Kolonoskopi Korkusu Tarihe Karışıyor!

Ölümcül kanserler listesinde ikinci sırada yer alan bağırsak kanserlerinde polipleri erken tanımak için kolonoskopi yaptırmak şart! Ama herkes korktuğu için köşe bucak kolonoskopiden kaçıyor. Ön hazırlığı çok daha hafif geçen sanal kolonoskopi de uyutulma yok, boru yok, korku yok. 

Sanal Kolonoskopi Nedir?

Tomografi eşliğinde yapılan bir tetkiktir. Kolonun incelenmesine yarar. Kolondaki polypoid  lezyonlarını, kolon tümörünü, kolon kanserini bulmaya yarar.

Sanal Kolonoskopinin Konvansiyonel Yani Normal Kolonoskopiden Farkı Nedir?

Hastaya işlemden önce azaltılmış bağırsak temizliği verilir. Normal kolonoskopide hastalara ilaçlar verilir ve ne yazık ki çok sevimsiz bin hazırlık süreci geçirilir. İdrar yapıcı ilaçlar verilir. Sabaha kadar ya da çok ciddi şekilde tuvalete giderler. Katı bir diyet verilir. Sanal kolonoskopide çok daha hafif bir diyet ve ishal ilaçlarının yarısı kadar doz veriliyor. Hasta sabaha kadar tuvalete gitmiyor. Birkaç defa tuvalete gidiyor. Bir gün önce katı gıdalardan hafif bir diyet yaptırılıyor. Çünkü kolonda dışkı kalsa bile sorun olmuyor, bir düğmeyle kalan dışkı makinede yok edilebiliyor. Zamanla bu hazırlık süreci de tamamen ortadan kalkabilir.

Sanal Kolonoskopi Nasıl Yapılıyor?

Hasta aç karnına gelir, tomografi cihazına yatırılır. Tomografi eşliğinde kalınbağırsak kontrollerle şişirilir. Normal kolonoskopide bir boruyla cekuma kadar gidilir. Sanal kolonoskopide çok küçük bir idrar sondası rektumdan içeri konulur ve kalınbağırsak şişirilir. Boru yoktur. Hastaya sırt üstü ve yüz üstü çekimler yapılır. Bir tarama 30 sn sürer. Hastanın girmesi çıkması toplam 5 dakika sürer. Hasta uyutulmaz. Uyuşturucu verilmez. Can acıtıcı bir işlem değildir. Çekimler yapıldıktan sonra bilgisayar yardımıyla 3 boyutlu şekilde kalınbağırsakların içinde gezinilebilir. Böylece buradaki polipler ve lezyonları görülebilir.

Riskleri Var Mı?

Normal kolonoskopide kolonu delme riski 1500’de birdir. Kolonu delerseniz hasta kan zehirlenmesi yaşayabilir, hayatını kaybedebilir. Sanal kolonoskopide ise risk 10 bin de birdir. Çok daha güvenli bir tetkik. Sanal kolonoskopinin en büyük dezavantajı radyasyon vermesi. Ama çok az. Dünyada bir yılda aldığımız radyasyonla eşit. İstanbul’dan New York’a gittiğinizde alacağınız radyasyonu sanal kolonoskopide alırsınız.

Kimlere Yapılır?

• Kolorektal kanser taraması
• Tamamlanmamış kolonoskopi (spazm, kolonik tortüozite, dolikokolon, divertikülozis, kooperasyon eksikliği)
• Tıkayıcı kolon kanserlerinde kolonda başka tümör olup olmadığının araştırılması
• Konvansiyonel kolonoskopinin yapılamadığı durumlar (İleri yaşta hastalar olabilir, kan pıhtılaştırıcısı kullanır, anestezi alamaz)
• Konvansiyonel kolonoskopiyi reddeden hastalar
• Gaytada gizli kan testi pozitif hastalar

Sanal Kolonoskopinin Avantajları

• Kolonoskopiye göre minimal invazif bir tetkiktir.
• Sedasyon ihtiyacı yoktur. Anestezi alamayacak hastalarda çok işe yarar.
• Hasta konforu yüksektir. Çünkü hazırlık aşaması çok daha kolay, sevimsiz bir işlem değil.
• Karındaki bütün organlar görülür. Tam bir check-up niteliğindedir.
• Kıvrımlı kolonları daha iyi değerlendirir.
• Batında kolonda tümör varsa karın içine sıçrayan tümörleri de gösterir.  
• Tıkayıcı tümörlerde başka tümör olup olmadığını gösterir.

Dezjavantajları

• Radyasyon içerir.
• Biyopsi alınamaz. Tanıma amacıyla sanal kolonoskopi yapılan hastaların sadece yüzde 8’i konvansiyonel kolonoskopiye gitmiştir. Konvansiyonel kolonoskopide anestezi yapıldığı için korkuluyor. Sonuçta riskli bir işlem. Öncesinde sanal kolonoskopi yapılırsa böyle bir risk almaya gerek kalmıyor. Hasta şüpheli bir durum görüldüğünde en ufak bir şüphede normal kolonoskopiye gönderiliyor.
• Bağırsak hastalıklarında yapılmıyor.
• İyi tetkik yapılmazsa kötü sonuçlar elde edilir.
• 5 mm’den küçük polipleri sıkça görülür ama rapor edilmez. Çünkü genellikle kansere dönüşmezler. Yassı adenomlar çok ciddi problem. Bunu saptamak için çok iyi bir göz gerekiyor.