedeflerine, beklentilerine, fiziksel durumuna, ampute edilen bölgeye, bütçesine ve yaşam tarzına göre seçilir. Protez, protezist adı verilen bir uzman tarafından ölçülür, tasarlanır, uygulanır, ayarlanır ve bakımı yapılır.
Tıpta Ampute Ne Demek?
Ampute, tıp ve argo dilinde farklı anlamlara gelen bir kelimedir. Ampute ne demek? Tıp dilinde ampute, bir uzvun veya vücut bölümünün cerrahi olarak kesilmesi veya kopması anlamına gelir. Amaç hastalıklı dokuyu çıkarmak veya ağrıyı gidermek olabilir.
Ampute Etmek Ne Demek?
Ampute etmek terimi yüksek hasar gören bir uzvun vücuttan cerrahi yöntemlerle ayrılması demektir. Ampute etmek, doktorlar tarafından hastanın sağlığını korumak, ağrısını azaltmak veya fonksiyonunu artırmak için karar verilir. Ampute etmek, hastanın fiziksel, duygusal ve sosyal olarak büyük değişiklikler yaşamasına neden olabilir. Ampute etmek sonrası, hastanın iyileşmesi, protez kullanması ve rehabilitasyonu için bir süreç izlenir.
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .
