3 Boyutlu Brakiterapi: Kanser Tedavisinde Hedefe Odaklı Etkin Işınlama

Liv Sağlık Köşesi

Liv Hospital Ulus

Prof. Dr. Emre Merdan Fayda

Radyasyon Onkolojisi

30 Eylül 2019

İçindekiler

Brakiterapi Nedir?

Brakiterapi Temel Olarak Üç Şekilde Uygulanmaktadır:

Jinekolojik Tümörlerde 3 Boyutlu Brakiterapi

Akciğer (Bronş) Kanserlerinde 3 Boyutlu Brakiterapi

Aplikatör Türleri

Brakiterapi Nedir?

Radyoaktif kaynakların/radyasyon kaynağının tümörün hemen yakınına getirilmesi ile uygulanan bir tedavi biçimidir. Sıklıkla jinekolojik kanserler (rahim, rahim ağızı, vajina), akciğer kanseri, cilt kanserlerinin tedavisinde başarı ile kullanılmaktadır. Günümüzde brakiterapi artık bilgisayarlı tomografi ve Manyetik rezonans gibi kesit anatomisini temel alan görüntüleme yöntemleri ile 3 boyutlu olarak uygulanabilmektedir. 3 boyutlu brakiterapinin yaygınlaşması başarıyı arttırırken yan etkileri de azaltmaktadır.

Brakiterapi Temel Olarak Üç Şekilde Uygulanmaktadır:

İntrakaviter brakiterapi: (Boşluk içi brakiterapi)Hastanın doğal boşluklarının (rahim, rahim ağzı, bronş, vb.) içerisine yerleştirilen aplikatörler yardımı ile yapılır.
İnterstisyel brakiterapi: (Doku içi brakiterapi)Hastanın dokularının içerisine yerleştirilen aplikatörler veya iğnelerin içerisinden gönderilen radyoaktif kaynaklar yardımı ile yapılabileceği gibi radyoaktif kaynakların kalıcı olarak doku içerisine ekilmesi (kalıcı prostat uLDR brakiterapisi) şeklinde de yapılabilir.
Kontak brakiterapi: Radyoaktif kaynak/radyasyon kaynağının cilt gibi yüzeysel dokulara ya da yüzeysel intraoperatif radyoterapide (IORT) olduğu gibi operasyon sırasında diğer organların uzaklaştırılması ile uygulanmasıdır.

Jinekolojik Tümörlerde 3 Boyutlu Brakiterapi

Jinekolojik kanserlerin farklı disiplinlerdeki hekimler tarafından yapılan tedavisinde radyoaktif kaynakların ışınlanacak bölgenin yakınına getirilmesi ile uygulanan brakiterapinin çok önemli bir yeri vardır. Brakiterapinin dünyada en yaygın kullanılma alanı jinekolojik kanserlerdir. Brakiterapi rahim kanserlerinde (endometryium), rahim ağzı (serviks) kanserlerinde ve hazne (vajina) kanserlerinde ameliyat sonrası ya da ameliyata uygun olmayan hastalarda dışarıdan ışınlama ile birlikte tek tedavi yöntemi olarak kullanılmaktadır.
Özellikle son yıllarda brakiterapi uygulamaları 2 boyutlu yöntemlerden 3 boyutlu yöntemlere doğru gelişme göstermiştir. Bilgisayarlı tomografi ve MR cihazlarından gelen bilgileri temel alarak yapılan 3 boyutlu brakiterapi uygulamaları özellikle jinekolojik kanserlerin başarı ile tedavisine katkıda bulunurken etraftaki sağlam dokuların (mesane, rektum, sigmoid gibi) uygun şekilde korunması sağlanabilmektedir. Bu durum da daha aza yan etki ile tedavinin uygulanmasını sağlamaktadır.
Cilt Brakiterapisi (Leipzig Aplikatör İle)
Yüzeyi ve derinliği uygun erken evre cilt skuamöz ve bazal hücreli kanserlerinin tedavisinde brakiterapi başarı ile kullanılmaktadır. Özellikle yüz çevresinde yerleşmiş tümörlerde cerrahi ile oluşabilecek kozmetik hasarlar brakiterapinin kullanımında genellikle daha az görülmektedir. Plastik cerrahi hekimi tarafından uygun görülen özellikle yüz yerleşimli erken evre cilt kanserli hastalar brakiterapi ile tedavi edilebilir.

Akciğer (Bronş) Kanserlerinde 3 Boyutlu Brakiterapi

Akciğer kanserlerinin radyoterapisinde dışarıdan ışınlama yöntemlerinin kullanılamadığı uygun hastalarda Göğüs hastalıkları ekibi ile ana havayolları içerisine yerleştirilen tüpler aracılığı brakiterapi yapılabilir.

Aplikatör Türleri

Brakiterapide radyoaktif kaynağın çoğu zaman hastanın ışınlanacak bölgesine yaklaştırılması amacı ile “aplikatör” denilen çeşitli yardımcı aletlerden istifade edilir. Bu aplikatörlerin yerleştirilmesi çoğu zaman ağrısız olmakla birlikte kimi zaman anestezi uygulanması gerekebilmektedir

* Bu içeriğin geliştirilmesinde Liv Hospital Yayın Kurulu Katkı Sağlamıştır .
* Web sitemizdeki içerikler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz. Sayfa içeriğinde Liv Hospital'da tedavi edici sağlık hizmetine yönelik bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. .