Rizotomi Ameliyatı

Rizotomi ameliyatı ağrı sinyallerini beyne göndermekten sorumlu sinir köklerini öldürerek ağrı hissini gidermek için uygulanan minimal invaziv bir cerrahi prosedürdür. İnsan vücudu sinirler ile çevrilidir ve herhangi bir sorun ile karşılaştığında beyne sinyal göndererek durumu bildirebilirler. Bu sinyaller sonucunda vücut ağrı olarak tepki verebilir. Ağrı tedavisinde ağrının sinirsel iletimini kesmek ağrı şikayetini sona erdirebilir.

Rizotomi Nedir?

Sinirler beyinle vücudun geri kalanı arasında elektrik sinyalleri taşır. Ayrıca nefes alma, terleme veya yiyecekleri sindirme gibi belirli işlevlerin gerçekleşmesi için de beyne sinyaller gönderir. Rizotomi kronik ağrı veya spastisitenin (bir çeşit hareket bozukluğu) tedavisine yardımcı olmak için soruna neden olan sinir kökünün kesilmesini içeren bir prosedürdür. Herhangi bir tedavi ile ağrı giderilemediğinde ya da ağrıyı hafifletmek için bir tedavi seçeneği bulunmadığında sinir köklerine müdahale gerekebilir. Rizotomi birkaç farklı prosedür ile gerçekleştirilebilir ancak temelde tüm prosedürler ağrı sinyallerini beyne ileten sinir liflerinin blokajını gerektirir. Rizotomiler, sinirin bulunduğu yere bağlı olarak lokal veya genel anestezi altında gerçekleştirilebilir. Rizotomi çeşitleri şunlardır:

• Gliserol/Gliserin Rizotomi: Sinir liflerinin ağrıyı iletmemesi için gliserol ya da gliserin ile müdahale edilir. 45-60 dk kadar süren bu işlem sinir iletiminin önüne geçebilir.
• Radyofrekans Rizotomi: Bir radyofrekans rizotomi liflere zarar verecek bir madde kullanmak yerine sinir iletimini yok etmek için bir radyofrekans sinyalinin kullanılmasını içerir. Kullanılan radyofrekans sinyali sinir köklerini etkisiz hale getirir ve ağrı hissi beyin tarafından algılanamaz.
• Endoskopik Rizotomi: Endoskopik rizotomi için ağrının iletildiği sinirin yeri belirlenir ve endoskop olarak bilinen kameralı alet kullanılarak lifler kesilir. Minimal invaziv olarak doktorun sinirlere ulaşmasına olanak tanır. Birkaç delikten müdahale edilmesi ile doktor kamerayla siniri görüntülerken diğer kısımdan girilerek sinirin kesilmesi sağlanır.

Rizotomi Neden Olur?

Rizotomi artrit, bel fıtığı, spinal stenoz ve diğer dejeneratif omurga durumlarından kaynaklanan sırt ve boyun ağrısı gibi farklı ağrı türlerini ve anormal sinir aktivitesini gidermek için uygulanır. Rizotomi kronik ağrı veya spastisitenin oluşması için beyne sinyaller taşıyan sinirlere zarar verir. Bu zarar sonucunda sinir ağrı komutunu beyne iletemez ve ağrı hissedilmemiş olur. Birçok rizotomi türü belirli ağrı nedenlerini tedavi etmek için farklı sinirleri hedef alır. Fakat rizotomi kronik ağrı için ilk tercih edilen tedavi değildir.Doktorlar öncelikle ağrıyı gidermek için önce fizik tedavi, nonsteroid antiinflamatuar ilaçlar veya sinir blokajları gibi tedavileri dener. Ancak bu tedavilerden sonuç alınamadığında ya da kişinin hastalığı nedeniyle giderilemeyecek derecede ağrısı olduğunda rizotomi önerilebilir. Rizotomi aşağıdakiler dahil olmak üzere çeşitli ağrılı durumları ve olağandışı sinir aktivitesini tedavi etmek için yapılabilir. Rizotomi hastalığı olarak bilinen kronik ağrıya neden olabilen durumlar şunlardır:

• Boyun ve sırt ağrısı
• Spinal stenoz
• Artrit
• Fıtıklaşmış omurga diskleri
• Omurga bozuklukları 
• Trigeminal nevralji (yüzde gelişen ağrı)
• Spastisite (olağan dışı kas kasılması)
• Serebral palsi
• Kanser

Rizotomi hastalıklara bağlı ağrıyı giderse de etkeni değil belirtiyi tedavi eden bir işlemdir. Bu ameliyat esnekliği ve hareket kabiliyetini artırabilen, aynı zamanda kişinin yaşam kalitesini olumlu etkileyen bir ameliyattır. Rizotomi ağrıyı gidermenin dışında ağrılı bölgeye bağlanan sinir lifi köklerini keserek etkilenen eklemi hareket ettirme kapasitesini artırmaya da yardımcı olabilir. Bu prosedür, kasa sinir uyarılarını ileten sinir lifi kökünün kesilmesini gerektirir. Ağrıya neden olan sinyalleri keserek kas spazmları azaltılabilir.

Rizotomi Hastalığı Nasıl Oluşur?

Rizotomi bir hastalık değil hastalıkların neden olduğu kronik ağrıyı hafifleten bir prosedürdür. Bu prosedür minimal invaziv bir şekilde kişinin ağrısını tedavi ederken hareket kabiliyetini de geri kazandırabilir. Kronik ağrı için sinirlerin beyne iletim gerçekleştirmesi gerekir. Yaralanma, hastalık ya da ameliyat gibi durumlarda etkilenen bölgedeki elektrik akımı ile sinirler beyne bu bölgede bir sorun olduğunu iletir. Beyin bu sinyalleri ağrı olarak algılar. Eğer sinirler bu iletimi sağlayamazsa ağrı da oluşmamış olur.  Bir hastanın ağrı geliştirdiği bölge belli ise ve bu ağrı devamlı olarak tekrar ediyorsa rizotomi ameliyatından fayda görülebilir. Prosedür ağrılı sinir köklerinin kesilmesini veya yok edilmesini içerir.

 

Rizotomi Ameliyatı Nasıl Olur?

Rizotomi ameliyatı 30-60 dk arasında sürer. Ameliyat öncesi anestezik bir madde verileceği için doktor bir gün öncesinden besin ve sıvı alımının durdurulmasını isteyebilir. Aynı zamanda ameliyat öncesi yapılan tetkikler haricinde doktor hastanın kullandığı ilaçları da öğrenir. Eğer gerekli görülürse bazı ilaçlara bir süre ara verilmesi istenebilir. Uygulanan rizotomi prosedürüne göre yapılan işlemler değişiklik gösterir. Fakat genel olarak minimal invaziv bir kesi ile sinir köküne ulaşılır. Bu sırada görüntüleme teknikleri kullanılarak işlemler izlenir. Sinir köküne ulaşıldığında kimyasal ya da radyofrekans yoluyla sinir kökü etkisiz hale getirilir. Bunun dışında sinir kökü kesilerek çıkarılabilir. Ameliyat sonrası hastalar genellikle ertesi gün normal aktivitelerine dönebilirler. Fakat birkaç gün boyunca ağır fiziksel aktivitelerden uzak durmak gerekir. Doktor tarafından kullanılması önerilen ilaçlar reçete edilebilir. Aynı zamanda duş alma, normal aktivitelere başlama ve iş yaşamına geri dönme gibi konularda da hastaya bilgi verilir. Ağrının tamamen ortadan kalkması birkaç gün sürebilir.

Rizotomi Ameliyatı Hakkında Bilgiler

Rizotomi beyne ağrı impulslarını iletmek için gerekli olan sinir liflerini ortadan kaldırarak ağrıdan kurtulmayı sağlayan bir prosedürdür. Sinir liflerini kesmek için cerrahi bir alet kullanılabilir ve ayrıca sinirler kimyasal maddeler ya da radyofrekans kullanılarak bloke edilebilir. Rizotomi ameliyatı sonrası ağrı ortadan kalksa da sinirler yıllar içerisinde kendini yenileyebilir. Rizotominin diğer tedavi seçenekleri etkisiz kaldığında uygulanması gerektiği unutulmamalıdır. Aynı zamanda bu işlem hastalığı değil hastalığın neden olduğu kronik ağrıyı hafifletmek için uygulanır. Amaç hastanın yaşamını ağrının etkilemesine engel olmaktır.        

Rizotomi Ameliyatı Riskleri Nelerdir?

Rizotomi riskleri tedavi türüne ve ameliyat edilen sinirlere bağlı olarak değişir. Gliserol veya gliserin rizotomi ile ilişkili riskler arasında enfeksiyon, mide bulantısı, kanama, kusma ya da hafif bir duyu değişikliği olasılığı vardır. Kimyasal teknik gibi radyofrekans rizotominin de duyusal değişikliklere neden olma olasılığı bulunur. Eğer ameliyat sonrası nadiren karşılaşılan baş dönmesi, halsizlik, ateş, titreme, mide bulantısı, kusma gibi semptomlar gelişirse en kısa sürede bir sağlık kurumuna başvurulmalıdır.

 

Sıkça Sorulan Sorular

Rizotomi ameliyat süreci nasıl olur?

Rizotomi ameliyatı öncesi diğer ağrı kesici seçenekler uygulanır. Hastanın ağrısı kronik olarak tekrar ettiğinde ve hayatını olumsuz etkilediğinde rizotomi tartışılabilir. Rizotomi öncesi kişinin uygunluğunun belirlenmesi için çeşitli tetkikler gerçekleştirilir. Eğer kişi bu ameliyata uygunsa prosedür seçeneğine karar verilir ve anestezi altında gerekli sinir kökleri etkisiz hale getirilir.

Rizotomi ameliyat avantajları nelerdir?

Rizotomi ameliyatı ağrının neden olduğu olumsuzlukların önüne geçebilir. Ağrının azalması ya da giderilmesi ile kişinin yaşam kalitesi artabilir. Aynı zamanda ağrı nedeniyle kısıtlanan hareket kabiliyeti geri kazanılabilir. Bu uygulama ile sadece ağrılar değil kas spazmlarını oluşturan sinir iletimi de durdurulabilir.

Rizotomi ameliyat riski var mı?

Her cerrahi işlemde olduğu gibi rizotomi için de çeşitli riskler mevcuttur. Ancak alanında uzman bir doktor ve sağlık profesyonelleri ile süreç sorunsuz şekilde geçirilebilir.